Ανδριανόπουλος Ανδρέας

Οι τελευταίες ευρωπαϊκές εκλογές χτύπησαν εκκωφαντικά καμπανάκια ώστε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και Βρυξέλλες να νιώσουν τα έντονα σκιρτήματα του ευρωσκεπτικισμού. Φοβάμαι πολύ όμως πως το μήνυμα δεν ελήφθη. Η άθλια περιφρόνηση της λαϊκής ψήφου στην παρασκηνιακή διαδικασία για επιλογή νεων ευρωπαίων αξιωματούχων (κυρίως της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν) το δείχνει καθαρά. Και δεν είναι το μόνο […]

Ο κόσμος αλλάζει. Προς κατευθύνσεις που δεν τις έχουμε απόλυτα αφομοιώσει στην Ελλάδα. Η παγκοσμιοποίηση έχει υποστεί ρωγμές. Λόγω του ότι έχουν μειωθεί οι παγκόσμιοι ρυθμοί ανάπτυξης. Εχει αυξηθεί το χρέος κι έχουν παρεμβληθεί σε πολλές χώρες οι τράπεζες. Που με τη σειρά τους αντιμετωπίζουν προβλήματα. Η κατάσταση διευκολύνει συστήματα κλονισμένης δημοκρατικότητας να αποκτούν όλο […]

Οταν γίνεται συζήτηση για τη μετανάστευση σχεδόν πάντα η κουβέντα επικεντρώνεται στα δικαιώματα και στον τρόπο αντιμετώπισης των μεταναστών. Οπως όμως αναφέρει στο πρωτοποριακό του βιβλίο ο καθηγητής Φιλοσοφίας στην Οξφόρδη David Miller («Strangers in our Midst: The Political Philosophy of Immigration», 2016) δικαιώματα έχουν και οι πολίτες των χωρών στις οποίες εισέρχονται. Τα δικά […]

Δεν χωρεί αμφιβολία πως η ανάπτυξη και η ευημερία μιας χώρας προέρχονται από την ορθολογική λειτουργία του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας, τη δραστική και σταθερής βάσης μείωση της φορολογίας και τον συνακόλουθο περιορισμό των κρατικών παρεμβάσεων και γραφειοκρατικών διαδικασιών. Αν δεν γίνουν αυτά, είναι αδύνατη η εκκίνηση μιας πορείας δυναμικής οικονομικής ανάπτυξης. Από ενός σημείου […]

Ο θρίαμβος της ΝΔ στις εκλογές υπήρξε αναμφισβήτητη. Η επιτυχία όμως δεν πρέπει να συσκοτίσει την πραγματικότητα. Ούτε και να θολώσει την κρίση. Η Αριστερά στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, υπέστη μια καινούργια ήττα. Γιατί δυσκολεύθηκε να διαβάσει τις αλλαγές, αλλά και την ψυχολογία της κοινωνίας. Μιας κοινωνίας μάλιστα με βαθιές […]

Ο πρόεδρος Τραμπ συχνά λέει πικρές αλήθειες. Που θα έπρεπε να ήσαν αυτονόητες. Κι όμως εκπλήσσουν. Κι αποκαλύπτει τα τεράστια ελλείμματα αξιοπιστίας του αμερικανικού κατεστημένου. Που έχει ξεχυθεί να τον ξεσκίσει. Για λόγους αυτοπροστασίας κυρίως. Το ελιτίστικο κοινωνικό επίστρωμα που χειρίζεται την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ τον αντιπαθεί σφόδρα βέβαια. Γιατί με τις κινήσεις του […]

Η εκλογή της νέας ηγεσίας της Ευρώπης με σκοτεινές διαδικασίες και πίσω από κλειστές πόρτες ανοίγει ουσιαστικά το τέλος για τη λεγόμενη ενωμένη Ευρώπη. Περιφρονώντας την πρόσφατη ετυμηγορία των λαών και παραγνωρίζοντας κάθε έννοια λαϊκής ευαισθησίας, οι ηγέτες των κρατών – μελών μαζεύτηκαν στις Βρυξελλες κι επέλεξαν πρόσωπα που κανείς δεν είχε ακούσει ή που […]

