ΕΙΝΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΣΕ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
ΜΕΤΑ ΤΗ ΒΙΒΛΟ ΚΑΙ ΕΧΕΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ ΘΕΩΡΗΘΕΙ
ΩΣ ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΤΩΝ
ΝΕΩΤΕΡΩΝ ΧΡΟΝΩΝ. ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟΝ «ΔΟΝ
ΚΙΧΩΤΗ» ΤΟΥ ΘΕΡΒΑΝΤΕΣ, Ο ΟΠΟΙΟΣ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ
ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΚΔΟΤΙΚΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ ΜΕ ΔΥΟ
ΕΝΤΕΛΩΣ ΞΕΧΩΡΙΣΤΑ ΒΙΒΛΙΑ
Η καινούργια μετάφραση του Β΄ μέρους του Δον Κιχώτηαπό την Αγαθή Δημητρούκα και η μελέτη της Αλεξάνδρας Σαμουήλ για την πρόσληψή του στην Ελλάδα εμπλουτίζουν ουσιαστικά την ελληνική βιβλιογραφία για το αριστούργημα του Θερβάντες.

Η νέα μετάφραση του Β΄ μέρους του μυθιστορήματος έρχεται να συμπληρώσει την κλασική μετάφραση του Α΄ μέρους από τον Κώστα Καρθαίο- την πρώτη που έγινε στη δημοτική και πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Νουμάς την περίοδο 1919-1921. Ο Καρθαίος πέθανε πριν προλάβει να ολοκληρώσει τη μετάφραση του Β΄ μέρους, έτσι τη συμπλήρωσαν το 1961 ο Κώστας Κουλουφάκος και το 1964 η Ιουλία Ιατρίδη. Η συγγραφέας και στιχουργός Αγαθή Δημητρούκα, που φιλοτέχνησε τη νέα απόδοση του Β΄ μέρους, είναι γνωστή για τις προσεγμένες και ιδιαίτερα ευαίσθητες εργασίες της. Εδώ, προσπάθησε να ακολουθήσει το ύφος του Κώστα Καρθαίου, είναι όμως ολοφάνερη και η προσωπική, δημιουργική προσέγγισή της. Η ευρηματική απόδοση του αστείρευτου χιούμορ του Θερβάντες, οι δεξιοτεχνικοί χειρισμοί που αναδεικνύουν το ιδιαίτερο άρωμα μιας παλιάς αλλά τόσο γλαφυρής και κυρίως ποιητικής γλώσσας συμβάλλουν αποτελεσματικά στην απόλαυση του μοναδικού αυτού κειμένου.

Μiguel de Cervantes

Ο ΔΟΝ KΙΧΩΤΗΣ

TΟΜΟΣΒ΄

ΜΤΦ. ΑΓΑΘΗ ΔΗΜΗΤΡΟΥΚΑ, ΕΚΔ.

