Είχαν τους σοβάδες που έπεφταν από τους τοίχους, την υγρασία και τα προβλήματα υποδομών, φέτος έχουν και την πανδημία! Οι φοιτητικές εστίες των ελληνικών ΑΕΙ δεν έκλεισαν ποτέ στη διάρκεια της πανδημίας, αλλά τώρα αντιμετωπίζουν πολύ περισσότερα προβλήματα, με πολλούς από τους διαμένοντες να καταγγέλλουν ότι δεν καθαρίζονται τακτικά και δεν τοποθετούνται αντισηπτικά στους διαδρόμους τους. Κατ' επέκταση αποτελούν «υγειονομικές βόμβες» σε μια περίοδο, μάλιστα, που τα κρούσματα του Covid-19 αυξάνονται δραματικά.
Η λειτουργία και η συντήρηση των φοιτητικών εστιών παραμένουν ακόμη και σήμερα ένα μεγάλο πρόβλημα, με τον πολιτικό παραλογισμό να «περικυκλώνει» τους υπευθύνους, καθώς ανήκουν ουσιαστικά στο Ιδρυμα Νεολαίας και Διά Βίου Μάθησης (ΙΝΕΔΙΒΙΜ), αλλά λειτουργούν από τα πανεπιστήμια. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αλληλοκατηγορίες είναι δεδομένες, με το ελληνικό μοντέλο λειτουργίας τους να διεκδικεί βραβείο… πρωτοτυπίας.
Ποιος φταίει και ποιος έχει την οικονομική ευθύνη για την κακή εικόνα τους; Αυτό αποτελεί έναν γρίφο προς επίλυση. Μέσα σε όλα αυτά, το υπουργείο Παιδείας εισάγει πιλοτικά μοντέλο ΕΣΔΙΝ (κατασκευής και διαχείρισης εστιών με τη συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου φορέα), κάτι που όμως θα περιλαμβάνει ένα μικρό ποσό ενοικίου, μοντέλο που ξεκινάει από την Κρήτη.
Ο φοιτητής Νίκος Φάσας που μένει στις νέες φοιτητικές εστίες του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου δηλώνει ότι - με τα κρούσματα του κορωνοϊού να τρομάζουν - «τα μέτρα προστασίας είναι ανύπαρκτα, όπως και τα αντισηπτικά, αφού όταν αδειάζουν δεν αντικαθίστανται, ενώ και η καθαριότητα είναι ανεπαρκής», συμπληρώνοντας ότι «η ζωή των οικότροφων παίζεται καθημερινά κορόνα - γράμματα».
Απαράδεκτες
συνθήκες
Ο συμφοιτητής του Γιώργος Βιτζηλαίος περιγράφει: «Πέρυσι υπήρχαν ντουζιέρες που έτρεχαν κρύο νερό στην καρδιά του χειμώνα, ελλείψεις σε πυροσβεστήρες, ανεπαρκής φωτισμός κοινόχρηστων χώρων και ελλιπής φύλαξη».
Από την πλευρά της, η Λένα Μπιλάλη από τις φοιτητικές εστίες του Πανεπιστημίου Αθηνών στου Ζωγράφου εξηγεί: «Τα κτίρια όπου μένουμε είναι παλιά. Πέρυσι έπεφταν σοβάδες κυριολεκτικά στα κεφάλια μας, υπάρχει μούχλα παντού. Οι συνθήκες είναι απαράδεκτες». Οσον αφορά την καθαριότητα, επαναλαμβάνει ότι «τα αντισηπτικά γεμίζουν μία φορά τον μήνα, κρατάνε δύο ημέρες και δεν ξαναγεμίζουν», οι απολυμάνσεις είναι σπάνιες, ενώ το προσωπικό καθαριότητας δεν επαρκεί και επωμίζεται υπερβολικό βάρος.