Είμαστε όλοι οπαδοί της Μαρίας Ευθυμίου! Μιας καθηγήτριας Πανεπιστημίου με τόλμη, απόψεις, που δεν φοβάται τη σκιά της και που έχει γνώμες με γωνίες, που δαγκώνουν και συνταράσσουν. Πόσο θα θέλαμε η πολιτική μας ζωή να κατακλυζόταν από πολιτικές παρατάξεις που θα φώναζαν τη γνώμη τους δίχως να φοβούνται τις αντιδράσεις βολεμένων συντεχνιών ή μαχητικών […]

Οι εκλογές αποτελούν την κορύφωση της λαϊκής κυριαρχίας. Και την πεμπτουσία της Δημοκρατίας. Για τη σωστή αξιοποίησή τους όμως υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις. Που έχουν να κάνουν όχι μόνο με τους πολιτικούς, αλλά και με τους εκλογείς. Απαξίωση της εκλογικής διαδικασίας και θεώρησή της σαν «πλάκα» ή διασκέδαση εγκυμονεί γενικότερους κινδύνους. Η σοβαρότητάα κι η υπευθυνότητα […]

Με αναφορές κυρίως στις κλυδωνιζόμενες δημοκρατίες της Δύσης πολλοί αναλυτές τείνουν να ταυτίσουν την απότομη κι απροσδόκητη άνοδο διαφόρων λαϊκίστικων κομμάτων με την αναβίωση του φασισμού. Αυτές οι αντιδράσεις όμως περισσότερο προέρχονται από μια αγωνία για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η φιλελεύθερη Δημοκρατία παρά από μια αναγνώριση φασιστικών χαρακτηριστικών στους ανερχόμενους εθνολαϊκισμούς. Να ξεκαθαρίσουμε κάποια […]

Ας κάνουμε μία άσκηση μελλοντολογίας. Μετά τις εκλογές – και με την προϋπόθεση πως υπάρχει αυτοδύναμη κυβέρνηση – ποιες είναι οι μεγάλες και πιεστικές προτεραιότητες που θα πρέπει, χωρίς καθυστέρηση, να αντιμετωπίσει; Πρώτη και καλύτερη θα πρέπει να είναι η αναδιοργάνωση, με στόχο την άμεση αποτελεσματικότητα, του δημόσιου τομέα. Ανασυγκρότηση δηλαδή του κράτους κι επαναπροσδιορισμός κυβερνητικών στόχων. […]

Αν και ζούμε σε ρευστό πολιτικά περιβάλλον, υπάρχουν κάποιες σταθερές που κατακλύζουν τις σκέψεις και τις ανησυχίες του κόσμου. Πρώτο και κύριο είναι η οικονομία. Η δημιουργία θέσεων εργασίας, η δραστική μείωση των φόρων και των κρατικών παρεμβάσεων στην οικονομία, ο δραματικός περιορισμός του όγκου του δημόσιου τομέα και συνακόλουθα της γραφειοκρατίας αποτελούν ζητήματα υψίστης […]

Λέγεται πως το πολυτιμότερο περιουσιακό στοιχείο ενός πολιτικού προσώπου είναι η αξιοπιστία του. Αν την έχει, μπορεί να αντιμετωπίσει θύελλες και να τις ξεπεράσει. Αν τη χάσει, είναι δυνατόν να πνιγεί και σε μία σταγόνα νερού. Ενας παλιός αμερικανός πολιτικός είχε πει πως τα ψέματα μπορούν να σε βγάλουν στην αντίπερα όχθη. Αρκεί να μην […]

Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών έδειξε περίτρανα πως έχουν υπάρξει σημαντικές μεταβολές στα σωθικά της ελληνικής κοινωνίας. Η άποψη κυβερνητικού στελέχους, πως για να αποτιμηθεί το πραγματικό αποτέλεσμα των εκλογών θα πρέπει να γνωρίζουμε πώς ψήφισαν οι λαϊκές τάξεις, έχει ξεπερασθεί. Η μεσαία τάξη είναι φανερό πως έχει πλέον και στη χώρα μας πάρει στα χέρια […]

Συνήθως οι πολιτικές αναλύσεις αφορούν την πορεία προς τις εκλογές. Θα πρωτοτυπήσω δίνοντας έμφαση στις μετεκλογικές προτεραιότητες. Κορυφαίο στη σκέψη κάθε νικητή εκλογών θα πρέπει να είναι το λεχθέν από έναν από τους κορυφαίους πολιτικούς επιστήμονες της εποχής μας. Πως δηλαδή «τις εκλογές δεν τις κερδίζουν οι αντιπολιτεύσεις. Αλλά τις χάνουν οι κυβερνήσεις» (Paul Lazarsfeld). […]

