Ο κήπος έκρυβε δεινοσαύρους

Δεκαετίες ολόκληρες καθάριζαν οι αγρότες στην ισπανική Ριοδέβα της Αραγώνας

τους οπωρώνες τους από τις «πέτρες». Ουδέποτε φαντάστηκαν πως απομάκρυναν οστά

δεινοσαύρων και πως έφτιαχναν με αυτά ένα μονοπάτι για μία από τις

σπουδαιότερες ανακαλύψεις στην Ιστορία.

Οι Ισπανοί αγρότες δεν θα μπορούσαν να γνωρίζουν. Όταν όμως δύο παλαιοντολόγοι

«σκόνταψαν» πάνω σε ένα χωράφι διάσπαρτο με απολιθώματα, κατάλαβαν πως είχαν

κατά πάσα πιθανότατα ανακαλύψει μια πολύτιμη κρύπτη. Και όταν ξεκίνησαν οι

ανασκαφές, στις αρχές του 2003, αυτό που ανακάλυψαν ξεπέρασε και τις πιο

τρελές τους ελπίδες. Κάτω ακριβώς από την επιφάνεια του εδάφους, βρίσκονταν τα

υπολείμματα του μεγαλύτερου δεινοσαύρου που έχει βρεθεί ποτέ στην Ευρώπη.

Όσο επτά ελέφαντες

Το τεράστιο ερπετό ζύγιζε – όπως εκτιμάται – από 40 έως 50 τόνους, όσο δηλαδή

έξι ή επτά ελέφαντες. Και πιστεύεται ότι περιπλανιόταν στην περιοχή πριν από

περίπου 130 εκατομμύρια έτη, όταν η Αραγώνα, στην Κεντρική Ισπανία, ήταν ένας

τροπικός «παράδεισος δεινοσαύρων», γεμάτος ποταμούς και ρέματα. Οι

παλαιοντολόγοι ανακάλυψαν ένα οστό άνω άκρου με μήκος 1,78 μέτρα. Ανακάλυψαν

επίσης άψογα διατηρημένα οστά από τις απολήξεις των κάτω άκρων, οστά της

λεκάνης, ένα οστό από πλευρό, ακόμα και ένα γαμψό νύχι με μέγεθος μεγαλύτερο

από ανθρώπινο χέρι. Τα οστά του φυτοφάγου δεινοσαύρου ήταν ανακατεμένα με

υπολείμματα άλλων, μικρότερων ζώων – συμπεριλαμβανομένων και δοντιών από

σαρκοφάγα που κατά πάσα πιθανότητα γεύτηκαν τη σάρκα του.

Ο νέος ισπανικός δεινόσαυρος διεκδικεί τον τίτλο του μεγαλύτερου στην Ευρώπη

(οι μεγαλύτεροι γνωστοί δεινόσαυροι έχουν ανακαλυφθεί στη Λατινική Αμερική).

Είχε μήκος έως και 35 μέτρα και θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει ένα νέο είδος,

αν και η ομάδα που τον ανακάλυψε αποφεύγει να βγάλει βιαστικά συμπεράσματα.

Χωρίς αυτό να μετριάζει τη χαρά της: «Το να βρίσκεις πολλά οστά είναι

καταπληκτικό», δήλωσε ο Αλμπέρτο Κόμπος, ο άνθρωπος που αναγνώρισε το δυναμικό

της περιοχής. «Το να βρίσκεις ένα τόσο μεγάλο ζώο είναι ασυνήθιστο. Το να το

βρίσκεις στην Ευρώπη είναι απίστευτο». H επαρχία Τερουέλ, όπου και βρίσκεται η

Ριοδέβα, ήταν ήδη γνωστή στους Ισπανούς λάτρεις των δεινοσαύρων. Οι λόφοι με

τα κόκκινα και άσπρα στρώματα πετρωμάτων ήταν ήδη αγαπητοί στους κυνηγούς

απολιθωμάτων. Εκεί βρέθηκε το 1872 ο πρώτος δεινόσαυρος της Ισπανίας. Εκεί

ανακαλύφθηκε έναν αιώνα αργότερα το πρώτο νέο είδος της χώρας, ο Αραγώσαυρος.

Το πρόσφατο εύρημα, όμως, είναι και το σημαντικότερο μέχρι στιγμής. Οι

άνθρωποι που το ανακάλυψαν, λοιπόν, ελπίζουν πως θα αναζωογονήσει το

ενδιαφέρον και τη χρηματοδότηση – εν μέρει, βελτιώνοντας το προφίλ της

«Δεινόπολης» (Dinopolis), του θεματικού πάρκου δεινοσαύρων της Τερουέλ.

«Τάισε τον δεινόσαυρο»

Πλησιάζοντας στην είσοδο του πάρκου, ακούει κανείς από τα μεγάφωνα ανάλαφρα

παιδικά τραγουδάκια. Στο εσωτερικό, το μουσείο με τα σπάνια και πανέμορφα

απολιθώματα είναι σχεδόν άδειο. Τα παιδιά προτιμούν το διαμέρισμα «τάισε τον

δεινόσαυρο», όπου προσπαθούν να πετάξουν μπάλες μέσα στο στόμα ενός ξύλινου

δεινοσαύρου, ή το «ταξίδι στον χρόνο». Το πάρκο όμως διοχετεύει μέρος των

εσόδων του σε σοβαρότατες έρευνες – καθετί, λοιπόν, που τροφοδοτεί τη φήμη του

είναι καλοδεχούμενο. Τα τελευταία τρία χρόνια, το έχουν επισκεφθεί 500.000

άνθρωποι. Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, οι ξενοδόχοι της περιοχής φιλοδοξούν να

δουν μια αύξηση έως και 70%. Τα οστά του μεγαλύτερου δεινοσαύρου της Ευρώπης,

που θα μεταφερθούν στη «Δεινόπολη» για προσεκτικό καθάρισμα, θα βοηθήσουν

αναμφισβήτητα σε αυτό. Πρόκειται για μια μακρά, επίπονη διαδικασία, που

γίνεται μπροστά στα μάτια των θεατών – μοναδικό διαχωριστικό ανάμεσα στους

επιστήμονες και το κοινό, ένα χοντρό τζάμι.