Γιατί να κάτσω και να διαβάσω Οβίδιο; Πολύ παλιός δεν είναι; ίσως αναρωτηθεί ένας πελάτης βλέποντας τούτο το βιβλίο στον πάγκο ενός βιβλιοπωλείου. Μα, γιατί είναι πάρα πολύ μοντέρνος, κυρία μου, θα μπορούσε να είναι η ψιθυριστή απάντηση του αόρατου στοι χειού που πλανιέται μέσα σε κάθε βιβλιοπωλείο και επιλεκτικά ευεργετεί πού και πού κάποιον από τους θαμώνες του με εκλάμψεις του νου. Δηλαδή τι το μοντέρνο έχει; αναρωτιέται εκείνη. Μα, απαντά το στοιχειό, άμα διαβάσετε Σαίξπηρ, Τ.Σ. Έλιοτ, Ρίλκε, ΖανΖακ Ρουσώ, Τζέφρι Ευγενίδη, Σαλμάν Ρουσντί, ή αν ακούσετε κάποια τραγούδια των U2 ή αν δείτε ταινίες όπως το «Ωραία μου Κυρία», το «Ρretty Woman» ή το «Εκπαιδεύοντας τη Ρίτα», θα καταλάβετε πως οι μυθολογικές αφηγήσεις των Μεταμορφώσεων του Οβιδίου ανακλώνται μέσα σε όλες αυτές τις δημιουργίες. Α, καλά, τότε θα το αγοράσω, απαντά η κυρία και η συζήτηση παύει εδώ. Στον φροντισμένο τόμο Σώματα που άλλαξαν τη θωριά τους- Διαδρομές στις Μεταμορφώσεις του Οβίδιου, Εκδ. Gutenberg, 2009, ο λατινιστής πανεπιστημιακός δάσκαλος Θεόδωρος Δ. Παπαγγελής εισάγει, μεταφράζει εμμέτρως και φωτίζει δοκιμιακά είκοσι από τις δημοφιλέστερες ιστορίες των Μεταμορφώσεων του Οβιδίου, στις οποίες κυκλοφορούν μερικές από τις πιο αναγνωρίσιμες μυθολογικές φίρμες, όπως ο Νάρκισσος, ο Ερμαφρόδιτος, ο Δαίδαλος κι ο Ίκαρος, ο Πυγμαλίων, ο Μίδας, κ.ά. Πρόκειται για εργασία με υψηλά γράδα, καθώς το έργο και το πνεύμα του Οβιδίου αποδίδονται όχι με το σύνηθες ντεκαφεϊνέ ακαδημαϊκό υφάκι μα με την παιγνιώδη εμβρίθεια και το σοβαρότατο κέφι ενός δαιμόνιου γνώστη και εμμανή λάτρη του Οβιδίου.

Καθώς διαβάζει κανείς τις οβιδιακές Μεταμορφώσεις αντιλαμβάνεται πως η διαχρονική επίδραση που έχουν ασκήσει στον πολιτισμό μας οφείλεται στο ότι η ανάγκη για μεταμόρφωση είναι το πιο εύγλωττο τεκμήριο της αντιορθολογικής σύστασης της ανθρώπινης ψυχοδομής. Στο σύμπαν των Μεταμορφώσεων άνθρωποι γίνονται τετράποδα, πετεινά, έντομα, δέντρα ή άνθη. Θεοί ενανθρωπίζονται, αποκτηνώνονται, μασκαρεύονται και μηχανεύονται παρενδυσίες, ενώ γλυπτά αποκτούν ζεστή σάρκα και αίμα. Το γκροτέσκο στοιχείο των Μεταμορφώσεων φωτίζει πρόδρομα το ζήτημα της ανθρώπινης ταυτότητας, μέσα στην οποία δεν χωράει εύκολα ο άνθρωπος, καθώς άλλα ορέγεται η ψυχούλα του, γιατί μας τρώει ο ποπός μαςκαι καλά κάνει.

Ο Σάκης Σερέφας είναι συγγραφέας