Στη Θεσσαλονίκη, ο φοιτητής Χρήστος Θύμιος αναφέρει ότι στις φοιτητικές εστίες της πόλης έγιναν απολυμάνσεις μόνο προ δεκαημέρου, όταν και προέκυψαν τα κρούσματα του κορωνοϊού. «Δεν έχουμε αντισηπτικά και συχνά στα δωμάτια υπάρχει υγρασία» επαναλαμβάνει. Ωστόσο, στις φοιτητικές εστίες της Θεσσαλονίκης υπάρχει μεγαλύτερη φροντίδα και θέρμανση τον χειμώνα. Στην ερώτηση, όμως, αν νιώθει ασφαλής, απαντάει με ένα αφοπλιστικό «όχι».
Οι εκπρόσωποι του Ιδρύματος επισημαίνουν τον παραλογισμό τού να γίνεται η οικονομική διαχείριση των εστιών από την Αθήνα και το ΙΝΕΔΙΒΙΜ, αλλά η διαχείριση του προσωπικού και της λειτουργίας τους να γίνεται από τη Θεσσαλονίκη. «Σε ό,τι έχει ζητηθεί από τις πρυτανικές Αρχές των ΑΕΙ έχουμε ανταποκριθεί» ανταπαντά ο πρόεδρος του ΙΝΕΔΙΒΙΜ Κωνσταντίνος Δέρβος.
Ο αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών Δημήτρης Καραδήμας αναφέρει ότι στα τέσσερα κτίρια της Φοιτητικής Εστίας Πανεπιστημίου Αθηνών (ΦΕΠΑ) στα Ιλίσια μένουν περίπου 1.000 φοιτητές και 150 ακόμη στη δεύτερη φοιτητική εστία, η οποία έχει κλείσει και επίσης ανακαινίζεται. Οι υπόλοιπες εστίες βέβαια έχουν 16 χρόνια να ανακαινιστούν, από την περίοδο των… Ολυμπιακών Αγώνων.
Φέτος το Ιδρυμα έχει ζητήσει να προχωρήσει και στην ενοικίαση ξενοδοχείων για τις ανάγκες στέγασης των φοιτητών και φοιτητριών του.
Η… απόγνωση στην Πολυτεχνειούπολη
Στην περιοχή του Ζωγράφου υπάρχει και η παλιά φοιτητική εστία ιδιοκτησίας του ΕΜΠ, στην οποία όμως στεγάζονται φοιτητές από όλα τα ΑΕΙ της πρωτεύουσας και η οποία αποτελούσε πάντα… γκρίζα ζώνη, καθώς δεν ήταν λίγες οι φορές που είχε βρεθεί στο επίκεντρο καταγγελιών για παραβατικές συμπεριφορές από εξωπανεπιστημιακούς.
Το θέμα, πάντως, θα λύσει σύντομα το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, καθώς η διοίκησή του έχει αναλάβει την πλήρη ανακαίνισή της. Η λεγόμενη και «παλιά» Φοιτητική Εστία Ζωγράφου (ΦΕΖ), ένα πολύπαθο πλέον οικοδόμημα, σχεδιάστηκε από τους αρχιτέκτονες Φινέ και Παπαϊωάννου, λειτούργησε το 1974 και στεγάζει περί τα 500 άτομα. Εχει υποστεί μεγάλες φθορές λόγω και της ελλιπούς συντήρησης, με το κονδύλι για την ανακαίνισή της να ανέρχεται στα 18 εκατ. ευρώ, ποσό που θα καλυφθεί από την Περιφέρεια Αττικής. Οι εργασίες θα ξεκινήσουν τον Σεπτέμβριο.
Οι νέες φοιτητικές εστίες
Ο υφυπουργός Παιδείας Βασίλης Διγαλάκης δήλωσε πρόσφατα ότι «με κατεύθυνση την ενίσχυση του αυτοδιοικήτου τους τα ιδρύματα να έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης σε σύγχρονους τρόπους επιπρόσθετης χρηματοδότησης. Τέτοιες συμπληρωματικές εναλλακτικές, πέραν της κρατικής χρηματοδότησης η οποία, όπως επανέλαβε, δεν θα μειωθεί, είναι και οι ΣΔΙΤ, οι οποίες μπορούν να δώσουν ταχύτερες και αξιόπιστες λύσεις για την κατασκευή φοιτητικών εστιών, ιδιαίτερα μάλιστα στα ιδρύματα της περιφέρειας, όπου το πρόβλημα είναι εντονότερο».
