διακοπές Περού – Λίμνη Tιτικάκα

Όσο πλησίαζε στον προορισμό του το Royal Bus από το Κούσκο για το

Πούνο της Τιτικάκα, αισθανόμουν μια αγωνία αν θα είναι πράγματι η λίμνη

όπως την είχε πλάσει η φαντασία μου από τα μαθητικά χρόνια. Βέβαια φθάνοντας

στο ξενοδοχείο δίπλα στην όχθη, το πρώτο μου μέλημα ήταν να πιω απανωτά δύο

φλιτζάνια τσαγιού κόκας για να μπορέσω να σταθώ στα πόδια μου! Κάτι το

υψόμετρο (που βρέθηκα κοντά στα 4.000 μέτρα), κάτι το βάρος της τσάντας με τα

φωτογραφικά, κάτι και η ανυπομονησία της εξερεύνησης της λίμνης, είχαν

δημιουργήσει μια ένταση που εκφραζόταν με έντονο πονοκέφαλο.

Όλα αυτά όμως χάθηκαν μονομιάς όταν επιβιβάστηκα στο μικρό πλεούμενο που θα με

πήγαινε στην καρδιά της λίμνης και στα μικρά νησιά της. Ανεπανάληπτα τοπία

όπου το γαλάζιο του ουρανού καθρεφτιζόταν στα νερά της λίμνης και γινόταν ένα,

και μόνον οι μικρές ψαρόβαρκες των ανθρώπων της λίμνης που η ζωή τους είναι

άρρηκτα δεμένη από την ψαριά της ημέρας, τάραζαν αυτή την ουράνια ένωση.

Χαμογελαστοί και φιλόξενοι, εγκάρδιοι, γυναίκες με χαρακτηριστικές χρωματιστές

φορεσιές με το καπέλο και τις μακριές περίτεχνες κοτσίδες, έδιναν το δικό τους

στίγμα σε μια περιοχή που είναι μοναδική στον κόσμο.

Στις Άνδεις, στα σύνορα Περού και Βολιβίας, σε υψόμετρο 3.820 η λίμνη Τιτικάκα

(που είναι πλωτή και από μεγάλα σκάφη), δεν είναι η ψηλότερη του κόσμου όπως

μαθαίναμε στο σχολείο (αφού στα 4.000 μέτρα ανάμεσα στις κεντρικές Άνδεις του

Περού υπάρχει η λίμνη Χουνίν). Θα μπορούσαμε όμως να πούμε, ότι πρόκειται για

τη μεγαλύτερη του κόσμου σε υψόμετρο πάνω από 2.000 μ., και τη δεύτερη σε

μέγεθος στη Νότια Αμερική μετά τη Μαρακαίβο της Βενεζουέλας. Έχει έκταση 8.300

τ. χλμ, μήκος 192 χλμ και μέγιστο πλάτος 80 χλμ. Το μέγιστο βάθος της λίμνης

φθάνει περίπου τα 278 μέτρα και σημειώνεται στο βορειοανατολικό της άκρο.

Τουλάχιστον 25 ποταμοί εκβάλλουν, με μεγαλύτερο τον Ράμις στα βορειοανατολικά.

Λόγω του αλπικού υψομέτρου, τα ψάρια που ζουν εκεί είναι δύο είδη μικρόσωμων

κυπρίνων, και ένα είδος γατόψαρου ενώ το 1939 εισήχθη και η πέστροφα. Ένας

στενός πορθμός – ο Τικίνα -, συνδέει τα δύο τμήματα της λίμνης που

περιλαμβάνει και 41 νησιά, κάποια από αυτά πυκνοκατοικημένα. H Χουλιάκα

σε υψόμετρο 3.822, είναι η μεγαλύτερη πόλη στην περιοχή με πληθυσμό 100.000

κατοίκους. Εκεί βρίσκεται και το αεροδρόμιο.

Καθώς δεν υπάρχει κάποιο σημαντικό αξιοθέατο στη Χουλιάκα, οι περισσότεροι

ταξιδιώτες προτιμούν να μένουν στο Πούνο που ιδρύθηκε τον Νοέμβριο του

1668 κοντά στο ορυχείο ασημιού Λαϊκακότα. Βρίσκεται στα 3.830 μ. με πολύ κρύο

τον χειμώνα (τη δική μας καλοκαιρινή περίοδο) ειδικά τα βράδια. Έχει 80.000

κατοίκους και κέντρο της πόλης είναι η Πλάσα ντε Άρμας όπου δεσπόζει ο

καθεδρικός ναός που κτίστηκε το 1757. Από την αποικιακή περίοδο έχουν

απομείνει λίγα μόνο κτίσματα.

