Απειλή από τα τάνκερ

Με το μαζούτ από το βυθισμένο δεξαμενόπλοιο «Prestige» να μολύνει ακόμα και

σήμερα τις ακτές της Ισπανίας και της Γαλλίας, παρ’ ότι έχουν περάσει σχεδόν

τέσσερις μήνες από το ναυάγιό του, οι κυβερνήσεις εξετάζουν ακόμα μία φορά το

ερώτημα αν θα πρέπει να παρέχουν προστασία σε δεξαμενόπλοια που κινδυνεύουν…

Ακόμα δεν μπορεί να βρεθεί το κατάλληλο καταφύγιο. Επειδή όλοι επιθυμούν το

πετρέλαιο που μεταφέρουν τα δεξαμενόπλοια, αλλά κανένας δεν θέλει να βρεθεί

στην κατάσταση να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις από ένα ναυάγιο δεξαμενόπλοιου.

Ο καθαρισμός της θάλασσας από τη μόλυνση του πετρελαίου απαιτεί εκατοντάδες

εκατομμύρια ευρώ.

Με σημαία Μπαχαμών και Έλληνα πλοίαρχο, το «Prestige», που είχε πρόσφατα

υποβληθεί σε επισκευές στην Κίνα και κατευθυνόταν από τη Βαλτική στην Ασία με

φορτίο ρωσικού πετρελαίου, αποτελεί κλασικό παράδειγμα ενός διλήμματος που

αγνοεί τα εθνικά σύνορα.

Το ρήγμα

Όταν το πλοίο άρχισε να παρουσιάζει διαρροή από ρήγμα που παρουσίασε στη

διάρκεια μεγάλης κακοκαιρίας στον Βισκαϊκό Κόλπο, η φυσιολογική πορεία ήταν να

το οδηγήσουν σε έναν από τους κόλπους ή ένα λιμάνι των ακτών της Βόρειας

Ισπανίας, όπου και θα αντλούσαν το πετρέλαιο σε μικρότερα δεξαμενόπλοια. Η

απόφαση της Ισπανίας να στείλει το σκάφος στα βαθιά βασίστηκε σε πολιτικούς

παρά σε πρακτικούς λόγους, υποστηρίζει ο Ζαν Μπουλότ, πλοίαρχος γαλλικών

ρυμουλκών ανοικτής θαλάσσης επί 20 και πλέον χρόνια. Ο Μπουλότ, συγγραφέας του

βιβλίου «Μαύρος Θυμός» που περιγράφει τρεις μεγάλες καταστροφές με

δεξαμενόπλοια, υποστηρίζει: «Είχαν μια μικρή απόφαση να πάρουν: ή να μολύνουν

μια μικρή ζώνη και να αντιμετωπίσουν ένα πολιτικό κόστος ή να διακινδυνεύσουν

το ενδεχόμενο μόλυνσης πολλών χιλιομέτρων ακτών. Οι Ισπανοί όμως βιάστηκαν να

απομακρύνουν το δεξαμενόπλοιο, πιστεύοντας πως θα απέφευγαν και τα δύο».

Στο ίδιο δίλημμα αναφέρθηκε και ο Πίτερ Σουίφτ, διευθυντής της Διεθνούς Ένωσης

Ανεξάρτητων Ιδιοκτητών Δεξαμενοπλοίων. «Όταν αρνείσαι να δώσεις το απαιτούμενο

καταφύγιο στα πλοία, αυξάνεται ο κίνδυνος να προκληθεί μεγάλη καταστροφή και

να τεθεί σε κίνδυνο η ζωή του πληρώματος».

«Όταν διστάζεις να οδηγήσεις σε κάποιο λιμάνι το πλοίο που κινδυνεύει, για να

αποφύγεις την τοπική μόλυνση, στέλνοντας το πλοίο μεσοπέλαγα, αυξάνεις τον

κίνδυνο διεύρυνσης της μόλυνσης και της εξάπλωσής της σε ευρύτερη γεωγραφική

περιοχή προκαλώντας οικολογική καταστροφή, που θα μπορούσε να είναι πολύ

περιορισμένη.

Το πρόβλημα της «κρυφής σκουριάς»

Μία λύση στο θέμα των διαρροών είναι τα διπλό κύτος, που αποτρέπει να

προκαλούνται διαρροές στην περίπτωση που το πλοίο χτυπήσει σε βράχια ή

προκληθεί ρήγμα. Το πρόβλημα πάντως που παραμένει είναι ο κίνδυνος έκρηξης από

τα αέρια που συγκεντρώνονται ανάμεσα στα διπλά τοιχώματα. Μετά το ναυάγιο του

«Exxon Valdez» στην Αλάσκα, το 1989, έχει απαγορευθεί να πλησιάζουν τις

αμερικανικές ακτές δεξαμενόπλοια με μονό. Τα σημερινά δεξαμενόπλοια, που έχουν

μέγεθος όσο το «Εμπάιαρ Στέιτ Μπίλντινγκ», αντιμετωπίζουν επίσης πάμπολλους

κινδύνους στα αγριεμένα κύματα από μία κρυφή σκουριά που είναι δυνατόν να τα

κόψει στα δύο σε μια κρίσιμη στιγμή, όπως έγινε με το «Prestige». Πρόσφατα,

στο μήκους 235 μέτρων νορβηγικό δεξαμενόπλοιο «Arendal», το οποίο μόλις είχε

φορτώσει 106.000 τόνους αργό σε λιμάνι της Σκωτίας, διαπιστώθηκε μεγάλη

τριχοειδή ρωγμή. Αν απέπλεε, θα άφηνε το φορτίο του στη θάλασσα, όπως γίνεται

με περίπου 400 δεξαμενόπλοια κάθε χρόνο που εξοκείλουν ή βυθίζονται λόγω

«τεχνικών προβλημάτων», δηλαδή ρήγματα από σκουριά.