ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ

30 Οκτωβρίου 1943

Κατά τη διάσκεψη της Μόσχας υπογράφεται η ∆ιακήρυξη για τις Φρικαλεότητες από τους ηγέτες ΗΠΑ (Φραγκλίνος Ρούζβελτ), Ηνωµένου Βασιλείου (Ουίνστον Τσόρτσιλ) και Σοβιετικής Ενωσης (Ιωσήφ Στάλιν), µε την οποία προαναγγέλλεται η παραποµπή σε δίκη των στελεχών της χιτλερικής Γερµανίας που θεωρούνται υπαίτιοι του πολέµου και των εγκληµάτων που διαπράχθηκαν.

7 Μαΐου 1945

Ο γερµανός στρατηγός Αλφρεντ Γιοντλ υπογράφει την άνευ όρων συνθηκολόγηση της χώρας του, που σηµατοδοτεί το τέλος του Β΄ Παγκοσµίου Πολέµου στην Ευρώπη. Στις 23 του µήνα οι Βρετανοί

8 Αυγούστου 1945

Οι τέσσερις νικήτριες συµµαχικές δυνάµεις υπογράφουν τη Συµφωνία του Λονδίνου, που ανοίγει οριστικά τον δρόµο για τη δίκη των υπαιτίων του πολέµου.

14 Οκτωβρίου 1945

Ο εκπρόσωπος του Ηνωµένου Βασιλείου, σερ Τζέφρι Λόρενς, εκλέγεται πρόεδρος του Διεθνούς Στρατιωτικού ∆ικαστηρίου (Στρατοδικείου).

18 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1945

Ανακοινώνεται επισήµως το κατηγορητήριο εις βάρος των πρώτων 24 στελεχών του ναζιστικού καθεστώτος που πρόκειται να δικαστούν.

20 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1945

Ξεκινά η πρώτη από τις ∆ίκες της Νυρεµβέργης, στις 10 το πρωί τοπική ώρα. Την επόµενη ηµέρα αγορεύει ο πρόεδρος, ενώ οι κατηγορούµενοι δηλώνουν «αθώοι». Ο Γκέρινγκ επιχειρεί να κάνει µια δηµόσια δήλωση, αλλά δεν του επιτρέπεται.

16 Φεβρουαρίου 1946

Το δικαστήριο διακόπτει την πρακτική των κοινών γευµάτων για όλους τους κατηγορουµένους τις ηµέρες των συνεδριάσεων. Πλέον, θα σιτίζονται ανά τέσσερις, πλην του Γκέµπελς, ο οποίος αποµονώνεται, ώστε να µην ασκεί επιρροή στους υπόλοιπους.

Ο ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ ΤΟΥ ∆ΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΣΕΡ ΤΖΕΦΡΙ ΛΟΡΕΝΣ

«Τα κακώς πραχθέντα τα οποία επιδιώκουµε να καταδικάσουµε και να τιµωρήσουµε υπήρξαν τόσο υπολογισµένα, τόσο κακοήθη και τόσο καταστροφικά ώστε ο πολιτισµός δεν δύναται να αγνοήσει την ύπαρξή τους, επειδή δεν είναι σε θέση να επιβιώσει από την επανάληψή τους».

