Παρ’ όλες τις δεδηλωμένες κεντροαριστερές προθέσεις του συντάκτη, που μαρτυρούνται από στερεοτυπίες του τύπου «συντηρητική λαϊκίστικη Δεξιά» και «ξεπούλημα του εθνικού πλούτου», το άρθρο του τέως πετυχημένου υπουργού Δημόσιας Τάξης Μιχάλη Χρυσοχοΐδη «Να νικήσουμε τις ιδεοληψίες» («ΤΑ ΝΕΑ», 8 Δεκ. 2011) είναι δεξιό με αριστερά χαϊμαλιά• θα υποστηρίξω τον ισχυρισμό μου με όσα ακολουθούν.

Σχολιάζω πρώτα το κύριο μέρος του άρθρου: ο υπουργός παραθέτει εννέα «στρατηγικούς στόχους» που αποτελούν την «προϋπόθεση» για να επιτύχουμε την «εθνική αναγέννηση»: εδώ συνοψίζονται όλα όσα χιλιοειπώθηκαν την τελευταία διετία και τα μηρυκάζουμε καθημερινά («οικονομική σταθερότητα», «εξωστρεφής οικονομία», «αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας», «αναδιανομή των βαρών της κρίσης από τους ασθενέστερους στους ισχυρούς», «Νέο Κοινωνικό Κράτος – Σύμφωνο εμπιστοσύνης», «Μηδενική ανοχή στην ανομία», «Δημιουργία Κράτους – Συμμάχου της κοινωνίας», «ανανέωση και ισχυροποίηση του συνδικαλιστικού κινήματος» κ.τ.ό.). Αυτά ακριβώς υπονοούσα όταν σε προηγούμενο άρθρο μου χαρακτήριζα τα κείμενα πλείστων μεγαλοστελεχών του ΠαΣόΚ ως άριστες εκθέσεις ιδεών• η πασοκική (και όχι μόνον) γλώσσα της πολυσυλλεκτικότητας είναι εθισμός ισχυρότερος από τη νικοτίνη.

Η ξύλινη γλώσσα δεν αφήνει πάντως αλώβητο τον Υπουργό, καθώς φράσεις του άρθρου όπως «Εμβάθυνση της Δημοκρατίας με την εισαγωγή νέων άμεσων θεσμών ελέγχου της εξουσίας» συνιστούν εκφραστικήν ολιγωρία, κατά τον επιεικέστερο χαρακτηρισμό, καθώς «άμεσοι» και έμμεσοι θεσμοί δεν υπάρχουν• για «θεσμούς άμεσου ελέγχου» σκόπευε προφανώς να γράψει ο κ. Χ. Οι θεσμοί, εξάλλου, δεν «εισάγονται» παρά υιοθετούνται, θεσπίζονται, εγκαθιδρύονται κ.ο.κ. Και για να επανέλθω στον ισχυρισμό μου, τους εννέα «στόχους» του κ. Χρυσοχοΐδη θα τους προσυπέγραφε ακωλύτως ο κάθε δεξιός και καρατζαφερικής ακόμη αποχρώσεως – εκείνο το «Νέο Κοινωνικό Κράτος» φέρνει μιαν ακροδεξιά αναρρίπιση που ασφαλώς δεν εκφράζει τον εν λόγω υπουργό και γενικώς απάδει προς τα κεντροαριστερά ιδεώδη.

Ερχομαι στις βασικές προκείμενες της σκέψης του κ. Χ., έτσι όπως τις αναγράφει ο ίδιος: «Πρώτα η κοινωνία», τονίζει για να αντιδιαστείλει την πολιτική πρότασή του από την υποταγή στην αδηφαγία των Αγορών, την οποία υπονοεί πως υπηρετούν τα δεξιά κόμματα ενώ το αυριανό ΠαΣόΚ θα έχει κοινωνικές πρόνοιες. Η κυβέρνηση ωστόσο στην οποία ο κ. Χρυσοχοΐδης μετέχει σήμερα γδέρνει αγρίως μισθωτούς, συνταξιούχους και μικροεπιχειρηματίες και το ίδιο προγραμματίζει να κάμει και για το 2012-15. Συνεπώς η φροντίδα για την κοινωνική συνοχή, που την πλήττουν το χρηματιστικό Κεφάλαιο και οι Αγορές, αναβάλλεται για μετά το 2012 και ακριβέστερα για μετά το 2020 – αν δεν έχουμε αποσυντεθεί ολοσχερώς μέχρι τότε.

