Τους τελευταίους μήνες εκδόθηκαν αρκετές ενδιαφέρουσες μελέτες, ειδικά για τον «περιπετειώδη» εικοστό αιώνα. Σ΄ αυτές θα πρέπει να προστεθούν ως must της χρονιάς ορισμένα βιβλία που συζητήθηκαν το προηγούμενο διάστημα, κυρίως του Αντώνη Λιάκου και της Τόνιας Κιουσοπούλου ή οι δύο πρόσφατοι τόμοι της Ιστορίας της Ελλάδας του 20ού αιώνα.


Η εξέλιξη της Ελληνικής οικονομίας όπως και οι απόπειρες κοινωνικών μεταρρυθμίσεων βρίσκονται στο κέντρο του ενδιαφέροντος πολλών από τις καινούργιες ιστορικές μελέτες
Σπύρος Ασδραχάς ΒΙΩΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ

Η ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΣΗΣ Ινστ. Νεοελληνικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών Όταν κάνουμε λόγο για οικονομία συνήθως σκεφτόμαστε πίνακες και στατιστικές. Ο Σ. Ασδραχάς, από τους θεμελιωτές της Οικονομικής Ιστορίας στην Ελλάδα, στον κύκλο των σεμιναρίων του που αποτέλεσαν και το υλικό για την παρούσα έκδοση, ακολούθησε μια διαφορετική προσέγγιση. Μέσα από τις προσωπικές ιστορίες και τα απομνημονεύματα της Επανάστασης του 1821 ανασυνθέτει την οικονομία ως νοοτροπία και πρακτικές, ως σημείο συνάντησης των κοινωνικών, πολιτισμικών, πολιτικών παραμέτρων. Περισσότερο από μια μελέτη για την οικονομία του 18ου-19ου αιώνα, ο συγγραφέας συνδυάζοντας τις αρετές του ιστορικού με αυτές του δασκάλου μάς καταθέτει μία μέθοδο μελέτης αυτού που ονομάζουμε οικονομία. 18 ευρώ Στάθης Γουργουρής

ΕΘΝΟΣ-ΟΝΕΙΡΟ

ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΘΕΣΜΙΣΗ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Κριτική Εκκινώντας από το θεμελιώδες παράδοξο του Διαφωτισμού, δηλαδή την αναγνώριση της πολιτισμικής ιδιαιτερότητας και την επαγγελία της οικουμενικότητας, ο Σ. Γουργουρής επιχειρεί μια νέα προσέγγιση του εθνικού φαινομένου ως φαντασιακού και ταυτόχρονα ως συγκεκριμένης θέσμισης-μορφής. Η μελέτη της Ελλάδας αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί πέρα από την ίδια την εθνοποιητική διαδικασία δίνει τη δυνατότητα να μελετήσουμε πώς το αρχαίο πα ρελθόν μετεγγράφηκε στην ευρωπαϊκή-αποκιοκρατική φαντασία για να αποτελέσει εκ νέου το θεμέλιο του νέου Ελληνισμού. Μία μελέτη που οφείλει την πρωτοτυπία της στον γόνιμο διάλογο της συγκριτικής λογοτεχνίας με τη φιλοσοφία, την ψυχανάλυση και τη μεταποικιακή κριτική. 26 ευρώ Φίλιππος Ηλιού ΨΗΦΙΔΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΟΥ ΕΙΚΟΣΤΟΥ ΑΙΩΝΑ

Πόλις Ο τόμος αυτός που επιμελήθηκαν η Α. Ματθαίου, ο Σ. Μπουρνάζος και η Π. Πολέμη περιλαμβάνει κείμενα του Φίλιππου Ηλιού που δημοσιεύτηκαν κατά τη διάρκεια της μεταπολίτευσης μέχρι τον θάνατό του το 2004. Τα δημοσιεύματα (αλλά και απομαγνητο φωνημένες ομιλίες) καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος θεμάτων, από τον Δημήτρη Γληνό και το Μακεδονικό μέχρι τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας και την ιδεολογική χρήση της Ιστορίας, μάς αποκαλύπτουν όχι απλώς το εύρος των ενδιαφερόντων του Φ. Ηλιού αλλά κυρίως την προσωπικότητά του: ενεργός, μαχητικός πολίτης στρατευμένος στην Αριστερά και συνάμα επιστήμονας ιστορικός. 30

