Τι περιμένει την παγκόσμια οικονομία και τις χρηματοπιστωτικές αγορές τους επόμενους μήνες; Το γεγονός που άλλαξε ολόκληρο τον κόσμο το 2008 δεν ήταν η χρηματοπιστωτική κρίση. Η κατάρρευση των αμερικανικών στεγαστικών τραπεζών Fannie Μae και Lehman Βrothers που οδήγησε στην παραλίγο κατάρρευση σχεδόν κάθε μεγάλης αμερικανικής και ευρωπαϊκής τράπεζας ήταν το αποτέλεσμα του καταστροφικού συνδυασμού κυβερνητικής και διοικητικής – σε επίπεδο μάνατζερ επιχειρήσεων- ανικανότητας.

Το πιο σημαντικό γεγονός του 2009 είναι πια προφανές. Είναι η αντικατάσταση του χειρότερου προέδρου και του χειρότερου υπουργού Οικονομίας στην αμερικανική ιστορία με ανθρώπους που έχουν μεγαλύτερες ικανότητες για να κάνουν αυτή τη δουλειά.

Ελπίδες με Ομπάμα

Έχουμε πολλούς λόγους να πιστεύουμε ότι η κατάσταση στην παγκόσμια οικονομία θα αρχίσει σταδιακά να βελτιώνεται τώρα που αναλαμβάνει η κυβέρνηση Ομπάμα. Όχι απαραίτητα επειδή ο Ομπάμα θα είναι μεγάλος ηγέτης, που μπορεί και να είναι, αλλά επειδή δεν θα αφήσει την κατάσταση να χειροτερέψει.

Αν και η κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας σίγουρα θα είναι δύσκολη τους επόμενους μήνες, καθώς η ανάπτυξη θα συρρικνώνεται και θα χάνονται θέσεις εργασίας, τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης πιθανόν θα αρχίσουν να κάνουν την εμφάνισή τους στην αγορά ακινήτων και στα χρηματιστήρια μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού. Σημαντική ανάκαμψη αναμένεται ότι θα παρουσιάσει ακόμη και η πραγματική οικονομία, καθώς η μείωση της βιομηχανικής παραγωγής τους τελευταίους μήνες ήταν τόσο μεγάλη, που δεν φαίνεται να μπορεί να μειωθεί περισσότερο. Εκείνο που αναμένεται ότι θα πυροδοτήσει μεγαλύτερη ζήτηση σε προϊόντα και αύξηση καταναλωτικών δαπανών είναι ο συνδυασμός τής χωρίς προηγούμενο μείωσης των επιτοκίων σε μηδενικά επίπεδα, της αντισυμβατικής νομισματικής πολιτικής (ιδιαίτερα όσον αφορά τη χρηματοδότηση στεγαστικών και άλλων δανείων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ) και του δημοσιονομικού σχεδίου σωτηρίας του 1 τρισ. δολαρίων που έχει εκπονήσει η κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Η έκπληξη μπορεί να έρθει από το δολάριο, το οποίο ενδέχεται να ενισχυθεί παρά τη μεγάλη αύξηση των ελλειμμάτων στην αμερικανική οικονομία. Ένα μεγάλο πλεονέκτημα

Οι επενδυτές, ακόμη και εκείνοι που δεν θέλουν να ρισκάρουν αυτή την περίοδο, θα πρέπει να καταφύγουν σε κάποιο νόμισμα και όσοι επενδύσουν στο δολάριο έχουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα: Ενώ οι ΗΠΑ διατηρούν την εμπιστοσύνη των αγορών και μπορούν να δανειστούν όσα χρήματα χρειάζονται για να βγουν από την κρίση, ο υπόλοιπος κόσμος πρέπει να βασιστεί στις εξαγωγές προϊόντων για να τονώσει την ανάπτυξη- όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες με «σκληρό» συνάλλαγμα, όπως είναι η Ιαπωνία ή η Γερμανία. Οι χώρες αυτές θα θέλουν να δουν το γιεν και το ευρώ να υποτιμάται, ενώ οι ΗΠΑ φαίνονται διατεθειμένες να αφήσουν το δολάριο να ενισχυθεί.

Για τον υπόλοιπο κόσμο μια ισχυρή ανάκαμψη του δολαρίου θα δράσει πολύ θετικά για την επιχειρηματική και καταναλωτική εμπιστοσύνη. Βέβαια, υπάρχει ένα πρόβλημα: η αργή και συγκεχυμένη πολιτική που ακολουθείται στην ευρωζώνη αλλά και στη Βρετανία.

Η σειρά της ευρωζώνης

Τη χρονιά που διανύουμε, το επίκεντρο της οικονομικής αναταραχής είναι πιθανό να μεταφερθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία στην υπόλοιπη Ευρώπη, όπου η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που δεν έχει καλά αντανακλαστικά, το υπερτιμημένο νόμισμα (το ευρώ) και οι κόντρες μεταξύ των πολιτικών στις χώρες- μέλη αποτελούν τα μεγαλύτερα εμπόδια. Το 2008 ήταν η χρονιά κατά την οποία το αγγλοσαξονικό οικονομικό μοντέλο δοκιμάστηκε μέχρι τα όρια της καταστροφής. Το 2009 είναι πολύ πιθανόν να έρθει η σειρά της ευρωζώνης να περάσει τη δοκιμασία αυτή.

© Τhe Τimes, 2009

Ενώ οι ΗΠΑ διατηρούν την εμπιστοσύνη των αγορών και μπορούν να δανειστούν όσα χρήματα χρειάζονται για να βγουν από την κρίση, ο υπόλοιπος κόσμος θα πρέπει να βασιστεί στις εξαγωγές για να τονώσει την ανάπτυξη