Ηταν ξεκάθαρο σε όποιον βρέθηκε την Παρασκευή το βράδυ στο Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού πως η φετινή επέτειος της ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ αποτελούσε το εναρκτήριο λάκτισμα ενός φθινοπώρου εσωκομματικών εκλογών, που μόνο εύκολος δεν προβλέπεται. Ακόμα και η χωροταξία έδειχνε πως όλες οι πλευρές προετοιμάζονται – αλλού οι «προεδρικοί», αλλού οι «ανδρουλακικοί», αλλού οι «λοβερδικοί». Επίσης όμως έβαλε στο τραπέζι, μέσω της ομιλίας της Φώφης Γεννηματά, βασικά ζητήματα που θα απασχολήσουν όλους τους υποψηφίους τις μέρες που έρχονται και που καθόλου δεν έχουν να κάνουν με τα διαδικαστικά των εκλογών, αλλά με το πολιτικό διακύβευμα.

Η Γεννηματά, σε μια ομιλία που σε γενικές γραμμές κρατήθηκε σε θεσμικά επίπεδα, σκιαγράφησε το πλαίσιο που φιλοδοξεί να εκμεταλλευθεί το επόμενο διάστημα το Κίνημα Αλλαγής, με σκληρή γλώσσα απέναντι στον Κυριάκο Μητσοτάκη και την «Μαξίμου ΑΕ» -με σαφή στόχο, λόγω και του τελευταίου ανασχηματισμού, να δείξει πως το κεντρώο προφίλ της κυβέρνησης έχει υποστεί πλήγματα. Η πρώτη της σαφής αναφορά σε εσωκομματική διένεξη είχε να κάνει με τη σχέση του ΠΑΣΟΚ και του ΚΙΝΑΛ: «Το Κίνημα Αλλαγής δεν είναι εφήμερο σχήμα», είπε. «Το Κίνημα Αλλαγής υπάρχει γιατί υπάρχει το ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ υπάρχει, είναι ζωντανό γιατί υπάρχει το Κίνημα Αλλαγής». Η Γεννηματά έδειξε, με άλλα λόγια, ότι από τη δική της πλευρά δεν θα μπει στη συζήτηση για την επιστροφή του ΠΑΣΟΚ στην κεντροαριστερή βιτρίνα, περιγράφοντας μια ξεκάθαρη διαφορά με τουλάχιστον δύο εκ των συνυποψηφίων της. Ανοιχτά υπέρ της επιστροφής του ΠΑΣΟΚ έχει ταχθεί ο Ανδρέας Λοβέρδος, ενώ ανάλογα φαίνεται πως έχει σκοπό να κινηθεί, από διαφορετική σκοπιά, ο Χάρης Καστανίδης. Για τον Νίκο Ανδρουλάκη, το ζήτημα πρέπει να λυθεί σε κάλπη συνεδρίου.

Περί συνεργασιών

Στο τέλος, περιγράφοντας ως προσωπική της σημαία το τρίπτυχο «πολιτική ενότητα – αυτόνομη πορεία – προοδευτική ταυτότητα», η Γεννηματά ξεκαθάρισε πως δεν υπάρχει ζήτημα συνεργασιών με τη μορφή που είδαμε παλιότερα: «Ενα πολιτικά άχρωμο μόρφωμα με προορισμό να γίνει κυβερνητικό δεκανίκι με αντάλλαγμα κάποιες υπουργικές καρέκλες, είναι κόντρα στο πολιτικό μας DNA, κόντρα στην ιστορία μας, κόντρα στις αποφάσεις μας», είπε κλείνοντας την πόρτα σε μελλοντικές κυβερνήσεις συνεργασίας με ΝΔ ή με ΣΥΡΙΖΑ, τουλάχιστον με τους σημερινούς πολιτικούς συσχετισμούς και το ποσοστό του ΚΙΝΑΛ.

Αυτή είναι η πρώτη φορά που το συγκεκριμένο θέμα μπαίνει σε βάση συζήτησης. Η Γεννηματά αναγνωρίζει πως, εκτός απροόπτου, εκείνος που θα εκλεγεί στις εσωκομματικές εκλογές που έρχονται θα οδηγήσει αργά ή γρήγορα το κόμμα στις εθνικές κάλπες με απλή αναλογική. Εκεί, για πρώτη φορά στην ουσία από το 2012, θα τεθεί στην παράταξη το ίδιο ζήτημα συνεργασιών – και εκεί, με τη φράση της την Παρασκευή, η Γεννηματά ξεκαθαρίζει πως η ίδια δεν προτίθεται να πει «ναι» ούτε στον Κυριάκο Μητσοτάκη ούτε και στον Αλέξη Τσίπρα. Εμμέσως, αυτή η αποστροφή ερμηνεύεται ως πρόσκληση προς τους συνυποψηφίους της να κάνουν το ίδιο – να δηλώσουν, δηλαδή, τις προθέσεις τους για τυχόν μελλοντικές συνεργασίες και τους όρους κάτω από τους οποίους θα τις δέχονταν.

Ο Λοβέρδος

Αν τα πράγματα πάνε όπως δείχνουν, δεν θα αργήσουμε να μάθουμε και τις απόψεις των υπολοίπων πάνω στο θέμα. Στις 20 Σεπτεμβρίου, ο Ανδρέας Λοβέρδος ανακοίνωσε πως θα δημοσιοποιήσει το τελικό κείμενο της πολιτικής του διακήρυξης («Πράσινη Επανάσταση»), το οποίο «συνδιαμορφώθηκε με τη βάση» μέσα στο καλοκαίρι.