Ο Δρυίδης της Πρέσπας

Πριν από μερικά χρόνια όταν τους γνώρισα, η ψυχή μου μίλησε ανοιχτά και τους

έκανε – αυθαίρετα ίσως – παππού μου και γιαγιά μου αντίστοιχα. Επειδή λοιπόν η

γιαγια-Θοδώρα μου λείπει, αποφάσισα να σας μιλήσω για τον Γερμανό, τον πιο

υπέροχο παππού του κόσμου!

Υπόσχομαι να φτάσω στο τέλος αυτού του κειμένου και να το παραδώσω χωρίς να το

διαβάσω. Θα μου φανεί λειψό και αστείο, θα τρελαθώ γιατί προσπαθώ να περιγράψω

τα απερίγραπτα. Τον Γερμανό Δαμολίδη τον γνώρισα από το καζάνι που είχε και

έφτιαχνε αυτό το μαγικό φίλτρο στην Πρέσπα που λέγεται τσίπουρο. Στην αρχή τον

είπαμε Δρυίδη γιατί κατείχε την τέλεια συνταγή, είχε την απόλυτη εμπειρία

αλλά, στη συνέχεια, μονάχα η φράση «σε θέλει ο παππούς ή η γιαγιά» ήταν ικανή

να με κάνει να τα παρατήσω όλα και με το αυτοκίνητο να φτάσω σε 7 και κάτι

ώρες στον Άγιο Γερμανό Πρεσπών. Σε όλα αυτά τα χρόνια μου μάθανε με τον τρόπο

τους τι πάει να πει αγάπη, σύντροφος ζωής, τι είναι αλήθεια στον κόσμο ετούτο

και τι είναι ψέμα. Πάντα αναρωτιόμουν πώς με τις 20.000 δραχμές μιας σύνταξης

τα έβγαζαν πέρα και έμοιαζαν βαθύπλουτοι και η απάντηση πάντα ερχόταν από την

ψυχή τους. Ακούστε τον Γερμανό να μιλάει και θα καταλάβετε:

«Γεννήθηκα το 1915, εδώ στον Άγιο Γερμανό. Η μητέρα μου πέθανε όταν ήμουν 6

μηνών και με μεγάλωσε η μητριά μου η Σοφία, που με είχε χαϊδεμένο πολύ. Πριν

να πάω στρατιώτης παντρεύτηκα, όπως ήταν τα έθιμα τότε και όταν έπιασε ο

πόλεμος στο ’40 έφυγα στο μέτωπο. Κινδύνεψα να σκοτωθώ δύο φορές, αλλά γύρισα

πίσω στο σπίτι. Πάνω που είχαμε στρώσει τη ζωή μας ήρθε το ΕΑΜ και ο ΕΛΑΣ και

εγώ μ’ έναν άλλο φρόντιζα όταν έρχονταν στο χωριό να βρίσκουν τρόφιμα και

κάπου να μείνουν. Όταν μετά τη Βάρκιζα έφτασε στον Άγιο Γερμανό ο Εθνικός

Στρατός με κατηγόρησαν για μισθοτρόφο και με έστειλαν στη φυλακή. ΄Ύστερα με

αρματαγωγό μας πήγαν στη Γιούρα… από τον Θεό να το ‘βρουν για όσα μας κάνανε

εκεί… τρία χρόνια βασανιστήρια για το τίποτε. Το 1948 μας απόλυσαν και

βρέθηκα κουρελής στον Πειραιά και την Αθήνα… Βλέπω στην τηλεόραση τη

Μητρόπολη και θυμάμαι ότι ζητιάνευα εκεί για ένα κομμάτι ψωμί. Δύο χρόνια μετά

έφτασα πάλι στο σπίτι μου στον Άγιο Γερμανό… Πώς βλέπεις τις εικόνες από το

Κόσοβο; Πόρτες ανοιχτές να χτυπάνε, άδεια σπίτια, ζώα να γυρνάνε και τα σκυλιά

σε μια γωνιά μαζεμένα να ουρλιάζουν τα καημένα. Έμεινα στο σπίτι μου και

πάλεψα να ζήσω, αλλά από ρουφιάνους ο Θεός φυλάξοι…Οι κερατάδες δεν μας

άφησαν να χαρούμε τη ζωή μας!».