Πολύ χρωματιστή είναι η κεντρική αγορά, όπου θα αγοράσετε όμορφα πουλόβερ από

αλπάκα. Υπάρχουν ακόμα αρκετά εστιατόρια και παμπ για ντόπιους και τουρίστες.

Περιμετρικά της λίμνης προς τη Βολιβία, 8 χλμ από το Πούνο, θα συναντήσουμε το

χωριό Τσιμού, του οποίου οι κάτοικοι έχουν στενή σχέση με τα

Ούρος, καθώς όλοι απασχολούνται στη βιοτεχνία του καλαμιού τοτόρα. Το

Τσουκουίτο στη συνέχεια, είναι πολύ γραφικό χωριό – κέντρο της φυλής

Λουπάκα. Εκεί θα δείτε τις δύο πολύ όμορφες εκκλησίες Ασουνσιόν και Σάντο

Ντομίγκο, κοντά στην οποία βρίσκεται και ο αρχαιολογικός χώρος που

περιλαμβάνει αναρίθμητες μεγάλες φαλλικές πέτρες. Φθάνοντας στο

Ντεσαγουαδέρο περνάμε τα σύνορα της Βολιβίας και από εκεί συνεχίζουμε

για τον αρχαιολογικό χώρο του αξιόλογου πολιτισμού του Τιχουανάκο στη

νότια απόληξη της λίμνης.

ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ NA ΧΑΣΕΤΕ…

Επίσκεψη στη Σιλουστάνι

Στα τέσσερα τέταρτα της Αυτοκρατορίας των Ίνκας, το νοτιότερο ονομαζόταν

Κολλασούγιο, προς τιμήν της φυλής Κόλλα που μαζί με τη φυλή Λουπάκα ήλεγχαν τη

λίμνη Τιτικάκα που αργότερα έγινε μέρος της αυτοκρατορίας. Οι Κόλλα μιλούσαν

τη γλώσσα Αυμάρα, και οι ευγενείς τους είχαν ασυνήθιστα ταφικά έθιμα. Οι

νεκροί τοποθετούνταν σε ταφικούς πυργίσκους που ονομάζονταν τσούλπας, μαζί με

τα υπάρχοντά τους, καθώς και τροφή για το ταξίδι τους στον άλλο κόσμο. Οι

τσούλπας έφθαναν τα 12 μέτρα ύψος και υπάρχουν αρκετοί στον μικρό λόφο της

λίμνης Ουμάγιο. Απέχουν περίπου 30 χιλιόμετρα από το Πούνο.

Το ατμόπλοιο Γιαβάρι

Το 1862 το Γιαβάρι μαζί με το δίδυμο αδελφάκι του Γιαπούρα, δημιουργήθηκαν

στην Αγγλία από 2.766 μεταλλικά κομμάτια και για τα δύο πλοία. H μεταφορά τους

στο Πούνο πήρε 6 χρόνια, μέχρι να μεταφερθούν όλα τα κομμάτια με πλοίο μέχρι

την Αρίκα, μετά με τρένο στο Τάκνα και μετά να φορτωθούν σε μουλάρια για να

μεταφερθούν μέσω των Άνδεων στο Πούνο. Ύστερα από πολλά χρόνια πλεύσης στη

λίμνη, η ατμομηχανή του Γιαβάρι αντικαταστάθηκε, το 1914, με μια τετρακύλινδρη

ντιζελομηχανή. Το 1982 η Αγγλίδα Μέριελ Λάρκεν με την υποστήριξη του πρίγκιπα

Φίλιππου της Αγγλίας και τη βοήθεια του παλιού καπετάνιου του βαποριού,

δημιούργησε ένα πρόγραμμα διάσωσης του εγκαταλελειμμένου καραβιού Γιαβάρι στις

όχθες της λίμνης, και σε αυτό το πλαίσιο έκανε και προσπάθειες να επιστρέψει ο

παλιός εξοπλισμός του από το μουσείο της Αρεκίπα που είχε σταλεί. Από το 1998

το Γιαβάρι είναι ανοιχτό στο κοινό και υπάρχουν σχέδια μιας περαιτέρω

αξιοποίησής του.

