Ζωή και άγρια ζωή

Στα τέλη του 2013, στο χωριό Μελαντού της αγροτικής Γουινέας, μια ομάδα παιδιών που έπαιζε στην κουφάλα ενός δέντρου πείραξε μια μικρή αποικία νυχτερίδων που βρισκόταν μέσα. Οι επιστήμονες θεωρούν πως η Εμιλ Ουαμούνο, η οποία έγινε αργότερα το πρώτο τραγικό κρούσμα του ξεσπάσματος του Εμπολα στη δυτική Αφρική, εκτέθηκε πιθανότατα σε περιττώματα κάποιας από τις νυχτερίδες.

Ολες οι πανδημίες ξεκινούν κάπως έτσι. Μια ανθρώπινη δραστηριότητα, όπως το να τρως άγρια ζώα, μπορεί να προκαλέσει ένα ξέσπασμα και αυτό με τη σειρά του να εξελιχθεί σε κάτι πολύ μεγαλύτερο. Τη δεκαετία του 1920, όπου θα εμφανιζόταν ο ιός HIV στο μέρος που είναι σήμερα γνωστό ως Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, οι ειδικοί θεώρησαν πως η μετάδοση του ιού στους ανθρώπους μπορεί να οφειλόταν από κυνηγούς που κόπηκαν ενώ έσφαζαν έναν χιμπατζή. Το 2019 υποθέσαμε πως ένας άνθρωπος από τη νοτιοανατολική Κίνα μπήκε σε μια σπηλιά με νυχτερίδες κοντά στο χωριό του για να κυνηγήσει άγρια ζώα και να τα πουλήσει στην τοπική αγορά. Στη συνέχεια θα τον βασάνιζε ένας επίμονος βήχας και αυτός ο επίμονος βήχας είναι μάλλον η αρχή αυτού που σήμερα είναι γνωστό ως Covid-19. Και τώρα βρισκόμαστε σε μια νέα πανδημική εποχή.

Πολλές από τις πανδημίες ξεκινούν σε τέτοια μέρη - στα χαμένη δάση της δυτικής Αφρικής, στη λεκάνη του Αμαζονίου, στη νοτιοανατολική Ασία. Ξέρουμε πολλά περισσότερα για τα ζώα που ζουν εκεί παρά για τους ιούς που κουβαλούν. Περίπου 1,7 εκατ. ιοί υπάρχουν σε θηλαστικά και πουλιά, αλλά έχουμε ιχνηλατήσει λιγότερο από το 0,1%. Είμαστε μακριά από αυτούς τους ιούς; Οχι. Η σχέση του ανθρώπου με τη γη έχει αλλάξει. Η εκμετάλλευση της φύσης μάς φέρνει όλο και σε μεγαλύτερη επαφή με την άγρια ζωή και τους ιούς της. Για ακόμη μια φορά εμείς οι άνθρωποι πέφτουμε θύματα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Τώρα όμως ξέρουμε πως για να προστατεύσουμε τη ζωή μας, πρέπει πρώτα να προστατεύσουμε την άγρια ζωή.