ΠΑΤΑΚΗ, 2007, ΣΕΛ. 729,

ΤΙΜΗ: 27 ΕΥΡΩ

Εξαντλητικά τεκμηριωμένη

Η μελέτη της Αλεξάνδρας Σαμουήλ από την άλλη είναι μια πρωτότυπη, ανεκτίμητη εργασία που μας δίνει όλα εκείνα τα κλειδιά για να κατανοήσουμε την τεράστια και διαχρονική επιτυχία του μυθιστορήματος του Θερβάντες, ενώ επιπλέον προσφέρει μια μοναδική ευκαιρία να περιπλανηθούμε στις βιβλιοθήκες και τους στοχασμούς των μεγάλων συγγραφέων της παγκόσμιας και ελληνικής λογοτεχνίας που, όπως αποδεικνύεται, τοποθετούσαν τον Δον Κιχώτη σε περίοπτη θέση και έβρισκαν σ΄ αυ τόν μιαν αστείρευτη πηγή έμπνευσης. Αυτό δείχνουν ο Χένρι Φίλντινγκ με τον Τομ Τζονς, o Φλωμπέρ με την Κυρία Μποβαρύ, o Ντοστογιέφσκι με τον πρίγκιπα Μίσκιν στον Ηλίθιο, ο Προυστ με τον αφηγητή τού Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, ο Κάφκα με το αφήγημά του Η αλήθεια σχετικά με τον Σάντσο Πάντσα, ο Μπόρχες με το περίφημο Πιερ Μενάρ,συγγραφέας του Δον Κιχώτη. Αυτά τα ελάχιστα δείγματα του εντατικού και διαχρονικού διαλόγου των συγγραφέων με τον Δον Κιχώτη του Θερβάντες δείχνουν ότι ο ευφάνταστος ιδαλγός του, ενσαρκώνοντας τη συνεχή σύγκρουση πραγματικότητας και φαντασίας, δεν κυνηγούσε μόνο ανεμόμυλους αλλά εκπροσωπούσε την ίδια την ουσία της λογοτεχνίας.

Στις σελίδες του βιβλίου της Σαμουήλ παρακολουθούμε την «άλλη» περιπέτεια του Δον Κιχώτη: πώς αυτός ο αλλοπαρμένος αναγνώστης ιπποτικών μυθιστορημάτων και ευφάνταστος εραστής, αυτός ο «τρελός» και σχεδόν αυτοκτόνος, που η τρέλα του ξεκινούσε από τα διαβάσματα των ιπποτικών μυθιστορημάτων και την επιθυμία του να τα μιμηθεί, κατέληξε χάρη στις απονενοημένες πράξεις του να γίνει συνώνυμο του κυνηγού του Απόλυτου και της Ιδέας.

Το ενδιαφέρον

Το βιβλίο της Αλεξάνδρας Σαμουήλ παρουσιάζει αναπάντεχο ενδιαφέρον διότι δίνει την αφορμή για μια σειρά από σκέψεις που μας μεταφέρουν από την πατρίδα του Ισπανού ιδαλγού στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Διότι αυτή την περίοδο, στον Μεσοπόλεμο, θα αρχίσει ένας έντονος διάλογος ανάμεσα στους ποιητές και τον Δον Κιχώτη του Θερβάντες, αλλά και αναμεταξύ τους με αφορμή τα ποιήματα που του αφιερώνουν και ο διάλογος θα συνεχιστεί μέχρι σήμερα. Και ποιοι δεν συμμετέχουν! Γαλάτεια Καζαντζάκη, Ουράνης, Καρυωτάκης, Φιλύρας, Όμηρος Μπεκές, Ρίτσος, Καζαντζάκης, Σκαρίμπας, Δούκαρης, κι από τους νεώτερους Νάσος Βαγενάς, Χρήστος Μπουλώτης, Δημήτρης Κοσμόπουλος, Δημήτρης Αγγελής, Κυριάκος Χαραλαμπίδης.

Η Αλεξάνδρα Σαμουήλ παρατηρεί ότι στην Ελλάδα έχουν γραφεί περισσότερα ποιήματα για τον Δον Κιχώτη από ό,τι αλλού, όπου το έργο κυρίως επηρέασε τους μυθιστοριογράφους. Γιατί άραγε; Ίσως γιατί στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου ήταν πιο αισθητό το τραύμα της διάστασης ανάμεσα στην «ποίηση» και την πεζότητα, πιο στενοί και πιεστικοί οι κοινωνικοί καταναγκασμοί, πιο βαθιά η ανάγκη του αυτοσαρκασμού για τους κυνηγούς του «απόλυτου» της τέχνης. Οι ποιητές της εποχής αυτής βρίσκουν στον Δον Κιχώτη μια αρχετυπική μορφή της καταδικασμένης αθωότητας, της φυγής στο όνειρο και της υπέρβασης, που με τα ζύγια της ορθοφροσύνης κρίνεται ως τρέλα.