ευρώ Λ.Σ. Σταυριανός ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟ 1453 ΚΑΙ ΜΕΤΑ

Βάνιας

Η κλασική μελέτη του Λ. Σταυριανού εκδόθηκε επιτέλους στα ελληνικά μισό αιώνα μετά την πρώτη κυκλοφορία της στα αγγλικά. Πρόκειται για μια συνθετική προσέγγιση που καλύπτει την Ιστορία έξι αιώνων και συνδυάζει την εξέταση των διπλωματικών και την πολιτικών εξελίξεων με τη μελέτη των κοινωνικών και οικονομικών αλλαγών. Ακόμα και σήμερα, που έχουν πολλαπλασιαστεί οι μελέτες για τα Βαλκάνια, το μνημειώδες βιβλίο του Λ. Σταυριανού παραμένει απαραίτητο για όσους θέλουν να έχουν μια ολοκληρωμένη εικόνα για την ιστορική εξέλιξη της περιοχής. 62.70 ευρώ Στράτος Δορδανάς ΤΟ ΑΙΜΑ ΤΩΝ ΑΘΩΩΝ:

ΑΝΤΙΠΟΙΝΑ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ ΚΑΤΟΧΗΣ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, 1941-1944 Εστία Τα γερμανικά αντίποινα κατά τη διάρκεια της Κατοχής προκάλεσαν εκατοντάδες θύματα μεταξύ των αμάχων και ανυπολόγιστες υλικές καταστρο φές. Εντούτοις πολύ λίγα γνωρίζουμε για τα αντίποινα, με την εξαίρεση της σφαγής των Καλαβρύτων. Η μελέτη του Σ. Δορδανά, βασισμένη σε εξαντλητική έρευνα σε γερμανικά και άλλα αρχεία, έρχεται να καλύψει αυτό το κενό εξετάζοντας ένα προς ένα τα αντίποινα που διενήργησαν οι Γερμανοί στον χώρο της Μακεδονίας. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου έρχεται στο φως η πολιτική και η εφαρμογή των αντιποίνων, ο σκοπός τους αλλά και οι οδυνηρές συνέπειές τους για τον άμαχο πληθυσμό. Τάσος Κωστόπουλος ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΕΘΝΟΚΑΘΑΡΣΗ, 1912-1922

Βιβλιόραμα Για δεκαετίες η εθνική ιστοριογραφία στηριζόταν σε δύο μυθοποιητικά μοτίβα: τους ηρωικούς αγώνες του ελληνικού στρατού για την απελευθέρωση των «αλύτρωτων αδελφών» και τον Ελληνισμό ως θύμα των βάρβαρων Τούρκων και Βουλγάρων. Ο Τ. Κωστόπουλος με τόλμη αντιστρέφει αυτή την εικόνα. Η δεκαετία που ξεκινά με τους Βαλκανικούς Πόλεμους και τελειώνει με τη Μικρασιατική Καταστροφή ήταν ένας διαρκής πόλεμος εδαφικής επέκτασης και εθνοκάθαρσης περιοχών με ανάμεικτο πληθυσμό. Η βία του ελληνικού στρατού, υποστηρίζει ο συγγραφέας, δεν υπολειπόταν από την αντίστοιχη που επέδειξαν οι στρατοί των υπόλοιπων βαλκανικών κρα τών καθώς ο στόχος ήταν ο ίδιος: ο διωγμός ή η εξόντωση των αλλοεθνών πληθυσμών.

23 ευρώ Ρίκα Μπενβενίστε ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΜΟΝΤΕΡΝΟΥΣ

Πόλις Το βιβλίο της Ρ. Μπενβενίστε αποτελεί μια συνολική θεώρηση της μεσαιωνικής Δύσης. Ξεκινώντας από την εποχή της ύστερης ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, εξετάζει από τη σκοπιά της κοινωνικής ιστορίας τις αλλαγές που σημειώνονται μεταξύ άλλων στην οικονομία, τη δημογραφία, τις πόλεις, την οικογένεια, την Εκκλησία μέχρι την αυγή των νεώτερων χρόνων και την εμφάνιση του καπιταλισμού. Η συγγραφέας αναφέρεται στις ιστοριογραφικές συζητήσεις των τριών τελευταίων δεκαετιών που ανανέωσαν τον τρόπο μελέτης και την εικόνα που έχουμε για τον Μεσαίωνα. 25 ευρώ Ευτυχία ΒουτυράΡίκη Βαν Μπουσχότεν ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΕ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΙ ΠΑΡΟΝ

