Η αμερικανική κυβέρνηση διατηρεί αμετάβλητη τη στάση της απέναντι στην επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή της στην εφαρμογή του νόμου CAATSA (Νόμος για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής μέσω Κυρώσεων). Ο νόμος αυτός εμποδίζει την Τουρκία να αποκτήσει τα μαχητικά αεροσκάφη, εξαιτίας της κατοχής του ρωσικού συστήματος S-400.
«Η θέση των ΗΠΑ σχετικά με την απόκτηση και τη συνεχιζόμενη κατοχή από την Τουρκία του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400 δεν έχει αλλάξει, και οι απαιτήσεις για την Τουρκία προκειμένου να αποκτήσει αεροσκάφη F-35 των ΗΠΑ είναι σαφείς και πλήρως συνεπείς με το Άρθρο 1245 του Νομοσχεδίου για τον Αμυντικό Προϋπολογισμό (NDA) του 2020», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην επίσημη τοποθέτηση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Η σχετική αναφορά προήλθε από τον Πολ Γκουαγλιανόνε, ανώτερο αξιωματούχο του Γραφείου Νομοθετικών Υποθέσεων του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ως απάντηση σε επιστολή που απέστειλε στις 25 Σεπτεμβρίου ο βουλευτής Κρις Πάπας, μαζί με άλλους 19 μέλη του Κογκρέσου, προς τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο.
Η επιστολή των βουλευτών εστάλη εν μέσω πληροφοριών που ήθελαν τις συνομιλίες μεταξύ της αμερικανικής κυβέρνησης και της Άγκυρας για την επανένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35 να βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο. Οι βουλευτές εξέφραζαν τις ανησυχίες τους για την πιθανή πώληση μαχητικών F-35 αλλά και F-16 στην Τουρκία.
Στην απαντητική επιστολή, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ τονίζει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ενημερώσει επισήμως την τουρκική κυβέρνηση για το ισχύον νομικό και πολιτικό πλαίσιο που διέπει την απόκτηση ρωσικού αμυντικού εξοπλισμού. Υπογραμμίζεται επίσης ότι η Ουάσιγκτον έχει εκφράσει τη δυσαρέσκειά της για την προμήθεια των S-400, καθώς και τις δεσμευτικές υποχρεώσεις που απορρέουν από τον νόμο CAATSA και το νομοσχέδιο NDAA.
Σεβασμός στον εποπτικό ρόλο του Κογκρέσου
Η επιστολή επισημαίνει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες σέβονται τον εποπτικό ρόλο του Κογκρέσου στις μεταφορές οπλικών συστημάτων και χαιρετίζουν τη συνέχιση του διαλόγου για την εξισορρόπηση της ετοιμότητας του ΝΑΤΟ με τους περιορισμούς που επιβάλλει η αμερικανική νομοθεσία.
Πώληση F-16 και ρόλος της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ
Σύμφωνα με την επιστολή, η πώληση των μαχητικών F-16 γνωστοποιήθηκε επισήμως στο Κογκρέσο τον Ιανουάριο του 2024, με την περίοδο εξέτασης να ολοκληρώνεται εντός του ίδιου μήνα. Τονίζεται ότι η Τουρκία διαθέτει τον δεύτερο μεγαλύτερο στόλο F-16 στο ΝΑΤΟ, μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, και διαδραματίζει κομβικό ρόλο στην αεράμυνα της Συμμαχίας.
Η πώληση των αεροσκαφών αποσκοπεί στη διατήρηση της συμβολής της Τουρκίας στη συλλογική ασφάλεια του ΝΑΤΟ. Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι η αμυντική σχέση ΗΠΑ–Τουρκίας παραμένει κρίσιμη για τα συμφέροντα ασφαλείας και των δύο πλευρών.
Η επιστολή σημειώνει ακόμη ότι η Τουρκία εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό σύμμαχο της Συμμαχίας, έχοντας συνεισφέρει με την ανάπτυξη μαχητικών F-16 για την αεροπορική επιτήρηση στις Βαλτικές χώρες, καθώς και με την αποστολή αεροσκάφους AWACS στη Λιθουανία, στο πλαίσιο των μέτρων διασφάλισης του ΝΑΤΟ μετά την παραβίαση του λιθουανικού εναέριου χώρου από τη Ρωσία τον Σεπτέμβριο.
