Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Τα λάθη της Δύσης και η αλαζονεία των νικητών του Ψυχρού Πολέμου δεν μπορούν με κανένα τρόπο να δικαιολογήσουν τη βαρβαρότητα του πολέμου που εξαπέλυσε ο Πούτιν. Κάθε μέρα που περνάει, μετράμε περισσότερες ανθρώπινες ζωές χαμένες και τεράστιες καταστροφές. Ενας δικτάτορας που συνομιλεί κυρίως με τον εαυτό του στον καθρέφτη και μια μικρή κλίκα ανθρώπων που δεν τολμούν να του πουν τίποτα διαφορετικό από όσα νομίζουν ότι θέλει να ακούσει έχει φτιάξει στο μυαλό του μια δική του πραγματικότητα την οποία προσπαθεί με κάθε τρόπο να επιβάλει. Επειδή όμως είναι βαριά οπλισμένος είναι και εξαιρετικά επικίνδυνος. Το πυρηνικό οπλοστάσιο που διαθέτει απαιτεί ειδική μεταχείριση από όσους βρίσκονται απέναντί του.
Κατάφερε ο Πούτιν μέχρι τώρα το ακατόρθωτο: να δώσει νέα πνοή ζωής στο ΝΑΤΟ, να ενώσει την Ευρώπη και να πείσει του Γερμανούς να αλλάξουν ριζικά τη στρατηγική τους θεώρηση. Θα μείνει επίσης πιθανότατα ο Πούτιν στην Ιστορία ως ο άνθρωπος που συνέβαλε όσο κανένας άλλος στη δημιουργία μιας ισχυρής ουκρανικής ταυτότητας. Η συμβολή του αυτή είναι βεβαίως σε πλήρη αντίθεση με αυτό που πιστεύει ακράδαντα ο ίδιος, ότι δηλαδή οι Ουκρανοί είναι Ρώσοι έστω και αν δεν το ξέρουν. Ενα ακόμη παράδειγμα του νόμου των ακούσιων συνεπειών. Κάνει όμως ο Πούτιν ό,τι μπορεί για να μην αφήσει στους Ουκρανούς χώρα για να ζήσουν. Και ο πόλεμος μπορεί να διαρκέσει αρκετά, πόλεμος φθοράς και έγκλημα διαρκείας.
Οι τηλεοράσεις μας παίζουν συνεχώς πλάνα από τη φρίκη του πολέμου στην Ουκρανία. Δυστυχώς, δεν είναι ο πρώτος ούτε ο τελευταίος πόλεμος. Αλλά είναι ο πρώτος που συμβαίνει κοντά μας στην Ευρώπη μετά από μερικές δεκαετίες και οι άνθρωποι που σκοτώνονται ή ξεριζώνονται από τα καταστραμμένα σπίτια τους μάς μοιάζουν - και αυτό σοκάρει. Δεν είναι πλέον κάτι εξωτικό που συμβαίνει μακριά από μας σε ανθρώπους διαφορετικούς από μας. Ετσι σκέφτονται πάντα οι περισσότεροι.
Οταν τελειώσει ο πόλεμος, η Ευρώπη δεν πρόκειται να επιστρέψει στην εποχή της εύθραυστης αλλά κυρίως ειρηνικής συμβίωσης που ακολούθησε το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Ούτε και ο κόσμος γενικότερα θα επιστρέψει στην εποχή της ανέμελης αγνότητας που την ονομάσαμε παγκοσμιοποίηση πιστεύοντας ότι η κατάργηση των οικονομικών συνόρων και η ολοένα μεγαλύτερη αλληλεξάρτηση μεταξύ χωρών θα μπορούσε να φέρει όχι μόνον την οικονομική ευημερία αλλά και την παγκόσμια ειρήνη.
Οι ρωγμές του παγκοσμιοποιημένου οικοδομήματος ήταν ήδη εμφανείς εδώ και καιρό. Ο πόλεμος στην Ουκρανία μαζί με τις βαριές οικονομικές κυρώσεις που ακολούθησαν είναι πολύ πιθανό να μετατρέψουν τις ρωγμές σε αγεφύρωτο χάσμα. Ποιος θα εμπιστεύεται ποιον στο μέλλον σε ένα σύστημα που βασίζεται σε κοινούς κανόνες και στοιχειώδη αμοιβαία εμπιστοσύνη; Οι οικονομικές κυρώσεις ήταν το μόνο ισχυρό όπλο στα χέρια των δυτικών κυβερνήσεων εφόσον δεν είναι διατεθειμένες να διακινδυνεύσουν έναν τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. Αλλά οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν, κυριολεκτικά χωρίς προηγούμενο όσον αφορά τις σχέσεις μεταξύ χωρών που δεν έχουν κηρύξει πόλεμο μεταξύ τους, θα έχουν αναπόφευκτα σημαντικές επιπτώσεις στη διεθνή οικονομία και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Μπαίνουμε σε μια εποχή γεωπολιτικής αστάθειας με υψηλό βαθμό κινδύνου, ενώ η κλιματική αλλαγή και οι πανδημίες συνιστούν υπαρξιακές προκλήσεις για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Ο συνδυασμός δεν είναι διόλου ευοίωνος.
Ο Λουκάς Τσούκαλης είναι πρόεδρος στο Ελληνικό Ιδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) και καθηγητής στη Sciences Po στο Παρίσι.
