«Ποίηση: η μόνη επικίνδυνη»

«Να γιατί γράφω. Γιατί η Ποίηση αρχίζει από κει που την τελευταία λέξη δεν την

έχει ο θάνατος», έχει πει ο Οδυσσέας Ελύτης. Αύριο συμπληρώνονται δέκα χρόνια

από τον θάνατό του. H σύντροφός του, Ιουλίτα Ηλιοπούλου, που ετοίμασε μια

μικρή ανθολόγηση λόγων του για την ποίηση, θυμίζει, μιλώντας στα «NEA», ότι ο

αναγνώστης «δεν πρέπει να βλέπει την ποίησή του μόνο στη λυρική της διάσταση,

αλλά να λαμβάνει υπόψη του ότι είναι ένα ολόκληρο σύστημα σκέψης». Και ότι «ο

Ελύτης θέλησε να μετατοπίσει την ποιητική βάση και να δώσει δυναμικό ρόλο στην

ποίηση».

Προκλητικά, στην «Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο», έγραφε: «H Ποίηση, που από

τη φύση της δεν αρκείται ποτέ στη μία όψη των πραγμάτων, έφτασε να ‘ναι στις

μέρες μας η μόνη πραγματικά επικίνδυνη για τους εκάστοτε κρατούντες. Εφ’ ω και

οι πιο έξυπνοι απ’ αυτούς τη βάζουν τώρα τελευταία να φωνάζει «ελευθερία»,

όπως οι κλέφτες για να τρομάξει ο νοικοκύρης – ωσότου ο αφανισμός της

συντελεσθεί».

Στο δεκαεξασέλιδο έντυπο των Εκδόσεων Ίκαρος (τίτλος: «Ο Έρωτας και η

Ποίηση αξεχώριστα»), που αύριο θα μοιράζεται σε όλες τις ανά την Ελλάδα

εκδηλώσεις του υπουργείου Πολιτισμού για τον νομπελίστα ποιητή, η Ιουλίτα

Ηλιοπούλου, έχοντας στο μυαλό της κυρίως τον νέο αναγνώστη, ανθολόγησε απόψεις

του ποιητή για τον ρόλο της ποίησης στη σημερινή πραγματικότητα. Απόψεις που

αποτελούν, κατά κάποιον τρόπο, κλειδιά για να εισέλθει κανείς ευκολότερα στον

ποιητικό του κόσμο. Το έντυπο τυπώθηκε σε 30.000 αντίτυπα και θα προσφέρεται

δωρεάν (αφιλοκερδώς συνέβαλαν ο «Ίκαρος» και η Ιουλίτα Ηλιοπούλου, ενώ μέρος

του κόστους κάλυψε το ΥΠΠΟ).

H κεντρική εκδήλωση στη μνήμη του Ελύτη θα πραγματοποιηθεί στο Μουσείο Μπενάκη

και θα συνδυάσει τη μουσική με την ποίηση. Πέραν της απαγγελίας ποιημάτων από

την Ιουλίτα Ηλιοπούλου, η υψίφωνος Ειρήνη Καράγιαννη θα ερμηνεύσει δύο

ποιήματα μελοποιημένα από τον Γιώργο Κουρουπό, ενώ θα συμμετάσχει η πιανίστα

Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου. Την εκδήλωση θα κλείσει η παιδική χορωδία Ωδείου

Kodaly (διδασκαλία: Μιχάλης Πατσέας).

Αξίζει να σημειωθεί ότι το υπουργείο Πολιτισμού είχε μάλλον… ξεχάσει την

επέτειο, γιατί υπήρξε κινητοποίηση μόνον ύστερα από δημοσιεύματα. Ο μεν

υπουργός Πολιτισμού θα μιλήσει στην κεντρική εκδήλωση, αύριο, στο Μουσείο

Μπενάκη (18.30), ο δε γενικός γραμματέας στη Θεσσαλονίκη, σε εκδήλωση στο

Βασιλικό Θέατρο (12.00) που επιμελείται το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος.

Εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν επίσης στην πόλη καταγωγής του ποιητή, τη

Μυτιλήνη, στη γενέτειρά του, το Ηράκλειο και στην Πολιτιστική Πρωτεύουσα

Πάτρα. Παράλληλα, και σε Σέρρες, Φλώρινα, Ιωάννινα και Σπάρτη θα διανεμηθεί

από ειδικά περίπτερα έντυπο και ηχογραφημένο υλικό με το έργο του ποιητή. Στην

Αθήνα το υλικό αυτό θα διανέμεται στο Μετρό Συντάγματος.

Στο πλαίσιο του αφιερώματος, το υπουργείο Πολιτισμού και οι Εκδόσεις

Αδάμ-Πέργαμος εξέδωσαν το βιβλίο «Δώδεκα Σκιτσογράφοι για τον Οδυσσέα Ελύτη.

Δέκα χρόνια μετά». Πρόκειται για τους K. Μητρόπουλο, B. Μητρόπουλο, Στάθη

(Σταυρόπουλο), Σ. Ορνεράκη, Π. Μαραγκό, Γ. Δερμεντζόγλου, Π. Ζερβό, E. Ξένου,

K. Γρηγοριάδη, M. Κουντούρη, M. Τζαμπούρα, Σ. Κουτσαντά, οι οποίοι παραχώρησαν

σκίτσα τους.

«Είμαστε πανέτοιμοι για τη βλακεία»

* «Όντας στον ελάχιστο βαθμό ποιητικός, αγάπησα στον μέγιστο βαθμό την Ποίηση,

με τον ίδιο τρόπο που, όντας στον ελάχιστο βαθμό «πατριώτης», αγάπησα στον

μέγιστο βαθμό την Ελλάδα».

* «Τριάντα αιώνες και πλέον ο άνθρωπος πασχίζει να βάλει τη μια λέξη κοντά

στην άλλη με τέτοιον τρόπο που η σκέψη να εξαναγκάζεται να παίρνει καινούριες,

αδοκίμαστες στροφές. Ιδού που για πρώτη φορά η λειτουργία αυτή σταμάτησε.

Είμαστε πανέτοιμοι για τη βλακεία».

* «Γιατί κάνουμε Ποίηση; Ρωτάω με τον ίδιο τρόπο που θα ρωτούσα: γιατί κάνουμε

έρωτα; Στα μάγουλα ενός κοριτσιού, όπως και στους στίχους ενός ποιήματος, από

τον αποστολέα έως τον αποδέκτη δε μεσολαβεί τίποτε».

«Μονόγραμμα» 60.000 αντιτύπων

H ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη είναι ιδιαίτερα αγαπητή στο κοινό. Από τις

μεμονωμένες συλλογές, η πιο δημοφιλής είναι το «Μονόγραμμα», που στα δέκα

χρόνια που μεσολάβησαν από τον θάνατό του έχει πουλήσει 60.000 αντίτυπα.

Καθεμία, πάντως, από τις συλλογές «Άξιον Εστί», «Μονόγραμμα»,

«Προσανατολισμοί» και «Μαρία Νεφέλη» εξαντλεί κατά μέσο όρο μία έκδοση κάθε

έναν-ενάμιση χρόνο. H «Ποίηση» των 700 σελίδων, τα άπαντα δηλαδή του Οδυσσέα

Ελύτη που βγήκαν το 2002, έχουν πουλήσει 30.000 αντίτυπα.

INFO

Αφιέρωμα στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη με τίτλο «Είναι νωρίς ακόμη…» αύριο

στις 18.30 στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138).