«Τώρα μας θυμηθήκατε; Πρέπει να γίνει κάτι τραγικό για να μας ακούσουν…». Μ΄ αυτόν τον τρόπο αντιδρά μία κάτοικος των Κάτω Πατησίων, όταν «ΤΑ ΝΕΑ» τη ρωτούν εάν η γειτονιά άλλαξε φυσιογνωμία και εάν επιδεινώθηκε η ποιότητα ζωής τα τελευταία χρόνια.
Η γυναίκα μένει πολύ κοντά στο σημείο όπου την περασμένη Κυριακή έχασε τη ζωή του από την έκρηξη βόμβας το 15χρονο παιδί από το Αφγανιστάν και τραυματίστηκε σοβαρά η αδελφή του. Προσθέτει απογοητευμένη ότι τα περιστατικά εγκληματικότητας φέρνουν- για λίγο- στην επικαιρότητα τη γειτονιά, αλλά «μετά και πάλι όλοι την ξεχνούν…». Τονίζει όμως ότι η ανασφάλεια δεν είναι το μόνο πρόβλημα που βιώνουν οι κάτοικοι. Τόσο αυτή όπως και πολλοί άλλοι κάτοικοι εκφράζουν φόβο και ανησυχία, αλλά κυρίως μιλούν για μία συνεχιζόμενη εγκατάλειψη.
Αυτό που περιγράφουν οι κάτοικοι ως «εγκατάλειψη» αποτυπώνεται και στο μίνι οδοιπορικό των «ΝΕΩΝ» στην περιοχή. Εκατοντάδες πολυκατοικίες παντού. Τόσες πολλές και τόσο κοντά η μία με την άλλη που το φως στους στενούς δρόμους είναι ελάχιστο, ακόμη και το πρωί. Οι ελεύθεροι χώροι ελάχιστοι. Πράσινο με δυσκολία θα συναντήσει κανείς. Ανάμεσα στις πολυκατοικίες, τα δεκάδες εγκαταλελειμμένα κτίρια είναι διάσπαρτα. Παλιά νεοκλασικά και μονοκατοικίες έτοιμα να καταρρεύσουν. Εκεί, όπως λένε οι κάτοικοι, βρίσκουν καταφύγιο χρήστες ναρκωτικών ουσιών, μετανάστες ή περιθωριακά στοιχεία. Και σ΄ όλα αυτά, το τελευταίο διάστημα έχει προστεθεί η εκμετάλλευση γυναικών. Δεκάδες γυναίκες από την Αφρική κάνουν πιάτσα στην Πατησίων, από την Πλατεία Κολιάτσου έως τα Άνω Πατήσια, υπό τα βλέμματα των προαγωγών τους που κρύβονται στις γωνίες.
Κλοπές. Όσοι έχουν πέσει θύματα κλοπών ή ληστειών εκφράζουν εντονότερα φόβο και ανησυχία. «Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν χειροτερέψει τα πράγματα. Εμένα μου έχουν ανοίξει πέντε φορές το μαγαζί. Η τελευταία φορά ήταν τον περασμένο Δεκέμβριο», λέει με αγανάκτηση η κ. Νίκη Ντόρβα που διατηρεί κατάστημα με είδη ψιλικών επί της οδού Ιακωβάτων. Ακριβώς δίπλα στο σημείο όπου σημειώθηκε η έκρηξη την περασμένη εβδομάδα. Μια πελάτισσά της συμφωνεί και συμπληρώνει πως δεν υπάρχει διαμέρισμα στη γειτονιά που να μην το έχουν διαρρήξει.
Μερίδα 
Παρόμοιο προβληματισμό διατυπώνουν και οι υπεύθυνοι ενός ψητοπωλείου λίγα μέτρα παρακάτω, απέναντι από τον Σταθμό Κάτω Πατήσια. «Ο κόσμος φοβάται να κυκλοφορήσει. Κι αυτό έχει συνέπειες και στην κίνηση του μαγαζιού. Έχει μειωθεί η πελατεία», λέει ο κ. Παναγιώτης Κωτής που εργάζεται στο κατάστημα.
Μολονότι οι καταστηματάρχες δεν ρίχνουν όλες τις ευθύνες για την αύξηση της εγκληματικότητας στους μετανάστες, προσθέτουν ότι πρέπει οι αρχές να μεριμνήσουν προκειμένου να «συλληφθούν όσοι έχουν έρθει ανεξέλεγκτα και παρανομούν. Δεν λέμε ότι είναι όλοι έτσι».
Υπάρχουν βέβαια κι αυτοί που δεν βλέπουν τους μετανάστες ως πρόβλημα, αλλά ως ανθρώπους που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Ο κ. Αθανάσιος Καραγιαννάκης διατηρεί βιοτεχνία εσωρούχων στη γωνία Καυτανζόγλου και Θεοτοκοπούλου εδώ και δύο δεκαετίες. Και όταν τον ρωτάμε πώς είναι η συνύπαρξη με τους μετανάστες απαντά: «Κοιτάξτε σ΄ αυτό το υπόγειο μένουν 15 άτομα. Είναι κρίμα να ζουν έτσι».
«Η Πολιτεία και ο δήμος μάς εγκατέλειψαν στην τύχη μας»
Καθώς περπατάμε μαζί του στους δρόμους των Κάτω Πατησίων μας δείχνει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αδιαφορίας, ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο στη διασταύρωση Στ. Βυζαντίου και Θεοτοκοπούλου. Είναι σε αυτή την κατάσταση εδώ και πολλά χρόνια. Η αυλή του γεμάτη σκουπίδια, τα μπαλκόνια έτοιμα να καταρρεύσουν και ένα τούβλο κρέμεται ακριβώς πάνω από το πεζοδρόμιο, από όπου περνούν καθημερινά δεκάδες άνθρωποι.
