Στις 30 Ιανουαρίου 1945…

… κατά τις εννιά το βράδυ, μια τορπίλη από ένα ρωσικό υποβρύχιο βρίσκει στα

ύφαλα το «Βίλχελμ Γκούστλοφ». Το γερμανικό πλοίο βυθίζεται αύτανδρο. Δεν

μάθαμε ποτέ πόσοι ακριβώς βρήκαν τον θάνατο σε εκείνο το ναυάγιο. Ανάμεσα στα

έξι έως εννέα χιλιάδες θύματα, υπήρχαν τέσσερις χιλιάδες παιδιά, που τα

παγωμένα νερά της Βαλτικής έγιναν ο υγρός τάφος τους. Γι’ αυτό το ναυάγιο

γράφει στο τελευταίο βιβλίο του ο Γκίντερ Γκρας, ανακατεύοντας πρόσωπα που

υπήρξαν πραγματικά με άλλα που φαντάστηκε ο ίδιος, όπως την Τούλα Ποκρίφκε

(που την είχαμε συναντήσει για πρώτη φορά στη «Γάτα και το ποντίκι», πριν από

σαράντα χρόνια).

Η Τούλα…

… βρίσκεται με τους γονείς στο «Γκούστλοφ» την ώρα της τραγωδίας. Είναι

έγκυος. Μια ώρα αργότερα, το δεκαεπτάχρονο κορίτσι φέρνει στον κόσμο ένα

παιδί, τον Πάουλ. Αυτός είναι ο αφηγητής – αφηγητής με το στανιό. Παρά την

επιμονή της μητέρας του, απέφευγε πάντα την επιστροφή σε αυτό το επεισόδιο της

ζωής του και της γερμανικής ιστορίας. Ώσπου μια μέρα ανακάλυψε στο Ίντερνετ

κάτι μυστηριώδεις σελίδες που διηγούνταν την ιστορία του πλοίου που έγινε η

κούνια του, χωρίς να γίνει το φέρετρό του. Κανείς δεν ξέρει ποιος κρύβεται

πίσω από αυτές τις σελίδες. Όμως, ένα είναι βέβαιο: η αποκατάσταση του

«Γκούστλοφ» μέσα από το Ίντερνετ δείχνει πως ο νεοναζισμός δεν είναι πολύ

μακριά.

Ο Βίλχελμ Γκούστλοφ…

… ήταν ένας ναζί αξιωματούχος. Δολοφονήθηκε το 1936 στην Ελβετία, από έναν

Εβραίο φοιτητή. Μετά τον θάνατό του, ο Φύρερ αποφάσισε να τον τιμήσει και

έτσι, το κόσμημα των γερμανικών ναυπηγείων, που επρόκειτο να ονομαστεί

«Χίτλερ», πήρε το όνομα του μάρτυρα των ναζί. Το «Γκούστλοφ» προσφέρει στους

Γερμανούς πολίτες κρουαζιέρες. Το εθνικοσοσιαλιστικό καθεστώς θέλει να τους

δείξει πως ξέρει να δίνει χαρές στον λαό του. Μα τον Ιανουάριο του 1945, όταν

το πλοίο γεμίζει για τελευταία φορά με το ετερόκλητο ανθρώπινο φορτίο του, οι

Ρώσοι βρίσκονται ήδη προ των πυλών. Σε ένα ναυάγιο πιο φονικό και από αυτό του

«Τιτανικού», στο «Γκούστλοφ», βρίσκουν τον θάνατο χιλιάδες αθώοι.

Ο Γκίντερ Γκρας…

… κάνοντας αυτό το δράμα άξονα του μυθιστορήματός του, κάνει ό,τι έκαναν και

οι συγγραφείς Κλούγκε και Σέμπαλντ πριν από μερικά χρόνια, οι πρώτοι που

τόλμησαν να μιλήσουν για ένα θέμα που εθεωρείτο μέχρι τότε ταμπού: για τους

Γερμανούς ως θύματα του πολέμου. Τόσο εκείνοι όσο και ο Γκρας δεν έχουν την

πρόθεση να ελαχιστοποιηθούν ή να λησμονηθούν οι ναζιστικές φρικαλεότητες.

Θέλουν απλώς να δείξουν πως και ένα τμήμα του γερμανικού πληθυσμού υπέφερε και

αυτό φρικτά από τον πόλεμο: οι αθώοι που υποφέρουν πάντα σε όλους τους πολέμους.

Τελευταία Νέα