Αναζήτηση
Υφος εριστικό, θυμός να ξεχειλίζει, προσωπικές επιθέσεις ανεξέλεγκτες. Αλλες εποχές το θέαμα των δύο πρώην υπουργών Οικονομίας που συγκρούονταν με ένταση στην «Ανατροπή» θα ήταν συναρπαστικό, με τους παλιούς όρους της ψυχαγωγικής εκτόνωσης των πολιτικών παθών.
Αλλά είναι η πιο κρίσιμη στιγμή για τον τόπο, με τους μισούς πολίτες στους δρόμους και τους άλλους μισούς παγωμένους να προσπαθούν να κατανοήσουν τι είναι αυτό που τους βρήκε και τι είναι αυτό που τους έρχεται.
Καμία έκπληξη για το φιλοθέαμον, βέβαια, η άγρια σύγκρουση Παπακωνσταντίνου – Παπαθανασίου. Εκπληξη θα ήταν να συζητήσουν με ψυχραιμία, να παραθέσουν επιχειρήματα – ο καθείς για την οικονομική πολιτική που διαμόρφωσε και υπηρέτησε -, να παραδεχθούν λάθη όχι χάριν εκτόνωσης του λαϊκού αισθήματος αλλά επιδεικνύοντας βαθύ προβληματισμό για τις επιλογές τους. Καμία έκπληξη, ούτε το ότι παρασύρθηκαν σε προσωπική αντιπαράθεση εκδηλώνοντας το πάθος που πνίγει, ιδίως σε ώρες κρίσης, τη λογική και την ψυχραιμία – ανθρώπινο, πολύ ανθρώπινο. Για εριστικό ύφος κατηγόρησε ο κ. Παπακωνσταντίνου τον κ. Παπαθανασίου.
«Απλώς έχω πάθος όταν μιλάω» απάντησε ο δεύτερος «εσείς μπορεί να είστε κρύος, τεχνοκράτης, εγώ γεννήθηκα στο πεζοδρόμιο… Καλό το London School of Economics αλλά καλύτερο το πεζοδρόμιο». «Οι υπουργοί Οικονομικών χρειάζεται να έχουν κάποια επάρκεια» απάντησε ο Παπακωνσταντίνου. Μύλος. Μήπως μύλος δεν είναι αυτήν τη στιγμή ολόκληρος ο τόπος; Βουλιαγμένος στη σύγχυση. Ποιος είναι ποιος και υπέρ τίνος μάχεται.
Ποια είναι λοιπόν η βαθύτερη σύγκρουση στην πολιτική σκηνή; Ποια είναι η πολιτική αντιπαράθεση; Μεταξύ πεζοδρομιστών και σπουδαγμένων; Μεταξύ τεχνοκρατών και εμπειριστών; Δεν είμαστε καλά. Δύσκολο να κρατηθεί η ψυχραιμία τέτοιες ώρες. Αλλωστε ουδέποτε εκπαιδεύτηκαν να είναι ψύχραιμοι οι περισσότεροι πολιτικοί υιοθετώντας κατά τους μεταξύ τους διαλόγους όρους τηλεόρασης, δηλαδή φαντασμαγορικής κόντρας. Τακτική που τους προσέφερε την απόλαυση χειροκροτημάτων από αυλικούς και οπαδούς τους, μετά το πέρας της κάθε εκπομπής, οι οποίοι τους υποδέχονταν με ένα «μπράβο μεγάλε, τους τάπωσες».
Το θέμα είναι ότι η φουρτούνα μαίνεται και οι μεν, με την ελάχιστη απόσταση του χρόνου από την απομάκρυνσή τους από το τιμόνι, βρίσκουν την ευκαιρία να επιρρίψουν όλη την ευθύνη για τα δεινά του σκάφους στους δε που ακολούθησαν ενώ κάτω από τα αμπάρια ακούγεται η δυνατή κραυγή «όχι άλλο κάρβουνο».
Με διάθεση παιγνιώδη
Μέχρι χθες, η ευρωπαϊκή φαντασίωση για τον «Ελληνα» είχε δυο κατευθύνσεις: μια σεξουαλική, το νταβραντισμένο καμάκι για βρετανίδες νοσοκόμες του φτηνού τουρισμού, και μια πολιτική, ο τεμπέλης, που τρώει από τα δανεικά των εργατικών Βορειοευρωπαίων. Και οι δυο έκαναν μια χαρά τη δουλειά τους στα ξεχωριστά «κοινά» που απευθύνονταν. Και οι δυο μακράν βέβαια εκείνου του ηρωικού προτύπου, με το οποίο ανατράφηκε ο ελληναράδικος φανφαρονισμός, αλλά τροφοδότησαν δεόντως και την εγχώρια σάτιρα στις αυτοσαρκαστικές της εξάρσεις.
Αίφνης εμφανίζεται στον χώρο των μιντιακών συμβολισμών ένα εντελώς διαφορετικό από όλα τα προηγούμενα, και σε ύφος και σε ιδεολογικό υπόβαθρο, είδος «Ελληνα». Το εισήγαγαν οι ευφάνταστοι παραγωγοί της σατιρικής σειράς «Les guignoles de l’info» («Οι καρικατούρες των ειδήσεων») που προβάλλεται πριν από το δελτίο ειδήσεων.
Ο έλληνας – καρικατούρα εμφανίζεται σαν πειραματόζωο ευρωπαίων ερευνητών. Με τη φουστανέλα του, τα τσαρούχια του, ψηλός, ευθυτενής, μυστακοφόρος, τσολιάς του μύθου – και μόνον ότι μας δείχνουν «παιδαράδες» μάς κολακεύει, αλλά ώς εδώ. Ο εν λόγω τσολιάς σπάει αγόγγυστα πέτρες σαν κατάδικος σε μεσαιωνικό κάτεργο ενώ οι επιστήμονες με τις άσπρες μπλούζες που τον παρακολουθούν πίσω από το τζάμι του εργαστηρίου τους, υποτίθεται, διαπιστώνουν ότι αποτελεί το «δείγμα ανδρός του μέλλοντος» γιατί του έκοψαν τον μισθό, τις παροχές, τις διακοπές και παρ’ όλα αυτά συνεχίζει να δουλεύει. «Το πείραμα πέτυχε», ακούγονται οι καρικατούρες – ερευνητές να λένε ο ένας στον άλλον και αποχωρούν ενώ ο έλλην – φαινόμενο συνεχίζει να σπάει πέτρες.
Πάντως, από τα προσβλητικά εξώφυλλα του γερμανικού Τύπου όταν άρχισαν όλα αυτά ώς το τηλεοπτικό, σατιρικό στιγμιότυπο της γαλλικής τηλεόρασης προχθές, η αποτύπωση του «βλέμματος» των Ευρωπαίων στην Ελλάδα, αποκαλύπτει όλη την γκάμα των ιδεολογικών αποχρώσεων που κυριαρχούν στην Ενωμένη Ευρώπη. Η Ελλάδα είναι μόνον η αφορμή.