Κριτική Τι συνέβη μετά το 1989 στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες; Πώς το σοσιαλιστικό παρελθόν επηρέασε τη μετάβαση στον κόσμο του καπιταλισμού; Ποιες ταυτότητες αναδύονται στον μετασοσιαλιστικό κόσμο; Ο τόμος αυτός περιλαμβάνει μια σειρά ανθρωπολογικών και εθνογραφικών άρθρων από ξένους επιστήμονες τα οποία αποτυπώνουν ένα πεδίο επιστημονικού διαλόγου μεταξύ Ανατολής και Δύσης για τις εξελίξεις που δρομολογήθηκαν μετά το 1989. Ο διάλογος, όπως και η έρευνα στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, ανοίγουν τον δρόμο για την επανεξέταση των στερεοτύπων για την Ανατολική Ευρώπη αλλά και για την πληρέστερη κατανόηση των πολύπλοκων διεργασιών σε αυτές τις κοινωνίες, οι οποίες αφορούν τις έμφυλες σχέσεις, τις μειονότητες, τη θρησκεία, κ.λπ. 43 ευρώ Δημήτρης Α. Σωτηρόπουλος ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΣΤΗ

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΝΟΤΙΑ ΕΥΡΩΠΗ: ΕΛΛΑΔΑΙΣΠΑΝΙΑ- ΙΤΑΛΙΑΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ Ποταμός

Ο Δ. Σωτηρόπουλος εξετάζει το πρόβλημα της μεταρρύθμισης του κρατικού μηχανισμού από τη σκοπιά της συγκριτικής πολιτικής. Ο κρατικός μηχανισμός στις χώρες της Νότιας Ευρώπης εμφανίζει αρκετές ομοιότητες (πελατειακές σχέσεις, διοικητική ακαμψία, νομοθετική υπερπαραγωγή κ.ά.) που οφείλονται τόσο σε μια ιστορική διαδρομή που καθορίστηκε από αυταρχικά καθεστώτα όσο και στις παρεμβάσεις των κομμάτων στο κράτος. Η συγκριτική προσέγγιση επιτρέπει στον συγγραφέα να αμφισβητήσει απόψεις ευρέως διαδεδομένες για το ελληνικό Δημόσιο και να αναλύσει εμπεριστατωμένα την πορεία σύγκλισης (αλλά και τις δυσκολίες της μεταρρύθμισης) του κρατικού μηχανισμού της Νότιας με εκείνους της Βόρειας και Δυτικής Ευρώπης. 15 ευρώ Ειρήνη Ριζάκη ΟΙ «ΓΡΑΦΟΥΣΕΣ» ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΛΟΓΙΟΣΥΝΗ ΤΟΥ 19 ΟΥ ΑΙΩΝΑ Κατάρτι Η σχέση των γυναικών με τη γραφή στην Ελλάδα του 19ου αιώνα μπορεί να περιγραφεί ως μια πολυεπίπεδη κίνηση ή χειρονομία: μετάβαση από τον ιδιωτικό χώρο στη δημόσια σφαίρα, μετατόπιση της ανδρικής-ηγεμονικής γραφής, συντονισμός με τις γυναίκες συγγραφείς της Δ. Ευρώπης. Οι λόγιες γυναίκες μεταφράζουν, εκδίδουν γυναικεία έντυπα, γράφουν μυθιστορήματα και ποιήματα τα οποία πυκνώνουν προς το τέλος του 19ου αιώνα αποτυπώνοντας, όμως, μια εξέλιξη που δεν είναι γραμμική, αλλά χαρακτηρίζεται από απουσίες και ασυνέχειες. Το βιβλίο της Ε. Ριζάκη αποτελεί μια γόνιμη συνάντηση της ιστορίας της λογοτεχνίας με τη φεμινιστική κριτική.

24 ευρώ

Τελευταία Νέα