Απόσπασµα από τη δίωρη εναρκτήρια αγόρευσή του στη δίκη, στις 21 Νοεµβρίου 1945

Η ανθρωπότητα δεν θα µπορέσει να αντέξει µια επανάληψη των εγκληµάτων που διαπράχθηκαν από τους Ναζί στη διάρκεια του ∆ευτέρου Παγκοσµίου Πολέµου,εκτίµησε ο πρόεδρος του στρατιωτικού δικαστηρίου στη Νυρεµβέργη. Γι’ αυτό, όπως είχε επίσης πει, προκειµένου ο πλανήτης να µη ζήσει ξανά τέτοιες σκηνές και ένα νέο Ολοκαύτωµα, έπρεπε να καταδικαστούν και να τιµωρηθούν παραδειγµατικά. Η Ιστορία, ωστόσο, δείχνει να τον διαψεύδει. Εστω κι αν δεν έχουµε (ακόµη) βιώσει την κήρυξη του Τρίτου Παγκοσµίου Πολέµου, τα εγκλήµατα που έχουν διαπραχθεί τις προηγούµενες οκτώ δεκαετίες και συνεχίζουν να διαπράττονται είναι επίσης ειδεχθή και προκαλούν φρίκη – µε τους ενόχους, όµως, να παραµένουν συνήθως ατιµώρητοι, παρά τα εντάλµατα εις βάρος τους.

ΓΙΑΤΙ ΕΠΕΛΕΓΗ Η ΝΥΡΕΜΒΕΡΓΗ

Σύµφωνα µε την επικρατέστερη θεωρία, η επιλογή της Νυρεµβέργης ως τόπου για τη διεξαγωγή των δικών έγινε από τους Συµµάχους για δύο κυρίως λόγους. Ο ένας ήταν πολιτικός και εξόχως συµβολικός: η πόλη θεωρούνταν «µήτρα» του ναζιστικού κινήµατος, καθώς εκεί είχαν πραγµατοποιηθεί οι πρώτες µαζικές συγκεντρώσεις και είχανανακοινωθεί οι περιβόητοι Φυλετικοί Νόµοι. Ο δεύτερος ήταν πρακτικός: το Μέγαρο της ∆ικαιοσύνης, που είχε επεκταθεί µε εργασία κρατουµένων, είχε µείνει σχεδόν άθικτο από τους βοµβαρδισµούς, παρά το ότι πάνω από το 90% της πόλης είχε καταστραφεί ολοσχερώς.

ΤΟ ΤΕΤΡΑΠΛΟ ΚΑΤΗΓΟΡΗΤΗΡΙΟ

  1. Συνωµοσία µε σκοπό τη διεξαγωγή επιθετικού πολέµου (αναφέρεται σε όσα προηγήθηκαν της κήρυξης του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου).
  2. ∆ιεξαγωγή ενός επιθετικού πολέµου – διάπραξη εγκληµάτων κατά της ειρήνης (αφορά την παραβίαση των διεθνών συνθηκών και δεσµεύσεων).
  3. ∆ιάπραξη εγκληµάτωνπολέµου (σχετικά µε την παραβίαση των κανόνων του πολέµου, όπως δολοφονίες ή κακοµεταχείριση αιχµαλώτων και χρήση παράνοµων όπλων).
  4. ∆ιάπραξη εγκληµάτων κατά της ανθρωπότητας (αναφορικά µε τα εγκλήµατα κατά των Εβραίων στο πλαίσιο της Τελικής Λύσης, των εθνικών µειονοτήτων, των φυσικά και πνευµατικάαναπήρων, των πολιτών κατεχόµενων χωρών και άλλων ανθρώπων)

5 ΜΑΡΤΙΟΥ

Ο Τσόρτσιλ αναφέρει, για πρώτη φορά σε δηµόσια οµιλία του (στις ΗΠΑ), τον Σιδηρούν Παραπέτασµα, καλώντας τη ∆ύση να ενωθεί κατά της ΕΣΣ∆. Οι κατηγορούµενοι στη Νυρεµβέργη ελπίζουν ότι ο διχασµός στις τάξεις των νικητών θα αποβεί σωτήριος για τους ίδιους.

30-31 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Ολοκληρώνονται οι καταθέσεις και οι κατηγορούµενοι κάνουν τις τελικές δηλώσεις τους.

1 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

Ανακοινώνεται η ετυµηγορία του δικαστηρίου – σε 11 κατηγορουµένους επιβάλλεται η ποινή του θανάτου, σε 10 η ποινή των ισοβίων ή της πολυετούς φυλάκισης και 3 αθωώνονται.

