Τον περασμένο Ιούνιο, ο πατέρας Αλέξανδρος Καριώτογλου, γνωστός από το ότι στον ναό του Αγίου Νικολάου Ραγκαβά κάνει γάμους και βαπτίσεις στα νέα ελληνικά, τέθηκε σε προσωρινή αργία επειδή τόλμησε να δώσει άδεια σε δύο 14χρονα κορίτσια να φορέσουν έξω από το ιερό τα «παπαδικά» και να κρατήσουν από ένα κερί το καθένα στη διάρκεια της ανάγνωσης του Ευαγγελίου. Προκλήθηκαν αντιδράσεις, αλλά η Αρχιεπισκοπή επέμεινε ότι το ζήτημα ήταν θεολογικό και δεν προσφερόταν για δημόσια συζήτηση.

Η αργία κράτησε δέκα ημέρες και ήρθη με προσωπική απόφαση του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου, ο οποίος και έχει χειροτονήσει τον πατέρα Αλέξανδρο. Ηταν μια μικρή νίκη των προοδευτικών ιερέων στη μάχη τους με τους «φονταμενταλιστές». Το Σαββατοκύριακο που μας πέρασε σημειώθηκε στη Θεσσαλονίκη άλλη μία νίκη: ο νέος μητροπολίτης της πόλης, επίσης επιλογή του Αρχιεπισκόπου, ξεκίνησε τον ενθρονιστήριο λόγο του με στίχους Γιώργου Σεφέρη, από το ποίημα «Ενας γέροντας στην ακροποταμιά». Και συνέχισε με στίχους Νίκου Πορτοκάλογλου, από το τραγούδι «Δίψα».

Η σημασία αυτού του γεγονότος είναι ακόμη μεγαλύτερη αν σκεφτεί κανείς ότι ο 46χρονος Φιλόθεος διαδέχεται στη θέση αυτή τον Ανθιμο, γνωστό για τον ομοφοβικό, ρατσιστικό και εθνικιστικό του λόγο. Από τα πρώτα δείγματα γραφής του, φαίνεται ότι ο νέος μητροπολίτης μάλλον δεν θα ακολουθήσει την προτροπή του Απόστολου Τζιτζικώστα να συνεχίσει στα ίχνη που χάραξε ο προκάτοχός του. Γιατί αν για τον περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας ο Ανθιμος ήταν «φάρος», ο Φιλόθεος μάλλον δεν συμφωνεί ότι «οι ομοφυλόφιλοι ζουν σε μια κατάσταση παρανομίας, αφύσικη» ούτε έχει πρόθεση να ξηλώσει τις τουρκικές πινακίδες από τη Θεσσαλονίκη.

Η προοδευτικότητα ενός ιερέα δεν κρίνεται βέβαια από τις δηλώσεις του: ο μακαριστός Χριστόδουλος δεν άφησε ιστορία για το «σας πάω πολύ» που είχε πει στους νέους, αλλά για τη λυσσαλέα αντίδρασή του στην απόφαση της κυβέρνησης Σημίτη να αφαιρεθεί η αναφορά του θρησκεύματος από τα δελτία ταυτότητας. «Αλλο η πίστη και η θρησκεία και άλλο το δελτίο ταυτότητας, δηλαδή ο τρόπος που επικοινωνεί ο πολίτης με το κράτος», είχε απαντήσει τότε ο Σημίτης στην απειλή του Χριστόδουλου πως «όποιο χέρι τόλμησε να αγγίξει την Εκκλησία ξεράθηκε». Ενα τέταρτο του αιώνα μετά, η συνειδητοποίηση της ανάγκης για τη διάκριση των ρόλων Εκκλησίας και Κράτους εξακολουθεί να αποτελεί όχι μόνο ζητούμενο, αλλά και κριτήριο αξιολόγησης.

Μιλώντας εκ μέρους της κυβέρνησης στην τελετή της ενθρόνισης, ο υπουργός Επικρατείας Μάκης Βορίδης είπε ότι «χωρίς μια συμπόρευση με την Εκκλησία σε μια σειρά ζητημάτων, η Πολιτεία είναι φτωχότερη και οι στόχοι αδύνατον να επιτευχθούν». Είναι άγνωστο αν στα ζητήματα αυτά περιλαμβάνει και τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, για τον οποίο επισείει την απειλή της παραίτησής του. Ο Φιλόθεος, πάλι, δεν έχει λόγο να μπλέξει.