Συχνά στην Ελλάδα ξιφουλκούν οι υπερασπιστές του νεαντερτάλιου συστήματος της σταυροδοσίας ενάντια σε κάθε προσπάθεια κατάργησής του. Το επιχείρημα μόνιμα το ίδιο. Αφαιρείται από τον λαό το δημοκρατικό δικαίωμα επιλογής των αντιπροσώπων του! Λες και είναι αλήθεια… Το σύστημα της σταυροδοσίας, μαζί με την επιβολή περιορισμών προβολής προεκλογικά υποψηφίων, συνιστά το αυταρχικότερο μέσο διατήρησης του […]

Μια ομάδα υποτιθέμενων αντιεξουσιαστών (υποτιθέμενων, γιατί οι περισσότεροι προέρχονται από οικογένειες που άμεσα ή έμμεσα σιτίζονται από το Δημόσιο) συγκεντρώθηκαν να αποδοκιμάσουν τον θριαμβευτή των εκλογών στην Αθήνα Κώστα Μπακογιάννη. Οι αστυνομικές δυνάμεις έκαναν την εμφάνισή τους μόνο αφού πολίτες μαζεύτηκαν διαμαρτυρόμενοι για το θράσος των μπαχαλάκηδων. Προφανώς για να τους προστατεύσουν από το μένος […]

Επειτα από 4 χρόνια διακυβέρνησης από ένα πρωτολειακό αριστερό μόρφωμα η λαϊκή ετυμηγορία υπήρξε καταιγιστική. Η ιδέα μιας αριστερής διακυβέρνησης είναι φανερό πως φαντάζει πλέον σαν φρικτός εφιάλτης. Ο λαός δεν ξεχνά πλέον τι σημαίνει Δεξιά, τώρα που συνειδητοποίησε τι ακριβώς σημαίνει Αριστερά. Ο Πρωθυπουργός είχε καθορίσει τις ευρωπαϊκές εκλογές ως ευκαιρία έκφρασης εμπιστοσύνης προς […]

Η επίθεση του Ρουβίκωνα στη Βουλή εκτιμώ πως ξεπέρασε κάθε όριο ανοχής. Και από πλευράς θράσους επιτιθεμένων και από τη μεριά ανύπαρκτης αντίδρασης του κράτους και της κοινωνίας. Λίγα 24ωρα προ των εκλογών η θρασύτατη κίνηση των δειλών αναρχοαυτόνομων έκανε φανερή την απόλυτη περιφρόνησή τους για τους θεσμούς της Δημοκρατίας και για τους κανόνες μιας […]

To Μόναχο υπήρξε μέχρι το 1918 μια ήσυχη αστική γερμανική μεγαλούπολη. Το ίδιο περίπου ίσχυε και για το Βερολίνο μέχρι και το τέλος του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα πράγματα άλλαξαν δραματικά με τις πρωτοβουλίες των επαναστατικών πυρήνων της Ακρας Αριστεράς, που μέσα από κινήσεις επαναστατών Σπαρτακιστών στο Βερολίνο ή με την ίδρυση τοπικού Σοβιέτ στο […]

Η ξαφνική πολιτική ισχυροποίηση καινούργιων σχηματισμών στην Ευρώπη καλλιεργεί αναπάντεχες ανησυχίες και δίνει τροφή σε φόβους για ενδεχόμενες αντιδημοκρατικές προοπτικές. Αυτό που προκαλεί τις περισσότερες νευρικότητες είναι το φαινόμενο του λαϊκισμού. Κόμματα δηλαδή που συνθηματολογούν πάνω σε ζητήματα της καθημερινότητας δίνοντας έμφαση σε λύσεις απλοϊκές που κολακεύουν δίχως ιδιαίτερη σκέψη κι ανάλυση τον λαό. Η […]

Αυτό που με προβληματίζει δεν είναι το πάθος της Αριστεράς, και όχι μόνο, εναντίον του νεοφιλελευθερισμού (νφ) αλλά η φοβία όλων των άλλων να συνταχθούν κάτω από αυτό το ιδεολόγημα! Εχουν υπάρξει ιδεολογίες με τραγικές εφαρμογές των αρχών τους πάνω σε κοινωνίες και λαούς. Ο κομμουνισμός, ο φασισμός, ο ναζισμός, ακόμη κι ο σοσιαλισμός, έχουν […]

