Οι πιο μεγαλειώδεις εορτασμοί για την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας

είχαν γίνει – κατά γενική ομολογία Τούρκων ιστοριοδιφών – στη δέκατη επέτειό

της, στις 29 Οκτωβρίου 1933.

H επέτειος. Μια τουρκική σημαία μήκους 3.800 μέτρων μεταφέρθηκε από 40.000

ανθρώπους από το προάστιο Σισλί στην Πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης

H καζάσκα που είχε χορέψει τότε στη δεξίωση ο σοβιετικός στρατάρχης Κλημέντιος

Βοροσίλοφ και το ζεϊμπέκικο του Τούρκου πρωθυπουργού Σουκρού Σαράτσογλου θα

μπορούσε να πει κανείς, μιλώντας καθ’ υπερβολή, έχουν χαραχθεί στην τουρκική

συλλογική μνήμη.

Για τους προχθεσινούς εορτασμούς της ογδοηκοστής επετείου, θα έχει μάλλον να

λέει ο πρεσβευτής της Βρετανίας στην Άγκυρα, Πίτερ Ουέστμακοτ, αναθυμούμενος

τα λόγια με τα οποία τον «αποστόμωσε» στη δεξίωση της Δημοκρατίας ο Τούρκος

πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν: «Δεν αφήνετε τα κόλπα, κύριε, μη μου κάνετε

νούμερα εμένα».


Ταγίπ Ερντογάν. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τον είχε καλέσει στη μεγάλη

δεξίωση χωρίς τη μαντιλοφορεμένη σύζυγό του

Ψυχραιμία. Ο Τούρκος πρωθυπουργός είναι άνθρωπος αρκετά ψύχραιμος για

να σκεφθεί κάποιος ότι ήταν γενικώς «εκνευρισμένος», επειδή ο Πρόεδρος της

Δημοκρατίας τον είχε καλέσει στη μεγάλη δεξίωση χωρίς τη μαντιλοφορεμένη

σύζυγό του, επικαλούμενος το πρωτόκολλο του λαϊκού τουρκικού κράτους. Θα

μπορούσε, επομένως, να φαντασθεί κανείς ότι ο Τούρκος πρωθυπουργός είχε

προσβληθεί γιατί ίσως ο Βρετανός πρεσβευτής τον είχε, λόγου χάριν, κακίσει

προσωπικά πως «η Άγκυρα έχει εκδώσει μεν επτά πακέτα μεταρρυθμίσεων, αλλά το

μοναδικό ιδιωτικό φροντιστήριο κουρδικής γλώσσας που έχει ζητήσει άδεια

λειτουργίας δεν την έχει λάβει, γιατί «είχε στενές πόρτες» ή ότι το Γραφείο

Ψυχολογικού Πολέμου που λειτουργούσε στα πλαίσια του Συμβουλίου Εθνικής

Ασφαλείας μεταφέρθηκε ιεροκρυφίως στο υπουργείο Εσωτερικών από τον υπουργό της

κυβέρνησής του ή ότι η κοινοτική (βακουφική) περιουσία των μειονοτήτων και

ιδιαίτερα της ελληνικής εξακολουθεί να διασπαθίζεται από το τουρκικό κράτος αν

και έχουν γίνει οι σχετικές νομικές διευθετήσεις στα πλαίσια της εναρμόνισης

με το Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (E.E.)»…

Όχι, είναι βέβαιο πως ο Ουέστμακοτ είχε απλώς ψελλίσει ότι «για την ένταξη της

Τουρκίας στην E.E. χρειάζεται να βρεθεί λύση στο Κυπριακό», προσθέτοντας στο

τέλος της φράσης του και τουρκιστί «ίνσαλλαχ». Αν δεν ήταν το περίφημο φλέγμα,

θα λέγαμε ότι ο Βρετανός είχε απομείνει ενεός όταν ο Ερντογάν, μετά το «μη μου

κάνετε νούμερα εμένα…», γύρισε επίσης στους παρευρισκομένους και σχολίασε:

«Δείτε, έχει μάθει τουλάχιστον να λέει ίνσαλλαχ».

H τουρκική σημαία μήκους τριών χιλιάδων οκτακοσίων μέτρων, που μεταφέρθηκε από

σαράντα χιλιάδες κόσμο από το προάστιο Σισλί στην Πλατεία Ταξίμ της

Κωνσταντινούπολης, ήταν το αξιοθέατο της προχθεσινής επετείου που, αν δεν

χαράχθηκε στη συλλογική μνήμη της Τουρκίας, τουλάχιστον θα αποτελεί σημείο

αναφοράς για τους χρονικογράφους τα επόμενα χρόνια.

H είδηση. Προσωπικά πιο πολύ με απασχόλησε η είδηση ότι η Διεύθυνση

Ασφαλείας της τουρκικής αστυνομίας υπέβαλε στο υπουργείο Οικονομικών τον

προϋπολογισμό της για το 2004, ο οποίος περιείχε ένα κονδύλι περίπου εκατόν

πενήντα εκατομμυρίων δολαρίων για την αναμόρφωση των κρατητηρίων και

ανακριτικών αιθουσών στα τμήματα – ένα σχέδιο που η ολοκλήρωσή του θα πάρει,

υπολογίζεται, πέντε χρόνια.

Για κάποιο λόγο, επίσης, είχε κολλήσει στον νου μου η φράση που έλεγε κάποτε ο

μακαρίτης υπουργός Εξωτερικών Τσαγλαγιανγκίλ και που μου φαινόταν ότι μπορούσα

να την κολλάω σε όλα ένα ένα τα πρόσωπα της πολιτικής σκηνής: «πρώτης τάξεως δευτεροκλασάτος»…