Η αγωνία των κατοίκων να απαλλαγούν από τέτοια κτίρια που αποτελούν εστία κινδύνων είναι συνεχής. Ο φωτογραφικός φακός των «ΝΕΩΝ» δεν προλαβαίνει καλά καλά να κάνει κλικ στο εγκαταλελειμμένο διώροφο πίσω από τον Άγιο Λουκά, απέναντι μάλιστα από σχολείο, και ένας κάτοικος που περνάει ρωτάει με ενδιαφέρον: «Θα το κατεδαφίσουν; Τι θα γίνει;». Άλλη γειτονιά το βράδυ. Όπως λέει ο κ. Σαρρής, η γειτονιά αλλάζει πρόσωπο το βράδυ και όσα συμβαίνουν τη νύχτα εντείνουν την ανησυχία αρκετών κατοίκων. «Βλέπει κανείς κόσμο να μπαινοβγαίνει στα εγκαταλελειμμένα κτίρια αλλά και την αύξηση του trafficking. Την εικόνα δηλαδή με τις γυναίκες από την Αφρική που περιμένουν πελάτες στην Πατησίων». Όσο γι΄ αυτούς που εκφράζουν φόβους για την αύξηση των ξένων στην περιοχή, ο κ. Σαρρής δεν εκπλήσσεται. «Ανέκαθεν υπήρχε η επιφυλακτικότητα του ντόπιου απέναντι στον καινούργιο». Στα τέλη της δεκαετίας του ΄50 υπήρχε η εσωτερική μετανάστευση και αργότερα, το ΄80 και το ΄90, η μαζική εγκατάσταση Αλβανών, Βουλγάρων, Ρουμάνων, Πολωνών. «Αυτοί όμως είναι πλέον από τους ενταγμένους και έχουν δώσει ζωή στη γειτονιά». Άλλωστε αυτό φαίνεται και στα σχολεία, όπου πολλά παιδιά μεταναστών συμβιώνουν αρμονικά με τα παιδιά των Ελλήνων. Έλληνες και μετανάστες συμβιώνουν χωρίς προβλήματα στην περιοχή, λέει στα «ΝΕΑ» και ο κ. Άναμουλ Χοκ από το Μπανγκλαντές που πριν από ένα μήνα άνοιξε παντοπωλείο επί της οδού. Στ. Βυζαντίου στα Κάτω Πατήσια. «Δεν έχουμε προβλήματα. Μάλιστα στο μαγαζί μου έρχονται και πολλοί Έλληνες να ψωνίσουν».
«Δεν ευθύνονται οι μετανάστες για την υποβάθμιση της περιοχής»
Σχολιάζοντας το αίσθημα ανασφάλειας που εκφράζουν αρκετοί κάτοικοι ο εγκληματολόγος, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου κ. Βασίλης Καρύδης λέει στα «ΝΕΑ» πως «ανεξαρτήτως αν αυξάνεται ή μειώνεται η εγκληματικότητα, την τελευταία 15ετία η Ελλάδα βρίσκεται σταθερά στις δύο πρώτες θέσεις ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης με τους πολίτες που δηλώνουν ανασφαλείς».
Προσθέτει πως ακόμη και αν μια γενικότερη έρευνα δείχνει ότι γενικώς, για παράδειγμα στην Αττική, η ανασφάλεια είναι αδικαιολόγητη, μπορεί στη συγκεκριμένη συνοικία αυτό να μη συμβαίνει. «Αυτό όμως είναι κάτι που θα πρέπει να μελετηθεί. Το βέβαιο είναι πως τα προβλήματα στην περιοχή χρειάζονται ολιστική αντιμετώπιση. Η περισσότερη αστυνόμευση κάνει τους πολίτες να αισθάνονται πιο ασφαλείς, απαιτούνται όμως και άλλες παρεμβάσεις, για παράδειγμα περισσότεροι ελεύθεροι χώροι».
Η εικόνα που παρουσιάζει σήμερα η ευρύτερη περιοχή είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων, τονίζει από την πλευρά της η κ. Λία Τσαπατσάρη, η οποία εργάζεται στην Πλατεία Αμερικής και είναι μέλος Δ.Σ. του Συλλόγου Ελλήνων Κοινωνιολόγων. Όπως λέει, «η γειτονιά έχει αλλάξει φυσιογνωμία.
Έχουν έρθει αρκετοί αλλοδαποί, ενώ έφυγαν αρκετοί Έλληνες». Αυτό όμως δεν σημαίνει πως για την υποβάθμιση της περιοχής «ευθύνονται οι μετανάστες, οι οποίοι ήρθαν για να ζήσουν καλύτερα. Η έλλειψη ελεύθερων χώρων και τα εγκαταλελειμμένα κτίρια είναι δύο από τους λόγους για την κακή ποιότητα ζωής στη συνοικία. Αρκετοί Έλληνες μεγάλης ηλικίας αποφεύγουν να κυκλοφορήσουν το βράδυ. Είναι μάλλον το αίσθημα του φόβου που τους κρατάει στο σπίτι. Πολλοί δεν έχουν συνηθίσει τη συμβίωση με τους αλλοδαπούς και γι΄ αυτό ένα από τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, είναι η ενημέρωση στο θέμα της συνύπαρξης με τους μετανάστες», συμπληρώνει.