Εκδρομή στο Τιχουανάκο

Το Τιχουανάκο υπήρξε πολύ σημαντικό τελετουργικό κέντρο και στην ακμή της η

πόλη είχε πληθυσμό πάνω από 20.000 κατοίκους. Καλύπτει έκταση περίπου 2,6 χλμ,

και το μεγαλύτερο ποσοστό της δεν έχει ανασκαφεί ακόμα. Ο πολιτισμός του

Τιχουανάκο, που χαρακτηρίζεται από πέντε περιόδους ανάπτυξης, αναπτύχθηκε

περίπου το 600 π.X. Το τελετουργικό του κέντρο – όπου γνωστότερο δημιούργημα

είναι η Πύλη του Ήλιου αφιερωμένη στην ηλιακή θεότητα – αποτελεί το μεγαλύτερο

μεγαλιθικό αρχιτεκτονικό επίτευγμα της προ Ίνκας περιόδου. Κάθε 21 Ιουνίου

όταν οι ακτίνες του ανατέλλοντος Ηλίου περνούν από τον κεντρικό ναό του

συγκροτήματος, εορτάζεται από ντόπιους και ξένους απ’ όλο τον κόσμο, το Νέο

Έτος Αυμάρα.

Επίσκεψη με πλοιάριο στα νησιά Ούρος

Τα πλωτά νησιά των Ούρος είναι για αρκετούς η σημαντικότερη επίσκεψη στη λίμνη

Τιτικάκα. Πριν από αιώνες, οι Ούρος αποφάσισαν να φτιάξουν αυτά τα νησιά από

πολλά στρώματα από καλάμια τοτόρα, που φυτρώνουν στα ρηχά της λίμνης, για να

απομονωθούν από τη φυλή Κόλλα και τους Ίνκας. Όπως τα νησιά, έτσι και τα

σπίτια τους από πάνω, είναι κατασκευασμένα από τοτόρα, καθώς και τα διάφορα

οικήματα όπως το σχολείο, το ταχυδρομείο, το μουσείο, κ.λπ. Οι Ούρος ζουν

σήμερα ψαρεύοντας και πουλώντας μικρά χειροτεχνήματα από καλάμια στους τουρίστες.

ΠΩΣ ΘΑ ΦΘΑΣΕΤΕ

Μεταξύ άλλων η αεροπορική εταιρεία Lufthansa πετάει για Λίμα μέσω

Φρανκφούρτης. Από τη Λίμα προτιμήστε την τοπική Aero Continente (τηλ.23-5666,

23-5660) που πετάει για Κούσκο περίπου 6 φορές την ημέρα. Από το Κούσκο

μπορείτε να φθάσετε και αεροπορικώς στη Χουλιάκα, που απέχει 45

χιλιόμετρα από το Πούνο. Από το Κούσκο στη Χουλιάκα και στο Πούνο που

είναι η «πύλη» της λίμνης Τιτικάκα, μπορείτε να μεταφερθείτε με το Royal

Bus όπως λέγεται πολύ φιλόδοξα (!), το διώροφο λεωφορείο, με μεγάλα

καθίσματα αεροπορικού τύπου και βιντεοπροβολές. Το ταξίδι κρατάει περίπου 8-9

ώρες, αλλά οι εναλλαγές των τοπίων σάς αποζημιώνουν. Από και προς σταθμούς,

αεροδρόμια και ξενοδοχεία χρησιμοποιήστε ταξί, που είναι πάμφθηνο. Μπορείτε

ακόμα να επιλέξετε το τρένο, το οποίο αναχωρεί από το Κούσκο Δευτέρα, Τετάρτη

Παρασκευή και Σάββατο, στις 8 το πρωί και φθάνει στη Χουλιάκα και στο Πούνο

ύστερα από τουλάχιστον 11 ώρες! Μεταφορά που όμως δεν προτείνουμε. Από το

Πούνο με πλοιάριο θα περιηγηθείτε τα μετακινούμενα νησιά Ούρος και με

αυτοκίνητο θα πάτε Σιλλουστάνη, Τσουκουίτο και Τιχουανάκο

(Βολιβία) μέσω Ντεσαγουαδέρο. Μπορείτε ακόμα να πάτε στο Τιχουανάκο από

το Πούνο πλωτά μέχρι το Γιουνκούγιο και από εκεί οδικώς μέσω της

Κοπακαμπάνα.

TI NA ΠΡΟΣΕΞΕΤΕ

Λάβετε σοβαρά υπόψη τη διαφορά υψομέτρου. Σε αυτό το υψόμετρο ο αέρας είναι

ξηρός και η έλλειψη οξυγόνου δημιουργεί ζαλάδες, πονοκεφάλους και κούραση.

