Σήμερα που όλα αναθεωρούνται και τίθενται σε μια νέα ρευστοποίηση, η έννοια της εργασίας επίσης μεταβάλλεται και μαζί της η έννοια του χρόνου μας. Ο τρόπος που τον κατανέμουμε είναι σχεδόν συνδεδεμένος με την ισορροπία μας, τις ποιότητες της ζωής μας. Τα παλιά φορντικά και μεταφορντικά μοντέλα επίσης είναι σε μια νέα αλλαγή. Ο διαδικτυακός χρόνος σχεδόν ταυτίζεται με τον εργάσιμο και τον ελεύθερο κάνοντας τις παλιές ιεραρχήσεις των μαρξιστών (εργασία, ελεύθερος χρόνος, ξεκούραση) να φαντάζουν ουτοπικές.
Οι άνθρωποι συνεχίζουν να εργάζονται και στο σπίτι τους ή ακόμη και στις εναπομείνασες διακοπές τους. Και η δομή του αενάως διασυνδεδεμένου κόσμου μέσω της νέας ψηφιακότητας, θολώνει τις ιδιότητες και τις ελευθερίες. Ακόμη και η παλιά παρεξηγημένη έννοια της τεμπελιάς και του δικαιώματος σε αυτή, τίθεται σε αμφισβήτηση και παρότι ο πιο γνωστός στοχαστής που την περιέγραψε, ο Κουβανός Πολ Λαφάργκ (γαμπρός του Καρλ Μαρξ) την έθετε σε σύνδεση με το δικαίωμα στην εργασία. Παράλληλα με τη νέα συζήτηση, σχεδόν πάντα μπαίνει και το ζήτημα του κυνηγιού της επίδοσης και του πόσο καλοί/ές είμαστε στην αλυσίδα της παραγωγής. «Η κατάθλιψη ξεσπάει τη στιγμή όπου το επιδοσιακό υποκείμενο δεν μπορεί πια να μπορεί. Η κατάθλιψη είναι προπάντων κόπωση του “κατορθώνω” και του “μπορώ”». Αυτό γράφει ο Μπιούνγκ-Τσουλ Χαν (Πέρα από την Κοινωνία της Πειθαρχίας) και το αλίευσα από την υπέροχη έκδοση με τίτλο «Ημερολόγιο Τεμπελιάς» (Εντός) που επιμελήθηκε για το 2026 ο ιστορικός Βάσιας Τσοκόπουλος. Αν παρατηρήσετε γύρω σας οι μισές νευρώσεις προέρχονται από το στρες να είμαστε καλοί και ικανοί σε σχέση με τους άλλους, συνήθως εργασιακά. Και σε μια συγκυρία όπου η ίδια η εργασία πια δεν αποτελεί την επαρκή συνθήκη για πολλές εκ των νέων αναγκών μας.
Οι άνθρωποι ξεχειλώνουν τον χρόνο τους για να είναι ΟΚ στις υποχρεώσεις τους και δεν μένει χρόνος για εκείνους. Ούτε καν η ιερή πράξη να μην κάνεις τίποτε σε ένα δωμάτιο ή απλώς να παρατηρείς γύρω σου. Κι όμως η επαναδιεκδίκηση του χρόνου μας ίσως θα είναι το νέο κυνήγι χρυσού για το επόμενο του 21ου αιώνα. Πλούσιοι θα είναι, υπό μία έννοια, όσοι θα αυτοδιευθετούν και θα αυτοδιευθύνουν τον χρόνο τους. Δεν μιλάμε στο σημερινό σημείωμα για μια νέα ηθική της τεμπελιάς αλλά για μια νέα ηθική του χρόνου. Αυτό προϋποθέτει μια νέα κοινωνική συμφωνία πάνω στο εργασιακό. Το απόλυτα αντιφατικό είναι πως στη χώρα μας έχουμε 13ωρο ενώ οι συνθήκες έχουν βελτιωθεί και λόγω νέων παραγωγικών σχέσεων, ακόμη και της νέας τεχνολογίας και οι αποδόσεις μπορούν να είναι υψηλές και ο εργάσιμος χρόνος να μειωθεί. Κινούμαστε αντίθετα από όσα μπορούμε.
Αυτός, Αυτή, Αυτό: Τάσεις
Το βήμα πολιτικοποίησης της Μαρίας Καρυστιανού δεν το θέλουν όλοι. Η ίδια μπορεί να είναι το κεντρικό πρόσωπο του δράματος των Τεμπών, να ηγείται του Συλλόγου των θυμάτων, όμως καταγράφεται μια τάση εδώ που δεν στοιχίζεται πίσω της. Ο Νίκος Πλακιάς για παράδειγμα είναι ένας εξ αυτών. Οι δικοί του προβληματισμοί έχουν να κάνουν με την «πολιτικοποίηση» της δίκης. Σχεδόν χρονικά κατά τη δίκη θα τεθεί και ζήτημα νέας προεδρίας του Συλλόγου. Εκεί θα φανεί αν η Καρυστιανού θα κάνει τα επόμενα βήματά της αποδεσμευμένη από τον φορέα ή σε συγκερασμό με αυτόν.
#Hashtag: Προσανατολισμοί
Η στήλη τάσσεται με τον αγώνα των αγροτών. Το έχουμε ξαναπεί. Τον βλέπει και υπαρξιακό και διασυνδεδεμένο με την ποιότητα της πρωτογενούς παραγωγής της χώρας μας. Τον βλέπει επίσης σε σχέση με το τι ύπαιθρο θέλουμε για την επόμενη δεκαετία. Το θέμα εδώ δεν είναι απλώς ο ΟΠΕΚΕΠΕ ή ακόμη και μόνον οι επιδοτήσεις. Είναι τι προσανατολισμό έχουμε ως χώρα για τη γεωργία και την κτηνοτροφία μας. Τι νέο δυναμικό, συχνά πολύ μορφωμένο και με δεξιότητες, μπορούμε να πριμοδοτήσουμε στο να εμπλακεί με τους τομείς αυτούς. Και βέβαια τι σόι Ελλάδα θέλουμε κι αν αυτή θα περιοριστεί σε μια φάμπρικα τουρισμού και μεσιτών.