Μιλάει και χαμογελάει σαν όλα αυτά να μην πονάνε πια, σαν να είναι ένα κακό

όνειρο που πέρασε.

«Ο πατέρας μου ήταν στην Πολωνία και τον είχαν διαγράψει… δεν μπορούσε να

γυρίσει. Η γυναίκα μου και τα παιδιά μου ήταν στα Σκόπια. Τους περίμενα 15

χρόνια παλεύοντας μονάχος, δουλεύοντας στα χωράφια το πρωί, σαν ξυλουργός το

απόγευμα και έχοντας κάθε φθινόπωρο-χειμώνα το καζάνι να βράζει τσίπουρο.

Κανείς τους δεν γύρισε. Τότε αποφάσισα να παντρευτώ τη Θοδώρα. Ήταν αντάρτισσα

στο βουνό, είχε φύγει και 8 χρόνια στη Ρωσία και όταν γύρισε βρήκε τον άντρα

της παντρεμένο με άλλη γυναίκα. Ζήσαμε καλά για 40 χρόνια… Απ’ όλα είχαμε,

ήτανε καλή νοικοκυρά, ο Θεός να τη συγχωρέσει…».

«Στη φυλακή, στη Γιούρα, ήτανε δύσκολα αλλά παράπονο έχω μονάχα από αυτά τα

σκυλιά, τους ρουφιάνους, τους μεγαλοπατριώτες που με κατηγορούσαν, με

παρακολουθούσαν και με έτρεχαν στις αστυνομίες. Μπορώ να σου πω ότι εκεί

ξύπνησα κιόλας γιατί έζησα μαζί με εγγράμματους ανθρώπους. Είμαι

ευχαριστημένος από τη ζωή μου, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια έχουμε πώς να στο

πω… πολιτισμό! Μένουμε σε σπίτι με ασβεστωμένους τοίχους, κοιμόμαστε σε

κρεβάτι και όχι κάτω στην ψάθα, έχουμε σόμπα και το τζάκι δεν καπνίζει πια.

Ούτε με πειράζει που αγωνίστηκα μιαν ολόκληρη ζωή… ήμουν λεύτερος, είχα και

την υγεία μου…».

Τα μυστικά του καζανιού

Στα χέρια του καλύτερου μάστορα, του Γερμανού Δαμολίδη, το χάλκινο καζάνι

κελαηδάει τα τελευταία 50 χρόνια από τον Νοέμβρη μέχρι τον Γενάρη. Από τα

πυρακτωμένα σωθικά του παραδοσιακού αποστακτήριου ξεπηδάει το νέκταρ των Θεών,

το μαγικό φίλτρο που κόβει τα πόδια και την ανάσα όσων δεν έχουν γνωρίσει την

αξία του. Δεν χρειάζεται να αναρωτηθείτε γιατί το τσίπουρο στην Πρέσπα μοιάζει

με μαγικό φίλτρο. «Είναι κι αυτό επάγγελμα, έχει τα μυστικά του. Τα έχω πει

και στο άλλο μου παιδί (σ.σ.: τον αδελφικό μου φίλο Βασίλη που τον έχει κι

αυτός παππού!) που λειτουργεί το καζάνι τα δύο τελευταία χρόνια γιατί δεν με

βαστάνε τα πόδια μου. Το καζάνι δεν πρέπει να πιάσει κάψα, γιατί θα βρωμάει το

τσίπουρο. Επίσης θα πρέπει να είσαι στη διάθεση του πελάτη και να μην

παρεξηγιέσαι γιατί έχεις να κάνεις με κόσμο, με σωρό χαρακτήρες… τα υπόλοιπα

τα ξέρεις κι εσύ!». Με τον ίδιο ζεστό τρόπο που το δάκρυ κυλάει στα μάτια των

ανθρώπων της Πρέσπας όταν χαίρονται ή όταν λυπούνται, έτσι και από το στόμιο

του αποστακτηρίου του Γερμανού στάζει το τσίπουρο. Και τα δύο είναι υγρά και

πολύ δυνατά.

INFO

Πρέσπα είναι η περιοχή που καταλαμβάνουν οι ονομαστές λίμνες στο

βορειοδυτικότερο άκρο της Ελλάδας (Νομός Φλώρινας). Απέχουν από την Αθήνα γύρω

στα 560 χιλιόμετρα (54 από την Καστοριά και 45 από τη Φλώρινα).