Πριν έρθετε στη λίμνη καλό είναι να περάσετε 2-3 ημέρες σε λίγο χαμηλότερο

υψόμετρο σε κάποια άλλη πόλη, όπως το Κούσκο, ή καλύτερα στην κοντινή Αρεκίπα.

Αποφύγετε οινοπνευματώδη και κάπνισμα, απότομες κινήσεις, τρώτε ελαφρά

γεύματα, πίνετε πολύ νερό για να αποφύγετε την αφυδάτωση, καθώς και τσάι από

φύλλα κόκας, το οποίο προσφέρεται παντού και είναι ουσιαστικά το «φάρμακο» για

την προσαρμογή σας. Αν νιώσετε λιποθυμική τάση, στα ξενοδοχεία θα σας δώσουν

να εισπνεύσετε οξυγόνο. Επίσης ακόμα και όταν έχει συννεφιά, χρειάζεστε

απαραίτητα αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας και καπέλο για τον ήλιο, γιατί

σε αυτό το υψόμετρο είναι αληθινά επικίνδυνος. Συνήθως δεν είναι απαραίτητο να

έχετε μαζί σας το τοπικό νόμισμα Nuevo Sol, αλλά αμερικάνικα δολάρια. H

ισοτιμία σήμερα είναι 1 ευρώ = 6 Nuevo Soles, αλλά ο πληθωρισμός στο Περού καλπάζει!

ΠΟΥ NA MEINETE

Σε όλες τις πόλεις υπάρχουν καταλύματα για κάθε βαλάντιο που ξεκινούν από

εξευτελιστικά χαμηλές τιμές (5-8 ευρώ) ανάλογα με τις ανέσεις που μπορούν να

παρέχουν. Εμείς προτείνουμε τα καλύτερα της περιοχής και εσείς μπορείτε να

παζαρέψετε τις τιμές τους.

Χουλιάκα: Don Carlos Suites Hotel (τηλ 32-1293) τιμή δωμ. Περίπου 90

ευρώ.

Πούνο: Posada del Inca (posada-ventas@el-olivar. com.pe), πολύ όμορφο

νεόκτιστο ξενοδοχείο στις όχθες της λίμνης Τιτικάκα, με καλόγουστο εστιατόριο

με μεγάλη ποικιλία. Οι τιμές του κυμαίνονται περίπου στα 110 ευρώ τη βραδιά.

Hotel Libertador Isla Esteves (τηλ.36-7780,442-0166). Βρίσκεται πάνω στο μικρό

νησάκι στη δυτική πλευρά της λίμνης και ενώνεται με τη στεριά με δρόμο μήκους

5 χιλιομέτρων. Τα δωμάτιά του, κοστίζουν πάνω από 230 ευρώ τη βραδιά, έχουν

υπέροχη θέα στη λίμνη.

Τσουκουίτο: Στο καινούργιο Taypikala Hotel (35-6042, 62-3307), το οποίο

βρίσκεται κοντά στον αρχαιολογικό χώρο του Ναού των Φαλλών. Δωμάτια με θέα στη

λίμνη και δωμάτια διαλογισμού, καθώς ο ιδιοκτήτης είναι σαμάνος ιερέας από την

φυλή Αυμάρα. Τιμή γύρω στα 75 ευρώ τη βραδιά.

ΠΟΥ ΘΑ ΦΑΤΕ

H περουβιανή κουζίνα βασίζεται στο καλαμπόκι και το τσίλι. Αν και οι

σαλάτες και τα φρούτα είναι άφθονα, καλό είναι να τις αποφύγετε καθώς και τα

φρούτα που δεν έχετε καθαρίσει οι ίδιοι. H πραγματική περουβιανή κουζίνα

απευθύνεται στους ντόπιους και τη συναντάτε κυρίως σε πολλά εστιατόρια του

δρόμου. Δοκιμάστε σούπες διάφορες, το κρέας του ζώου αλπάκα, και πιείτε τσάι

κόκας για να αντέξετε το υψόμετρο. Σε όλες τις πόλεις και τα χωριά, υπάρχει

μεγάλη ποικιλία εστιατορίων που προσφέρουν και αρκετά ευρωπαϊκά πιάτα, καθώς

και σπαγγέτι, πίτσα, χάμπουργκερ, ακόμα και κινέζικο φαγητό.