Από πολύ νωρίς η νομική επιστήμη έχει διατυπώσει την αρχή πως κάθε εγκληματική πράξη θα πρέπει να τιμωρείται με κυρώσεις ανάλογες με το βάρος της παράνομης ή άδικης συμπεριφοράς. Η συμμετρία πράξης και ποινής συνιστά τη θεμελιώδη λογική που συμβάλλει στο να κρατά μια κοινωνική οργάνωση ενιαία κι ενωμένη. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις όπου λογικά παραβατικές […]

Οι πολίτες δεν είναι υποχρεωτικό να είναι παθητικοί δέκτες κομματικών μηνυμάτων. Μπορούν να επινοήσουν διαδραστικές διαδικασίες που εξασφαλίζουν αμεσότερη συμμετοχή στα κοινά. Γίνονται έτσι παράγοντες επιβολής πολιτικής. Κι όχι απλά λήπτες κυβερνητικών αποφάσεων. Με αφορμή τις ευρωεκλογές τα μέλη του εκλογικού σώματος μπορούν να χρησιμοποιήσουν μέσα που έχουν ήδη στη διάθεσή τους ώστε να εξασφαλίσουν […]

Ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης σημαίνει ακριβώς προστασία της ελευθερίας των απόψεων που ενοχλούν – όχι αυτών με τις οποίες συμφωνείς! Αυτή είναι η ευρωπαϊκή παράδοση του Διαφωτισμού και πάνω σ’ αυτήν οικοδομήθηκε το μεγαλείο του δυτικού πολιτισμού. Που όμως τελευταία κλονίζεται, με κίνδυνο να καταρρεύσει. Δύο είναι τα αίτια αυτής της κακοδαιμονίας. Το ένα […]

Καμπανάκι συναγερμού οφείλει να σημάνει στην ελληνική κοινωνία. Αν πρόκειται να επιβιώσουμε στο περιβάλλον του επερχόμενου διεθνούς ανταγωνισμού οφείλουμε να προχωρήσουμε ΤΩΡΑ σε δραματικές αλλαγές στην παιδεία. Κι όταν λέμε αλλαγές εννοούμε σαρωτικές μεταρρυθμίσεις σε περιεχόμενο, δομές και σε νοοτροπία και αντιλήψεις διδασκόντων. Τα γνωστά και ειωθότα που έχουν σχέση με διαδικασίες και μεταρρυθμίσεις με […]

Βρέθηκε πρόσφατα στα χέρια μου ένα εξαιρετικό βιβλίο των Δημήτρη και Χρήστου Ιωάννου για την ελληνική κρίση («Το επιπλέον ναυάγιο: Ερμηνευτικό εγκόλπιο για την κρίση». Andy’s Publishers, 2017). Με οξυδέρκεια και διεισδυτική γραφή οι συγγραφείς καταπιάνονται με κάποια χαρακτηριστικά της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας που αναδεικνύουν τις αδυναμίες μας και συμβάλλουν ουσιαστικά στη δημιουργία καινούργιων αδιεξόδων […]

«Οι περισσότεροι από εσάς θα απασχοληθούν σε δουλειές που δεν έχουν ακόμη ανακαλυφθεί»! Αυτά ήταν τα λόγια, σαν είδος καλωσορίσματος, του προέδρου Πανεπιστημίου μου του εξωτερικού, στους πρωτοετείς φοιτητές πριν από επτά περίπου χρόνια. Και πόσο δίκιο είχε! Οι ραγδαίες εξελίξεις της τεχνολογίας επιβάλλουν συντριπτικές μεταβολές στον τρόπο που δουλεύουμε, αναγνωρίζουμε τον κόσμο γύρω μας […]

Δεν υπάρχει άλλη διέξοδος για τον τόπο. Οφείλουμε να ξεσηκωθούμε δίνοντας ένα τελειωτικό χτύπημα στον ασυγκράτητο κρατισμό. Δεν υπάρχει τομέας της δημόσιας ζωής, με επέκταση και στην ιδιωτική, που τα πλοκάμια του κρατισμού να μην υψώνουν εμπόδια, να μη δημιουργούν ανυπέρβλητα προβλήματα και να μην κάνουν γενικότερα δύσκολη τη ζωή μας. Τελευταίο δείγμα, η απόφαση […]