16 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

Εκτελούνται δι’ απαγχονισµού 10 καταδικασθέντες. Ο Γκέρινγκ έχει αυτοκτονήσει µία ηµέρα νωρίτερα.

10 Απριλίου 1947

14 από τα 20 στελέχη των Einsatzgruppen καταδικάζονται σε θάνατο, σε άλλη δίκη.

21 Αυγούστου 1947

7 από τους 16 κατηγορουµένους που κρίθηκαν ένοχοι στη «δίκη των γιατρών» καταδικάζονται σε θάνατο.

13 Απριλίου 1949

Ολοκληρώνονται οι ∆ίκες της Νυρεµβέργης σε πρώτο βαθµό (αν και µε τις εφέσεις η διαδικασία παρατείνεται ως το 1951).

ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΑΥΤΟΚΤΟΝΗΣΑΝ

Τα τρία κορυφαία στελέχη του ναζιστικού καθεστώτος της Γερµανίας – Αδόλφος Χίτλερ, Γιόζεφ Γκέµπελς και Χάινριχ Χίµλερ – αυτοκτόνησαν προτού συλληφθούν και δικαστούν. Ο Χέρµαν Γκέρινγκ, επικεφαλής της Λουφτβάφε, αυτοκτόνησε στο κελί του µία ηµέρα πριν από την εκτέλεση της θανατικής ποινής. Την ίδια τύχη είχε και ο Ρόµπερτ Λέι,ένας από τους 24 της πρώτης δίκης.

Η ΤΑΙΝΙΑ

Χρειάζεται, αλήθεια, µία ακόµα ταινία σήµερα που, κοντά 80 χρόνια µετά τον εφιάλτη του ναζισµού, να µας τον ξαναθυµίζει; Ισως τελικά να χρειάζεται, γιατί η µνήµη φθίνει και η Ιστορία επαναλαµβάνεται. Αυτό κάνει η «Νυρεµβέργη», που σκηνοθέτησε ο Τζέιµς Βάντερµπιλτ. Ο σταρ όλων των κατηγορουµένων ήταν ο Χέρµαν Βίλχελµ Γκέρινγκ (Ράσελ Κρόου), βετεράνος πιλότος του γερµανικού στρατού στον Α’ Παγκόσµιο Πόλεµο, ο οποίος έπαιξε τεράστιο ρόλο στη Νύχτα των Μεγάλων Μαχαιριών. Πανέξυπνος, πανούργος και µε υψηλότατο IQ, µπορούσε να ξεγλιστρήσει από κάθε λεκτική παγίδα, ακόµη και να βγει από πάνω, ισχυριζόµενος ότι δεν είχε ιδέα για τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως και την Τελική Λύση για τον αφανισµό της εβραϊκής φυλής.

Γιάννης Ζουµπουλάκης

TO ΒΙΒΛΙO

Ο Airey Neave, στρατιώτης και δικηγόρος, υπηρέτησε στο πεζικό κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου και έχασε τη ζωή του στο πάρκινγκ της Βουλής των Κοινοτήτων το 1979 ύστερα από έκρηξη του INLA. Η «Νυρεµβέργη» (Coronet) θεωρείται ένα από τα καλύτερα βιβλία για τα γεγονότα της δίκης, καθώς εκεί καταθέτει την προσωπική του αφήγηση για τη διαδικασία όπου συµµετείχε µε τον βαθµό του ταγµατάρχη τότε. Στο τέλος ο Neave γράφει για το γεγονός ότι υπήρξε όντως µια ιστορική δίκη και ότι δεν ένιωσε τίποτε για τους Ναζί ως ένας από τους ανθρώπους που βοήθησαν στην αποκάλυψη των εγκληµάτων τους. Τον πρόλογο υπογράφει η δηµοσιογράφος Ρεµπέκα Γουέστ, η οποία επίσης συµµετείχε στη δίκη της Νυρεµβέργης.

∆ηµήτρης ∆ουλγερίδη

Τελευταία Νέα