Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τη χορήγηση δανείου ύψους 90 δισεκατομμυρίων ευρώ προς την Ουκρανία για τα έτη 2026-2027, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της συνόδου κορυφής που ολοκληρώθηκε μετά από μαραθώνια συνεδρίαση τις πρώτες πρωινές ώρες.
Το δάνειο θα χρηματοδοτηθεί μέσω δανεισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις κεφαλαιαγορές, με εγγύηση από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Όπως επισημαίνεται στα συμπεράσματα, η χρηματοδότηση αυτή θα βασιστεί σε «ενισχυμένη συνεργασία» βάσει του Άρθρου 20 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η συγκεκριμένη διαδικασία διασφαλίζει ότι η κινητοποίηση πόρων του προϋπολογισμού της ΕΕ ως εγγύηση για το δάνειο δεν θα επηρεάσει τις οικονομικές υποχρεώσεις της Τσεχίας, της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας, οι οποίες δεν συμμετέχουν στην πρωτοβουλία.
Σύμφωνα με το κείμενο των συμπερασμάτων, η αποπληρωμή του δανείου από την Ουκρανία θα πραγματοποιηθεί μόνο μετά την είσπραξη πολεμικών αποζημιώσεων από τη Ρωσία. Μέχρι τότε, τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα παραμείνουν δεσμευμένα, ενώ η ΕΕ διατηρεί το δικαίωμα να τα αξιοποιήσει για την αποπληρωμή, τηρώντας πλήρως το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο.
Προτεραιότητες και όροι του δανείου
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δίνει έμφαση σε τρεις βασικούς άξονες που συνδέονται με τη χορήγηση του δανείου:
α) την ενίσχυση των ευρωπαϊκών και ουκρανικών αμυντικών βιομηχανιών,
β) τη διασφάλιση της τήρησης του κράτους δικαίου στην Ουκρανία, με έμφαση στην καταπολέμηση της διαφθοράς,
γ) τον σεβασμό του ιδιαίτερου χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών, καθώς και των συνολικών συμφερόντων ασφάλειας και άμυνας της Ένωσης.
Φον ντερ Λάιεν: Η συμφωνία ανταποκρίνεται στις «πιεστικές χρηματοδοτικές ανάγκες» τα «επόμενα δύο χρόνια»
Την ικανοποίησή της εξέφρασε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για τη συμφωνία που επετεύχθη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η οποία, όπως ανέφερε, ανταποκρίνεται στις «πιεστικές χρηματοδοτικές ανάγκες της Ουκρανίας για τα επόμενα δύο χρόνια».
Σύμφωνα με τη συμφωνία, τα κράτη-μέλη θα χρηματοδοτήσουν την Ουκρανία μέσω δανεισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις κεφαλαιαγορές, παρέχοντας συνολικά 90 δισεκατομμύρια ευρώ για την επόμενη διετία. Η διαδικασία θα πραγματοποιηθεί στο πλαίσιο «ενισχυμένης συνεργασίας», που θα στηρίζεται στο περιθώριο του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού και σε ομόφωνη συμφωνία για την τροποποίηση του ισχύοντος Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, όπως εξήγησε η κ. φον ντερ Λάιεν.
Όπως συνέβη και με το δάνειο επανορθώσεων, η Ουκρανία θα υποχρεωθεί να αποπληρώσει το ποσό μόνο εφόσον λάβει πολεμικές επανορθώσεις από τη Ρωσία. Μέχρι τότε, τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα παραμείνουν δεσμευμένα, ενώ η ΕΕ διατηρεί το δικαίωμα να αξιοποιήσει τα ταμειακά διαθέσιμα από τα ρωσικά κεφάλαια για τη χρηματοδότηση του δανείου.
Η μελλοντική χρηματοδότηση της Ουκρανίας μετά το 2027 θα αποτελέσει αντικείμενο των διαπραγματεύσεων για το επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028-2034, το οποίο θα καθορίσει τις προτεραιότητες και τις οικονομικές δεσμεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επόμενη περίοδο.
Ντε Βεβέρ: Η ΕΕ απέφυγε «το χάος και τον διχασμό»
Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατέληξαν σε συμφωνία για τη χορήγηση άτοκου δανείου στην Ουκρανία, αποφεύγοντας –όπως τόνισε ο πρωθυπουργός του Βελγίου Μπαρτ Ντε Βεβέρ– «το χάος και τον διχασμό». Η χρηματοδότηση θα αντληθεί από τις αγορές και όχι από τα δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια.
«Παραμείναμε ενωμένοι», δήλωσε ο κ. Ντε Βεβέρ μετά τη μαραθώνια σύνοδο κορυφής, υπογραμμίζοντας ότι η συμφωνία των 27 κρατών-μελών αποτελεί νίκη για την Ουκρανία, καθώς εξασφαλίζει την απαραίτητη και αξιόπιστη οικονομική στήριξη.
Ο Βέλγος πρωθυπουργός πρόσθεσε πως η ΕΕ δεν προτίθεται να επιστρέψει τα δεσμευμένα ρωσικά κεφάλαια «στον (σ.σ. πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ) Πούτιν», στέλνοντας σαφές μήνυμα ενότητας και αποφασιστικότητας απέναντι στη Μόσχα.
