Τα τελευταία χρόνια, σε αντίθεση με ό,τι γινόταν διαχρονικά, οι αλλαγές του ποινικού δικαίου πραγματοποιούνται με κυβερνητικές διακηρύξεις, χωρίς νομοπαρασκευαστικές επιτροπές επιστημονικού κύρους. Το υπουργείο και το Μαξίμου αποφασίζουν και διατάζουν, εργαλειοποιώντας το ποινικό δίκαιο για επίδειξη αποφασιστικότητας και δήθεν μηδενικής ανοχής απέναντι στο έγκλημα, στη βάση μιας πεποίθησης ότι η αυστηροποίηση των ποινών συμβάλλει αποφασιστικά στη μείωσή του. Δεν εδράζεται στο σύγχρονο επιστημονικό consensus, αλλά πουλάει καλά στα πρωινάδικα. Είναι αυτό που λέμε «ποινικός λαϊκισμός».
Το αποτέλεσμα είναι ορατό στις φυλακές και τους χώρους διοικητικής κράτησης. Η χώρα μας έχει ήδη, άλλωστε, εκατοντάδες σχετικές καταδίκες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.
Στη σχετική έκθεση για το έτος 2024, ο Συνήγορος του Πολίτη κατάγραψε 12.979 κρατούμενους σε 34 φυλακές με υπερπληρότητα της τάξεως του 120%. Σε κάποια σωφρονιστικά καταστήματα είναι υψηλότερη (Νεάπολη 180%, Κορυδαλλός 144% κ.ά.). Στις πιο «φιλικές» αγροτικές φυλακές, όμως, η πληρότητα είναι μόλις στο 21-44%. Ενώ 2.500 κρατούμενοι ήταν φυλακισμένοι μονάχα για απλά πλημμελήματα.
Στις αυτοψίες ο Συνήγορος διαπίστωσε ότι «η ακατάλληλη τεχνική υποδομή των εγκαταστάσεων, η έλλειψη επαρκούς χώρου κίνησης στους θαλάμους κράτησης και οι κακές υγειονομικές συνθήκες αποτελούν συνήθη χαρακτηριστικά τόσο της σωφρονιστικής όσο και της διοικητικής κράτησης στην Ελλάδα». Οι σχετικές φωτογραφίες προκαλούν αηδία. Θα έπρεπε να είναι ζήτημα αυτοσεβασμού το να μη μοιάζουν με τρώγλες οι κρατικές δομές.
Η έκθεση σημειώνει ότι «ο νομοθέτης εμμένει στην τάση αυστηροποίησης της ποινικής μεταχείρισης» και το σωφρονιστικό σύστημα καλείται «να διαχειριστεί μια κεντρική νομοθετική επιλογή, η οποία οδηγεί σε σημαντικό υπερπληθυσμό και επιδείνωση των συνθηκών κράτησης, ενώ η εξαγγελία επίλυσης του προβλήματος υπερπληθυσμού με τη δημιουργία νέων χώρων κράτησης βρίσκεται στον αντίποδα των συστάσεων διεθνών οργανισμών, παραβλέποντας τη σημασία των εναλλακτικών της ποινής μέτρων».
Περιμένουμε, λοιπόν, τα νέα πρόστιμα με το τσουβάλι, αφού εκκρεμούν ήδη δεκάδες νέες υποθέσεις στο ΕΔΔΑ. Εκτός από το διεθνές «ρεντίκολο» (από το οποίο έλεγε ότι μας γλίτωσε ο Πρωθυπουργός) μιλάμε για υποθέσεις που επιφέρουν υψηλά πρόστιμα και δικαστικά έξοδα. Μαντέψτε ποιοι θα τα πληρώσουν. Πάντως δεν θα τα βάλουν από τις τσέπες τους, ούτε οι υπουργοί ούτε οι σκανδαλισμένοι πανελίστες που πουλάνε φούμαρα στον λαό για να ξεχνάει τα προβλήματά του.
