Το κοινοβούλιο της ανατολικής Λιβύης εξετάζει το ενδεχόμενο να δώσει έγκριση στην Τουρκία για την πραγματοποίηση ερευνών για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στα χωρικά ύδατα της βορειοαφρικανικής χώρας, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το πρακτορείο Bloomberg. Πρόκειται για μια σημαντική ανατροπή που αντανακλά την τάση αποκατάστασης των σχέσεων της Άγκυρας με τη Λιβύη και ευρύτερα με τη Μέση Ανατολή.
Η Βουλή των Αντιπροσώπων στη Βεγγάζη αναμένεται να ψηφίσει τις επόμενες εβδομάδες για την επικύρωση της συμφωνίας που υπεγράφη το 2019 και καθορίζει το πλαίσιο συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας. Σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το περιεχόμενο των συνομιλιών, έχουν πλέον αρθεί τα περισσότερα εμπόδια που εμπόδιζαν μέχρι σήμερα την εφαρμογή της.
Αν εγκριθεί η συμφωνία θα επιτρέψει τουρκικά πλοία να διεξάγουν ενεργειακές έρευνες σε θαλάσσια ζώνη μεταξύ Κρήτης και Τουρκίας, ενισχύοντας τους τουρκικούς ισχυρισμούς στην Ανατολική Μεσόγειο. Αυτό το ενδεχόμενο αναμένεται να προκαλέσει αντιδράσεις από την Ελλάδα και την Κύπρο, οι οποίες καταγγέλλουν την Άγκυρα για μονομερείς ενέργειες σε αμφισβητούμενες θαλάσσιες περιοχές.
Η Λιβύη κράτος-μέλος του ΟΠΕΚ, παραμένει πολιτικά διχασμένη μεταξύ δύο ανταγωνιστικών κυβερνήσεων – της διεθνώς αναγνωρισμένης στην Τρίπολη και της αντίπαλης διοίκησης στη Βεγγάζη, όπου έχει επιρροή ο στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ. Αν και η κυβέρνηση της Τρίπολης έχει ήδη εγκρίνει τη συμφωνία, μέχρι πρότινος υπήρχαν ισχυρές αντιστάσεις από την ανατολική πλευρά της χώρας.
Ωστόσο, η στάση του Χαφτάρ φαίνεται να αλλάζει. Το Bloomberg αναφέρει ότι οι εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και Χαφτάρ έχουν υποχωρήσει, έπειτα από χρόνια έντονης αντιπαράθεσης. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου 2019–2020, η Τουρκία είχε υποστηρίξει στρατιωτικά την κυβέρνηση της Τρίπολης, ενώ ο Χαφτάρ είχε προσπαθήσει να την ανατρέψει.
Η σημερινή προσέγγιση είναι αποτέλεσμα διακριτικών διπλωματικών κινήσεων της Τουρκίας για την αποκατάσταση σχέσεων με την ανατολική Λιβύη, αλλά και της πρόσφατης επαναπροσέγγισης Άγκυρας – Καΐρου. Μάλιστα, η Τουρκία και η Αίγυπτος συνεργάστηκαν στη Λιβύη για την αποτροπή μιας νέας εμφύλιας κρίσης σχετικά με τη διοίκηση της κεντρικής τράπεζας.
Σε ένδειξη της βελτίωσης των σχέσεων, τουρκική κορβέτα επισκέφθηκε για πρώτη φορά το λιμάνι της Βεγγάζης, ενώ εξετάζεται η αποστολή Τούρκων στρατιωτικών συμβούλων. Επιπλέον, ο γιος του Χαφτάρ, Σαντάμ, επισκέφθηκε την Άγκυρα και συναντήθηκε με υψηλόβαθμους Τούρκους αξιωματούχους τον Απρίλιο.
Ακόμη η Τουρκία επιδιώκει παράλληλα να επανενεργοποιήσει οικονομικές συμφωνίες δισεκατομμυρίων που “πάγωσαν” λόγω των συγκρούσεων στη Λιβύη μετά την ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι το 2011. Τούρκοι εργολάβοι έχουν επιστρέψει στη Βεγγάζη για έργα ανοικοδόμησης, ενώ επαναλήφθηκαν και οι απευθείας πτήσεις προς την πόλη.
Επίσης η συμφωνία έχει τη στήριξη πολιτικών κύκλων στην ανατολική Λιβύη, καθώς θεωρείται ότι μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις και να ενισχύσει την τοπική οικονομία. Ωστόσο, η υπόθεση ενδέχεται να αναζωπυρώσει τη διαμάχη με την Ελλάδα, η οποία έχει ξεκινήσει διαγωνισμό για έρευνες νότια της Κρήτης σε περιοχές που επικαλύπτονται με λιβυκές διεκδικήσεις.
Τέλος η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη εκφράσει την αντίθεσή της στη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης, υποστηρίζοντας ότι παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων χωρών και δεν συμμορφώνεται με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
