Αργά το βράδυ της Πέμπτης, ο στρατός του Νίγηρα ανακοίνωσε πως εξουδετέρωσε τον Ιμπραχίμ Μαχαμαντού, γνωστό ως «Μπακούρα», ηγετικό στέλεχος της τζιχαντιστικής οργάνωσης Μπόκο Χαράμ. Παρά τη δήλωση αυτή, η πληροφορία διαψεύστηκε την επόμενη ημέρα από στενό συνεργάτη του Μπακούρα, ο οποίος χαρακτήρισε τα περί θανάτου «προπαγάνδα» των αρχών.
Η Μπόκο Χαράμ αποτελεί μία από τις πιο διαβόητες ένοπλες οργανώσεις στη Δυτική Αφρική, με δράση που ξεκίνησε το 2009 στη Νιγηρία και οδήγησε σε δεκάδες χιλιάδες θανάτους και εκατομμύρια εκτοπισμένους. Μετά τη θεαματική της εξάπλωση, η οργάνωση δραστηριοποιείται στα σύνορα Νίγηρα, Νιγηρίας, Τσαντ και Καμερούν, με τη λεκάνη της λίμνης Τσαντ να βρίσκεται στο επίκεντρο των συγκρούσεων.
Αμφισβητήσεις για τον θάνατο του Μπακούρα
Σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση του στρατού του Νίγηρα, ο Μπακούρα φέρεται να σκοτώθηκε σε αεροπορική επιχείρηση υψηλής ακρίβειας, η οποία εκτελέστηκε στο νησί Σιλάουα στη λίμνη Τσαντ, στις 15 Αυγούστου. Ωστόσο, η ανακοίνωση αυτή δεν συνοδεύτηκε από αποδεικτικά στοιχεία, ούτε επιβεβαιώθηκε ανεξάρτητα.
Λίγες ώρες μετά τη δημοσιοποίηση της είδησης, υπαρχηγός της Μπόκο Χαράμ μέσω ηχογραφημένου μηνύματος ανέφερε: «Αυτή τη στιγμή είμαι μαζί του, είμαστε μαζί», διαψεύδοντας πως ο Μπακούρα έπεσε νεκρός κατά τη διάρκεια της επιχείρησης.
Επιπλέον, ειδικοί που παρακολουθούν στενά τη δράση της Μπόκο Χαράμ εξέφρασαν αμφιβολίες για την αξιοπιστία της πληροφορίας. Όπως υπογράμμισε ο Βενσάν Φουσέρ, ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας (CNRS), «θα πρέπει να είμαστε πολύ, πολύ επιφυλακτικοί – αρκετές φορές στο παρελθόν ανακοινώθηκε ο θάνατος ηγετών των τζιχαντιστών και σχεδόν πάντα διαψεύστηκε». Σύμφωνα με πηγές του Φουσέρ καθώς και άλλων Ευρωπαίων εμπειρογνωμόνων, ο Μπακούρα παραμένει ζωντανός.
Η δράση της Μπόκο Χαράμ και ο ρόλος του Μπακούρα
Το φαινόμενο των ψευδών ή πρόωρων ανακοινώσεων θανάτου ηγετών της Μπόκο Χαράμ έχει ιστορικό προηγούμενο. Τη δεκαετία του 2010, επανειλημμένα αναφέρθηκε ο θάνατος του τότε ηγέτη Αμπουμπακάρ Σεκάου, μέχρι που επιβεβαιώθηκε το 2021. Τότε ανέλαβε την ηγεσία ο Μπακούρα, περίπου 40 ετών, από τη Νιγηρία, διατηρώντας τη μαχητική δυναμική της οργάνωσης.
Η Μπόκο Χαράμ προχώρησε στις πρώτες επιθέσεις της εντός του Νίγηρα το 2015 στην πόλη Μπόσο, στις όχθες της λίμνης Τσαντ. Το όνομα του Μπακούρα συνδέεται με σειρά σοβαρών επιθέσεων και απαγωγών, όπως εκείνη τουλάχιστον 300 μαθητών στο Κουρίγκα της Νιγηρίας τον Μάρτιο του 2024, καθώς και με βομβιστικές επιθέσεις αυτοκτονίας σε πολυσύχναστα σημεία, ιδρύματα θρησκευτικής λατρείας και επιθέσεις εναντίον στρατιωτικών δυνάμεων σε Νιγηρία, Νίγηρα, Καμερούν και Τσαντ.
Η πολιτική και στρατιωτική κατάσταση στον Νίγηρα
Εδώ και δύο χρόνια ο Νίγηρας κυβερνάται από μια στρατιωτική χούντα που ανέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα αλλά δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει τους τζιχαντιστές στη χώρα. Εκτός από τις ανατολικές περιοχές, όπου δρα η Μπόκο Χαράμ, ο Νίγηρας μάχεται ένοπλες οργανώσεις που συνδέονται με την Αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος στο δυτικό τμήμα της χώρας, κοντά στα σύνορα με την Μπουρκίνα Φάσο και το Μάλι.
