«Είμαι ζωντανός»…

Πόση δύναμη φωνάζουν αυτές οι δύο λέξεις το 1943… Πόσο πόνο. Πόσο μεγάλη πίστη στην ιδεολογία των κομμουνιστών που ήξεραν ότι από μέρα σε μέρα, από ώρα σε ώρα θα βρίσκονται μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα. Καισαριανή, Δαφνί και τόσοι άλλοι τόποι βάφτηκαν με το αίμα χιλιάδων αγωνιστών κομμουνιστών, που πέθαναν κοιτάζοντας τους εκτελεστές τους στα μάτια.

«Είμαι καλά»…

Ενα γράμμα που ίσως σε κάποιους να φαίνεται «απλοϊκό», ωστόσο δίνει κουράγιο σε αυτούς που μείνανε πίσω να συνεχίσουν να ελπίζουν.

«Για την καθυστέρηση δε φταίω»…

Να ελπίζουν και να αγωνιούν, να λυγίζουν τα γόνατα, κάθε φορά που το γράμμα καθυστερούσε.

«Και μονάχα ένα γράμμα δικαιούμαι να στέλνω το μήνα. Θα ‘ναι πάντα δικό σου»…

Ενα γράμμα τον μήνα. Ενα παρών στη ζωή, κάθε μήνα.

«Και της αδελφούλας μαζί. Το μέρος που θ’ αφορά εκείνη να της το στείλεις αμέσως»…

Ενα γράμμα γραμμένο έτσι που να περνά τη λογοκρισία. Ισως κι ένα δεύτερο που μπορεί να είχε κάποια πληροφορία γραμμένη εξίσου απλά, αλλά εξαιρετικά δύσκολο να κατανοηθεί, από όσους δεν ήξεραν να διαβάζουν τα «απλοϊκά» γράμματα…

«Κανείς από τους φίλους μου δεν είδε από δικό του άνθρωπο την αγάπη, τη λατρεία και την αφοσίωση που είδα γω από τη Χαρούλα»…

Ενα γράμμα ύμνος στην αγαπημένη του, που τόσα χρόνια έβλεπε μόνο στο επισκεπτήριο της φυλακής. Της φυλακής του μεταξικού καθεστώτος. Της φυλακής των γερμανιν κατακτητών.

Ο Ναπολέων Σουκατζίδης ήταν ένας από τους 200 έλληνες κομμουνιστές που εκτελέστηκαν στην Καισαριανή την 1η Μαΐου 1944. Γεννημένος στην Προύσα το 1909, εγκαταστάθηκε στο Αρκαλοχώρι Κρήτης, πρόσφυγας μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή. Απόφοιτος της Μέσης Εμπορικής Σχολής Ηρακλείου. Πολύγλωσσος: εξαιρετικά αγγλικά, γαλλικά, ρωσικά, γερμανικά και τουρκικά. Με συγγραφικό έργο. Στέλεχος του ΚΚΕ, συνδικαλιστής, πρόεδρος των Εμποροϋπαλλήλων Ηρακλείου. Μετά την επιβολή της δικτατορίας του Μεταξά, το 1936 συνελήφθη και εξορίστηκε στον Αϊ-Στράτη. Από εκεί στάλθηκε στις φυλακές της Ακροναυπλίας.

Από τις 29 Οκτωβρίου 1940 οι κομμουνιστές κρατούμενοι με επιστολές τους ζητούσαν να σταλούν στο μέτωπο να πολεμήσουν για την πατρίδα τους με τον Ιωάννη Μεταξά να απορρίπτει και τα τρία αιτήματά τους ζητώντας τους να υπογράψουν δήλωση μετανοίας για να αφεθούν ελεύθεροι.

Το 1941 η δικτατορία της 4ης Αυγούστου παρέδωσε τελικά όλους τους πολιτικούς κρατουμένους στη γερμανική Κατοχή.

