Έντυπη Έκδοση
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου του tanea.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
Αν είστε συνδρομητής μπορείτε να συνδεθείτε από εδώ:
Σύνδεση μέλους
Αν θέλετε να γίνετε συνδρομητής μπορείτε να αποκτήσετε τη συνδρομή σας εδώ:
Εγγραφή μέλους
Πολλοί σχολιαστές της δίκης της Χρυσής Αυγής περίμεναν την προχθεσινή ημέρα ως μία ιστορική στιγμή. Η νομοθετική εξουσία αποφάνθηκε υπέρ της κατηγορίας ότι η Χρυσή Αυγή είναι μια εγκληματική οργάνωση.
Για να κατανοήσουμε τη σημασία αυτής της ημέρας πρέπει να σκεφτούμε τις συνθήκες υπό τις οποίες η Χρυσή Αυγή είχε τόσο υψηλή δημοτικότητα μερικά χρόνια πριν.
Στο βιβλίο μας με τη Δάφνη Χαλικιοπούλου «Η εθνικιστική λύση της Χρυσής Αυγής»εξετάσαμε πώς είναι δυνατό ένα κόμμα το οποίο όχι μόνο έχει εξτρεμιστική ιδεολογία στη θεωρία αλλά την κάνει και πράξη στην καθημερινότητα έχοντας τη βία και τον ρατσισμό ως ένα από τα κύρια μέσα της να γίνει τόσο δημοφιλές στην ελληνική κοινωνία.
Είναι σίγουρο ότι η κρίση επηρέασε θετικά την άνοδο της Χρυσής Αυγής. Βαθιά οικονομικά προβλήματα σε συνδυασμό με την -προσωρινή - κατάρρευση του πολιτικού συστήματος έδωσαν τη δυνατότητα στο κόμμα να εκμεταλλευτεί μία ψήφο διαμαρτυρίας κατά του πολιτικού κατεστημένου και απογοήτευσης από τα κυβερνώντα κόμματα.
Γνωρίζοντας όμως ότι το πολιτικό και οικονομικό πλαίσιο στην Ελλάδα ήταν τότε παρόμοιο με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, αλλά αυτές οι χώρες δεν βιώσανε την άνοδο μιας υπερεθνικής ακροδεξιάς ομάδας, μας κάνει να αναρωτιόμαστε αν τελικά υπήρχε και κάτι άλλο που ώθησε τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής.
Αντλώντας από ιδέες που είναι ήδη επικρατούσες στην Ελλάδα, το κόμμα κατάφερε να διατυπώσει ευλογοφανείς λύσεις στη γενική κρίση της δημοκρατίας στην Ελλάδα. Η Χρυσή Αυγή προσέφερε μία «εθνικιστική λύση» δίνοντας έμφαση στην ανωτερότητα του ελληνικού έθνους, της ελληνικής γλώσσας και της αρχαίας ελληνικής κληρονομιάς. Το κόμμα παρουσίασε την Ελλάδα να απειλείται και έδωσε έμφαση στη σημασία της «μάχης» για να σωθεί το έθνος από την απόλυτη καταστροφή.
Μετά από μερικά χρόνια από την κρίση, η Ελλάδα έχει εισέλθει σε μία περίοδο σχετικής σταθερότητας το οποίο συνεπάγεται ότι υπάρχουν λιγότερες πολιτικές και οικονομικές ευκαιρίες για ένα τέτοιο κόμμα.
Ο εθνικισμός όμως είναι βαθιά ριζωμένος στην ελληνική εθνική ταυτότητα και δεν είναι εύκολο να εξαλειφθεί σε μικρό χρονικό διάστημα. Είναι κομμάτι της πολιτικής μας κουλτούρας. Κύριοι παράγοντες είναι το εκπαιδευτικό σύστημα, η Εκκλησία αλλά και φυσικά τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που δημιουργούν και αναπαράγουν αυτές τις ιδέες. Από το σχολείο μαθαίνουμε ότι το ελληνικό έθνος είναι ομοιογενές. Η ιστορία μας δίνει έμφαση στην ανωτερότητα της καταγωγής, της θρησκείας και της γλώσσας μας καθώς και στην ανάγκη να αγωνιστούμε κατά των «εχθρών» του έθνους, όπως έκαναν οι πρόγονοί μας.
Το μέλλον της Χρυσής Αυγής δεν επαφίεται μόνο στη δικαστική εξουσία της Δημοκρατίας. Η προχθεσινή απόφαση ήταν φυσικά σημαντική και θα δικαιώσει τα θύματά της.
Κάποιες από τις αρχές και αξίες που πρόβαλε στη ρητορική της πρέπει και αυτές να καταδικαστούν από το πολιτικό σύστημα ανεξαρτήτως πολιτικού χώρου αλλά και φυσικά από τους έλληνες πολίτες. Αυτό θα ήταν μία πραγματικά ιστορική στιγμή.
Για μία ουσιαστική δημοκρατία δεν αρκούν μόνο οι δημοκρατικές διαδικασίες. Είναι σημαντικό επίσης να βασίζεται στις αρχές της ανεκτικότητας, ελευθερίας και ισότητας, καθώς και τον σεβασμό των μειονοτικών δικαιωμάτων. Αυτό αφορά δηλαδή την εφαρμογή της «φιλελεύθερης αρχής» της δημοκρατίας, όχι μόνο νομικά και δικαστικά αλλά και στην καθημερινότητά μας.
Η Σοφία Βασιλοπούλου είναι καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Γιορκ, Ηνωμένο Βασίλειο
