Αναζήτηση
«Είμαι άνεργος τα τελευταία οκτώ χρόνια. Ακριβώς τη μισή ενήλικη ζωή μου. Περιστασιακά, βέβαια, καταφέρνω να ημιαπασχολούμαι. Πάντα προσωρινά και κυρίως ανασφάλιστα. Ολα αυτά τα χρόνια έχω περάσει από κάθε προσωρινή θέση εργασίας που μπόρεσε να εφεύρει το ελληνικό δαιμόνιο. Αλλες φορές με παταγώδη αποτυχία και μία φορά με σχετική επιτυχία, αφού έμεινα στην ίδια δουλειά για έξι ολόκληρους μήνες. Ντελιβεράς σε κινέζικο, με μηχανάκι δικό μου».
Τα λόγια θα μπορούσαν να ανήκουν σε έναν άνεργο από τους τόσους που διαθέτει πια η χώρα. Ή θα μπορούσαν να προέρχονται από κάποιον που ένιωσε απλώς την ανάγκη να γράψει μια ιστορία βγαλμένη από την Ελλάδα της κρίσης. Ισως πάλι να πρόκειται για τον συνδυασμό και των δύο και μάλλον αυτό είναι που έχει σημασία στην περίπτωση της παράστασης «Unemployed»: η ματιά δέκα νέων συγγραφέων συναντά την ερμηνεία δέκα νέων ηθοποιών και όλοι μαζί αφηγούνται ιστορίες ανθρώπων που βιώνουν την ανεργία ή την απειλή της στο ευρύτερο περιβάλλον τους ή στην ίδια τη ζωή τους. Σαν να συμμάχησε δηλαδή η γραφή με την υποκριτική εναντίον μιας ζωής που προσφέρει λίγους τρόπους για να τη ζήσεις, μιας ζωής που αν εργάζεσαι ως ντελιβεράς, το να έχεις δικό σου μηχανάκι είναι ένας μικρός θρίαμβος.
«Η ιδέα προέκυψε όταν συνειδητοποίησα ότι απέναντι στην ανεργία δεν πρέπει να καθόμαστε με σταυρωμένα τα χέρια», λέει η ηθοποιός Ειρήνη Μαργαρίτη, που πιστώνεται την έμπνευση του εγχειρήματος. «Πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας και να μιλήσουμε για τον εγκλωβισμό τού να μην έχεις ή να φοβάσαι μήπως χάσεις τη δουλειά σου», λέει μιλώντας μάλλον για αυτό που οδήγησε το περιοδικό «Μητροπολιτικές Ιστορίες» να δεχτεί την πρότασή της και να δημοσιεύσει πριν από περίπου δύο μήνες τις δέκα αφηγήσεις. Η συνέχεια είχε ανακοινωθεί ήδη από το editorial εκείνου του τεύχους και πραγματοποιείται αυτές τις μέρες στο Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης: τα κείμενα υποβάλλονται στη σκηνοθετική επιμέλεια της Ειρήνης Μαργαρίτη, του Σταμάτη Ζακολίκου και της Κατερίνας Φωτιάδου και δημιουργούν ένα σύνολο στο οποίο η ματιά κάθε συγγραφέα βρίσκει φωνή στην ερμηνεία ενός ηθοποιού. Ετσι, στη σκηνή ανεβαίνουν ιστορίες για ανθρώπους που προσπαθούν να βάλουν τα πράγματα σε μια σειρά ενώ στέκονται στην ουρά του ΟΑΕΔ, ιστορίες για έναν γείτονα που έχει δουλειά ενώ εσύ ακόμα ψάχνεις, ιστορίες για τα χρόνια που ήθελες ακόμα να γίνεις τραγουδίστρια ή για την κούκλα Barbie που έχει μείνει και αυτή άνεργη. Ιστορίες που η παραγωγή της παράστασης και το Ιδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης αποφάσισαν φυσικά να κάνουν πιο προσιτές στους ανέργους που δυσκολεύονται να πληρώσουν το εισιτήριο. Ιστορίες που, λόγω θέματος, δεν χρειάζονται κάποια περίπλοκη σκηνοθετική προσέγγιση. «Θέλουμε απλώς να μιλήσουμε για τις αγωνίες μας, όπως ακριβώς τις νιώθουμε», λέει η Ειρήνη Μαργαρίτη, «γιατί στο κάτω κάτω έχει και ένα ρίσκο το να μιλάς για ένα τέτοιο θέμα. Μπορεί να το δει κάποιος που το βιώνει χειρότερα από σένα και να το βρει πολύ λίγο».
Ο κίνδυνος ακούγεται πραγματικός. Με την ανεργία στο 18,2% τον περασμένο Οκτώβριο, είναι πιθανόν να δει την παράσταση κάποιος πραγματικά ζορισμένος. Σίγουρα όμως θα τη δουν και άλλοι που έχουν ακόμα δουλειά και αυτό δεν σημαίνει ότι εκείνους δεν τους αφορά. Η Ρενέ Σανς, που υπογράφει την ιστορία με τίτλο «Συνέντευξη υπ’ αριθμόν 545», είχε για καύσιμο όχι μόνο την ίδια την ανεργία, αλλά και «το συναίσθημα του να ζεις σε ένα εκβιαστικό καθεστώς, τη διαπίστωση ότι κάνουμε διαρκώς υποχωρήσεις, από τον φόβο να χάσουμε τη δουλειά μας». «Είναι σημαντικό αν κάποιος που δει την παράσταση νιώσει ότι δεν είναι μόνος του σε αυτό», λέει η Ρενέ. «Είναι σημαντικό όμως και αν καταλάβει ότι, ακόμα και αν δεν είναι ο ίδιος άνεργος, μπορεί να ζει μέσα σε ένα πρόβλημα που δεν το έχει συνειδητοποιήσει».