Ο Σουκατζίδης στην Κατοχή μετήχθη στις φυλακές Τρικάλων, Λάρισας, με τελευταίο σταθμό τον Σεπτέμβριο του 1943 το στρατόπεδο συγκέντρωσης Χαϊδαρίου, όπου εκτελούσε χρέη διερμηνέα.

Το όνομά του ήταν ανάμεσα στους 200 που θα εκτελούνταν στην Καισαριανή, σε αντίποινα για την επίθεση του ΕΛΑΣ κατά του διοικητή της 41ης Γερμανικής Μεραρχίας Οχυρών Υποστρατήγου Φραντς Κρεχ. Ο Σουκατζίδης επέλεξε να βαδίσει τον ματωμένο δρόμο της Καισαριανής, αρνούμενος την πρόταση του διοικητή του στρατοπέδου συγκέντρωσης Χαϊδαρίου Καρλ Φίσερ να πάρει κάποιος άλλος κρατούμενος τη θέση του…

«Σε φιλώ γλυκά γλυκά»…

Το γράμμα του Ναπολέοντα Σουκατζίδη υπήρξε για πολλούς μία αφορμή να μιλήσουν για όσους έγραψαν την Ιστορία του ΚΚΕ με αίμα. Να αγγίξουν με σεβασμό ένα γράμμα που λέει το πιο απλό, το πιο σημαντικό, το πιο μεγάλο: «Είμαι ζωντανός. Είμαι καλά». Να νιώσουν το ρίγος που διαπερνούσε τους ανθρώπους τους, το τρέμουλο στα χέρια όταν άνοιγαν το ταλαιπωρημένο γράμμα, από την Ανάφη, την Ακροναυπλία, τον Αϊ-Στράτη, τη Λάρισα, το Χαϊδάρι…

Να νιώσουν τα δάκρυα του πατέρα να καίνε το πρόσωπο, ο οποίος συνέχισε να ζει και να διαβάζει ξανά και ξανά το τελευταίο σημείωμα του γιου του, Ναπολέοντα Σουκατζίδη, την 1η Μαΐου 1944: «Πατερούλη, πάω για εκτέλεση, να ‘σαι περήφανος για τον μονάκριβο γιο σου (…) Γεια, γεια πατερούλη».

Εκείνη τη μέρα η Καισαριανή γέμισε θάνατο, αλλά πλημμύρισε λεβεντιά. Μια μέρα που δεν ήταν η τελευταία μέρα εκτελέσεων για τους κομμουνιστές. Λευκή τρομοκρατία, Εμφύλιος, μεταπολεμική περίοδος, χούντα των συνταγματαρχών. Και πιο πριν. Ολοι πολέμησαν με μίσος το ΚΚΕ. Αλλωστε το «ιδιώνυμο», ο Νόμος 4229/24 Ιουλίου 1929 «Περί των μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος και προστασίας των ελευθεριών των πολιτών», θεσπίστηκε με πρόταση της κυβέρνησης Ελευθερίου Βενιζέλου, με στόχο τη δίωξη κομμουνιστών και την καταστολή των συνδικαλιστικών κινητοποιήσεων, ξεκινώντας μία περίοδο φυλακίσεων, βασανιστηρίων και εκτελέσεων περίπου 45 χρόνων. Νόμος που ίσχυσε μέχρι το 1974.

Αυτό το γράμμα ήταν ακόμη μια αφορμή για να πουν τα μέλη του ΚΚΕ που αντιμετώπισαν το θάνατο με χαμόγελο μια ευχή στους επόμενους: Να χαρείτε τη ζωή και να αγωνίζεστε… Γιατί «εμείς μερτικό δε ζητήσαμε. Τίποτα. Μόνον θυμηθείτε το: αν η ελευθερία δε βαδίσει στα χνάρια του αίματός μας, εδώ θα μας σκοτώνουν κάθε μέρα. Γεια σας» (Γιάννης Ρίτσος – «Σκοπευτήριο Καισαριανής»).