«Η πατρίδα πάνω από το κόμμα» είναι ένα από τα προτάγματα, που εκθύμως θα το προσυπέγραφε οιοσδήποτε συντηρητικός ψηφοφόρος. Αλλά υπό την κεντροαριστερή έποψη του πράγματος η «πατρίδα» είναι μια συγκαλυπτική των ταξικών ανισοτήτων και των κοινωνικών ανισοκατανομών αοριστία, ενώ ως κεντροαριστεροί θα οφείλαμε να θεώμεθα κάτι λιγότερο ολιστικό και εγελιανό: η κεντροαριστερή «πατρίδα» ονομάζεται ΓΣΕΕ, ΠΑΣΕΓΕΣ, ΑΔΕΔΥ και τα τούτοις ελκόμενα• για την κεντροαριστερή θέαση, «πατρίδα» δεν είναι «οι κάμποι, τα βουνά και η κράμβη» μήτε τα «λίγα πεύκα, λίγα μάρμαρα λευκά και μια θάλασσα που λάμπει από φρεσκάδα» της δεξιάς ιδεολογίας παρά, καταρχήν, είναι οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι της: στην δεξιότροπη σφαιρική και αντικειμενική πρόσληψη της χώρας ως γραφικής νεκράς φύσης (θαυμαστά εντυπωμένης στις αβραμοπουλικές αφίσες του ΕΟΤ) η Κεντροαριστερά αντιτείνει την υποκειμενική και μερικευμένη αντίληψη ότι η Ελλάς απαρτίζεται πρωτίστως από τους μισθωτούς της• οι παπαδιαμαντικοί φλοίσβοι και τα σεφερικά γυρογιάλια, τα λειτουργούντα ως σαγηνευτικές επωδοί της κυρίαρχης ιδεολογίας, παρέπονται.

Σε άλλο σημείο του ίδιου άρθρου ο κ. Χρυσοχοΐδης διακηρύσσει πως τελικός σκοπός του νέου ΠαΣόΚ, όπως ο ίδιος ονειρεύεται να το διαπλάσει μέσω των εννέα ανωτέρω «στόχων», είναι η «εθνική αναγέννηση» (εδώ εξισώνει την οικονομική με την εθνική αναγέννηση, καθώς οι «στόχοι» του είναι οικονομικοί). Στο πρόσφατο άρθρο του στα «ΝΕΑ» ο Ν. Χούτας έγραψε ότι η κυβέρνηση Σημίτη ήταν η τελευταία ολοκληρωμένη κεντροαριστερή πρόταση, δηλ. κυβέρνηση με κεντροαριστερό θεώρημα και πρακτική – προσθέτω ότι μετά τον τελευταίο κανονικό πρωθυπουργό περάσαμε στις αβασάνιστες διακηρύξεις για την «επανίδρυση του κράτους» και εν συνεχεία για τους «αντιεξουσιαστές στην εξουσία».

Κατέναντι στην «εθνική αναγέννηση» του Χρυσοχοΐδη, που νοσταλγεί τις δόξες των Βαλκανικών Πολέμων, ο εκσυγχρονιστής Σημίτης έχει πρωτοπεί σε παλαιότερη ομιλία του ότι η Ελλάδα πρέπει να μάθει να ζει στον «μεταεθνικό αστερισμό» (= εθνικόν αλλά τροποποιημένο) των χωρών της Ευρώπης, και αυτό επανέλαβε στην παρουσίαση (2007) του βιβλίου του Στόχοι, στρατηγική, προοπτικές: «Ο προοδευτικός χώρος οφείλει να δείξει ευαισθησία στις ανησυχίες των πολιτών, να διαμορφώνει μέτρα για να ελέγξει τους κινδύνους και να εξισορροπήσει αρνητικές συνέπειες. Αλλά ταυτόχρονα πρέπει να προχωρήσει στις αναγκαίες ενέργειες για να ανταποκριθεί η χώρα στον »μεταεθνικό αστερισμό»» (2007). Τέτοιο υψηλής ποιότητας σκεπτικό θα μπορούσε κατ’ εξοχήν να υιοθετήσει ο κ. Φώτης Κουβέλης, που μέχρι τώρα προχωρεί ανθιστάμενος στερρώς στον πειρασμό την αντιπασοκικής, της αντιμνημονιακής και της φιλολαϊκής ρητορείας.

Αρα μην πάμε για νέες δόξες του έθνους• αν δεν είναι μεταεθνικές, είναι ντεμοντέ.

Ο Μίμης Σουλιώτης είναι ποιητής και διδάσκει λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

dsouliot@gmail.com