Στη σύμπραξη αυτή ιδιωτικού και δημόσιου τομέα έχει ήδη προχωρήσει το Πανεπιστήμιο Κρήτης και, όπως λέει ο πρώην πρύτανης Πάνος Τσακαλίδης, τους πρώτους μήνες του 2021 αναμένεται να ολοκληρωθεί η πρώτη φάση του σχετικού διαγωνισμού με χρονικό ορίζοντα τριετίας για την ολοκλήρωσή τους. Πρόκειται για 2.000 νέα δωμάτια, ένα μέρος των οποίων (περίπου το 22%) θα δίνεται δωρεάν, ενώ στους υπόλοιπους ενοίκους θα χρεώνεται ένα ποσό μηνιαίως (του ύψους των 100 ευρώ), κάτι όμως που έχει προκαλέσει αντιδράσεις στη φοιτητική κοινότητα και κινητοποιήσεις διαμαρτυρίας.
Στο ίδιο νησί, η συντήρηση των υπαρχουσών εστιών είναι επίσης ευθύνη του ΙΝΕΔΙΒΙΜ, αλλά για χρόνια η σχετική σύμβαση μεταξύ των δύο φορέων δεν είχε ανανεωθεί, με αποτέλεσμα τις αποκαταστάσεις και συντηρήσεις να αναλαμβάνει το πανεπιστήμιο. Σήμερα περισσότερα από 250 άτομα μένουν στις εστίες του Ρεθύμνου και του Ηρακλείου, ενώ 160 ακόμη μένουν και σε ξενοδοχεία.
Κατά τα άλλα, και στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο υπάρχει μόνο μία εστία, στην οποία διαμένουν 150 φοιτητές σε δωμάτια που επαρκούν για 100. Στην Ξάνθη τα 540 δωμάτια των εστιών καλύπτουν τις ανάγκες πολλών εκατοντάδων φοιτητών.
Τι λέει το ΙΝΕΔΙΒΙΜ
Ο υπεύθυνος για τη φοιτητική μέριμνα του Ιδρύματος Νεολαίας και Διά Βίου Μάθησης Εμμανουήλ Βαϊρακτάρης εξηγεί ότι το Ιδρυμα έχει συνολικά τη διαχείριση των λειτουργικών δαπανών συνολικά 17 φοιτητικών εστιών σε Αθήνα (ΕΚΠΑ και ΕΜΠ), Βόλο, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, Ξάνθη, Κομοτηνή, Πάτρα και Κρήτη.
Για τα θέματα εξοπλισμού τους την περίοδο της πανδημίας αναφέρει ότι το διάστημα από Σεπτέμβριο έως Οκτώβριο 2020 η προμήθεια αντισηπτικών, μασκών κ.λπ. γίνεται από τα ΑΕΙ ύστερα από χρηματοδότηση του υπουργείου Παιδείας. «Αναμένεται στο επόμενο χρονικό διάστημα να συνεισφέρει σε αυτό και το ΙΝΕΔΙΒΙΜ, το οποίο είχε προμηθεύσει τις εστίες με τα ως άνω είδη κατά την περίοδο Μαρτίου - Μαΐου» δηλώνει.
Τέλος, όσον αφορά τις πολυαναμενόμενες ανακαινίσεις, απαντάει ότι έχει προγραμματιστεί η άμεση δημοπράτησή τους, ενώ είναι σε συνεννόηση με τα ΑΕΙ ώστε να αναλάβει την προώθηση της ανακαίνισης εστιών ιδιοκτησίας τους, καθώς και τη δημιουργία νέων κλινών.
