Πώς το «αναιδές» καρναβάλι έγινε θέαμα

Με την παραδοχή ότι κατά τη διάρκεια της εορταστικής περιόδου της Αποκριάς ο κόσμος υποχρεωτικά αναποδογυρίζει αναπαριστάνοντας παραμορφωμένες πτυχές των κοινωνικών σχέσεων με μεταμφιέσεις, παντομίμες και άλλες αναπαραστάσεις, γινόμαστε μάρτυρες μιας επαναλαμβανόμενης δυναμικής που συνδέεται άμεσα με την έκφραση ιδεών σχετικά με το πώς θα έπρεπε ή δεν θα έπρεπε να είναι οι κοινωνίες. Οι συμβολισμοί και η γλώσσα έκφρασης των αυτόνομων καρναβαλικών εκδηλώσεων της λαϊκής κουλτούρας στην Ευρώπη από την εμφάνιση των κρατών κατά τον 14ο αιώνα ήταν δείγματα πολιτικού ανταγωνισμού απέναντι στις κυρίαρχες ομάδες εξουσίας, καθώς και διατύπωση μιας πολιτικής στάσης πραγματικής πάλης σε περιόδους όξυνσης πολιτικών και κοινωνικών ανταγωνισμών. Η επάνοδος στην κανονικότητα μετά το τέλος της Αποκριάς και η αναμονή του Πάσχα άφηνε πίσω της τελετουργίες αμφισβήτησης και ενσωμάτωνε τυπικότητες συμμόρφωσης, πέρασμα από την αμαρτία στην εξιλέωση. Στη βραδύτητα του χρόνου και στη σταθερότητα του χώρου των παραδοσιακών κοινωνιών, η επαναληπτικότητα του αναποδογυρισμένου κόσμου ήταν απόδειξη κοινωνικής ισορροπίας, αν και υπήρξαν αρκετές εξεγέρσεις που ξέσπασαν, τυχαία και απροπαρασκεύαστα, σε ευρωπαϊκές χώρες στη λεγόμενη προνεωτερική περίοδο, δηλαδή ως τα μέσα του 18ου αιώνα. Σε αυτή τη μακρά περίοδο, η αποκριάτικη καρναβαλική κουλτούρα, όσο και αν παραλλασσόταν, παρέμεινε λαϊκή – πάει να πει γενικευμένη εντός του άτακτου πλήθους: διάσπαρτη, μη εξημερωμένη.