Πάντα ήμουνα πιστός θιασώτης των γραπτών του Νίκου Μουζέλη. Ανεξάρτητα αν κατά καιρούς διαφωνούσα. Εκτός του τελευταίου του άρθρου στα «ΝΕΑ» («Η Γέφυρα κι ο νεοφιλελευθερισμός», 6-7/4/2019) που με απογοήτευσε. Διότι πάσχει, κατά τη γνώμη μου, από λογική ανακολουθία. Απαντώντας σε ένα κείμενο του Γ. Παγουλάτου, ο Μουζέλης υποστηρίζει πως η πολιτική ατζέντα της «Γέφυρας» […]

Η πιο ταλαιπωρημένη ίσως λέξη της ελληνικής γλώσσας θα πρέπει να είναι το «προοδευτικός». Χρησιμοποιείται ασύδοτα, δίχως έλεγχο περιεχομένου, και συχνά από πρόσωπα που ελάχιστα συνειδητοποιούν το πραγματικό της περιεχόμενο. Στην πολιτική ιδιαίτερα, και στην Ελλάδα μάλιστα, είθισται να αξιοποιείται για να χαρακτηρίσει επιλογές της Αριστεράς. Ανεξάρτητα μάλιστα από τον όποιο χαρακτήρα του πολιτικού φορέα […]

Από τον καιρό ακόμη που ήμουν ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ θυμάμαι έναν καθηγητή μου να επιμένει πως, μιλώντας τότε για τις συγκρούσεις στον Βόρειο Καύκασο με επίκεντρο την Τσετσενία και την Ινγκουσετία, η γεωπολιτικη είχε αφήσει στη θέση της τη γεωοικονομία. Εννοώντας βέβαια πως η οικονομία ήταν θεμελιώδης παράγοντας για την κατανόηση των όποιων […]

Είναι τουλάχιστον περίεργο να θεωρείται πως μια αναφορά σε «ευαίσθητα» ιστορικά θέματα γίνεται «ελαφρά τη καρδία», δίχως δηλαδή διασταύρωση των στοιχείων με έγκυρες επιστημονικές πηγές. Εγραψα προ ημερών στα «ΝΕΑ» για την Επανάσταση και τον Κλήρο. Σε άρθρο του στις 2/4/2018 ο δημοσιογράφος κ. Παπαθανασόπουλος με ψέγει διότι στρέφομαι εναντίον κάποιων εθνικών μύθων. Αμφισβητεί αρχικά […]

Η Ελλάδα έχει οπισθοχωρήσει σε θέσεις μικρής περιφερειακής πολιτικής οντότητας. Με γνώμονα το άγχος επιβίωσης και τη φροντίδα οι «άλλοι» να τη δουν σαν χώρα πρόθυμη να συμφωνήσει με τις επιλογές των υπόλοιπων (πολιτικά ή οικονομικά) ισχυρών, υιοθετεί θέσεις συμπαράταξης με ό,τι της επιβάλλεται σαν ορθό. Δίχως δικές της ξεκαθαρισμένες επιλογές υφίσταται τις εκάστοτε εντολές […]

Για χρόνια καταγγέλλεται στην Ελλάδα απροσδιόριστα η «ξενοκρατία» σαν πηγή σχεδόν όλων μας των δεινών. Η κατακραυγή ξεκινά από τα 400 περίπου χρόνια οθωμανικής κατάκτησης σαν βασικής προέλευσης όλων των εθνικών μας ελαττωμάτων και σαν ρίζας των αδυναμιών του σημερινού μας χαρακτήρα. Δύο γεγονότα όμως αποσιωπούνται. Το πρώτο είναι πως πριν από τους Τούρκους Οσμανλήδες […]

Θυμόμαστε την Επανάσταση του ’21 κάθε επέτειο. Σαν κίνηση εθνικής ρουτίνας. Εχοντας βάλει στο περιθώριο τις ιδέες που την προκάλεσαν. Και που διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα της. Οι ιδέες για τον ξεσηκωμό ξεκίνησαν από τις εύπορες κοινότητες της διασποράς. Εκεί δηλαδή που είχε αναπτυχθεί το ελεύθερο εμπόριο, κυρίως στα αστικά κέντρα έξω από τον κυρίως ελληνικό […]