Ιδιαίτερα κρίσιμο χαρακτηρίζεται το επόμενο διάστημα για την Ανατολική Μεσόγειο καθώς και για την Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία δείχνει να προχωρά αθόρυβα και μεθοδικά στους ενεργειακούς της σχεδιασμούς με στόχο να εξελιχθεί σταδιακά σε ενεργειακό κέντρο για την ευρύτερη περιοχή.

Ο στόχος κάθε άλλο παρά εύκολος μπορεί να χαρακτηριστεί, με δεδομένη την τουρκική προκλητικότητα. Παράνομες NAVTEX, παρενοχλήσεις ερευνητικών σκαφών και ανακοινώσεις περί ενεργειακών ερευνών στο κατεχόμενο τμήμα του νησιού είναι μέρος της πραγματικότητας, με χαρακτηριστική περίπτωση αυτή του γεωτρύπανου της ΕΝΙ, το «Saipem 12000» το οποίο τέλη Φεβρουαρίου αποχώρησε από την κυπριακή ΑΟΖ υπό τουρκικές απειλές, εγκαταλείποντας τη σχεδιαζόμενη γεώτρηση στη θέση «Σουπιά» του Τεμαχίου 3.

Ο Σόλων Κασίνης, βουλευτής του Δημοκρατικού Συναγερμού σήμερα και ένα από τα σημαντικότερα πρόσωπα της ενεργειακής διπλωματίας της Κύπρου διαχρονικά, πρωτοστάτησε και στις διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο και το Ισραήλ. Εχει διετέλεσε επικεφαλής της Υπηρεσίας Ενέργειας του υπουργείου Εμπορίου της Κύπρου και πρόεδρος του Ινστιτούτου Ενέργειας και του Ειδικού Ταμείου της Επιτροπής Ενεργειακών Πόρων. Μιλώντας στα «ΝΕΑ» τονίζει ότι «υπάρχουν πάρα πολλές δυνατότητες για την ΑΟΖ της Κύπρου» και σημειώνει ιδιαίτερα ότι «η γεώτρηση η οποία προγραμματίζεται να γίνει τον Σεπτέμβρη στο Τεμάχιο 10 από την Exxon Mobil αναμένεται να έχει ουσιαστικά αποτελέσματα». Για πολλούς μάλιστα οι έρευνες του αμερικανικού κολοσσού στην κυπριακή ΑΟΖ θα είναι και ένα crash test με την Αγκυρα, καθώς θα φανούν οι πραγματικές διαθέσεις της Τουρκίας, η οποία θα έχει ολοκληρώσει και μια διπλή εκλογική αναμέτρηση.

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ ΠΛΟΙΑ. Ενδεικτικό των προθέσεων των ΗΠΑ θεωρείται η παρουσία των αμερικανικών πολεμικών κοντά στην κυπριακή ΑΟΖ στις αρχές Μαρτίου αμέσως μετά το θερμό επεισόδιο των τουρκικών πλοίων με την ΕΝΙ, που, αν και ανακοινώθηκε ότι δεν έχει σχέση με τις έρευνες της Exxon Mobil σημειώνοντας ότι τα πλοία βρέθηκαν εκεί συμμετέχοντας στην κοινή άσκηση με το Ισραήλ «Juniper Cobra», ωστόσο για πολλούς αποτέλεσε σαφές μήνυμα όσον αφορά την αποφασιστικότητα των Αμερικανών να προστατεύσουν τα συμφέροντά τους στην περιοχή.

Η Ουάσιγκτον άλλωστε σε επίπεδο λόγων έχει δηλώσει ότι: «Η πολιτική των ΗΠΑ στην ΑΟΖ της Κύπρου είναι μακρόχρονη και δεν έχει αλλάξει. Οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αξιοποιήσει τους πόρους της στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της», παρ’ όλο που αυτό τελικά μένει να αποδειχθεί στην πράξη λαμβάνοντας υπόψη τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή και τους γενικότερους γεωπολιτικούς – γεωστρατηγικούς σχεδιασμούς.

Για τον Κασίνη «το Τεμάχιο 10 ξεχωρίζει» ενώ όπως επισημαίνει τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων μπορούν να αποτελέσουν ιδιαίτερα σημαντικό οικονομικό πόρο για την Κύπρο αποδίδοντας «ακόμα και 10 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια». Αναφερόμενος στις τουρκικές προκλήσεις και στην εμπλοκή με την ΕΝΙ επισημαίνει ότι εκεί υπήρξε μία αδυναμία αντιμετώπισης της κατάστασης λόγω και της αδύναμης κυβέρνησης που είχε πίσω της η ιταλική εταιρεία, εκτιμώντας ωστόσο ότι τελικά και το Τεμάχιο 3 θα τύχει σωστής εκμετάλλευσης αποδίδοντας «το καλύτερο δυνατό».

ΟΙ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ. Χαρακτηρίζει «πολύ σημαντικές» τις συμφωνίες που συνάπτει η Κύπρος με χώρες όπως η Αίγυπτος, το Ισραήλ και ο Λίβανος, τονίζοντας ότι «συμβάλλουν και στην ηρεμία της γύρω περιοχής». Εκτιμά, ότι ο Λίβανος αποτελεί μία χώρα που μπορεί να βοηθήσει την Κύπρο στην επίτευξη των στόχων της, τονίζοντας ιδιαίτερα τη συνεργασία Κύπρου – Ισραήλ. Σημειώνει μάλιστα την αισιοδοξία του ότι το Τελ Αβίβ θα συζητήσει ξανά το θέμα της δημιουργίας τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου στην Κύπρο όταν αποκαλυφθούν τα αποθέματα στο Τεμάχιο 10. Για τον Κασίνη η δημιουργία τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου στην Κύπρο είναι εξαιρετικής σημασίας για την επίτευξη του τελικού στόχου που είναι να γίνει η Κύπρος το κέντρο εκμετάλλευσης ενέργειας «της γύρω περιοχής και να έρθουν εταιρείες οι οποίες να βοηθήσουν για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων». «Το τερματικό θα ολοκληρώσει την προσπάθεια αυτή», σημειώνει χαρακτηριστικά. Τονίζει ωστόσο ότι το τερματικό δεν μπορεί να το αναλάβει μόνη της η Κυπριακή Δημοκρατία αλλά θα χρειαστεί σίγουρα και ξένα κεφάλαια σημειώνοντας ότι «η Exxon θα είναι μία ιδανική περίπτωση» που θα δώσει και τη λύση.

Η ΕΛΛΑΔΑ. Οσον αφορά τα κοιτάσματα που υπάρχουν στην Ελλάδα ο Κασίνης, ο οποίος υπηρέτησε και ως σύμβουλος του πρώην πρωθυπουργού της Ελλάδας Αντώνη Σαμαρά επί ενεργειακών θεμάτων, αναφέρει ότι «υπάρχουν ενδείξεις για καλά κοιτάσματα» ιδιαίτερα στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης, εκφράζοντας την ελπίδα ολοκλήρωσης του καθορισμού ΑΟΖ με στόχο η χώρα να προχωρήσει σε έρευνες.

Ο Σόλων Κασίνης αναφερόμενος στον παράγοντα Τουρκία εκτιμά ότι «δεν μπορεί να συνεχίσει με αυτό τον τρόπο επ’ άπειρον» σημειώνοντας ότι «θα αναγκαστεί να σεβαστεί τα υπάρχοντα δεδομένα και το διεθνές δίκαιο». Σημειώνει ωστόσο ότι η Αγκυρα δείχνει επί του παρόντος διατεθειμένη να δημιουργήσει προβλήματα με ενέργειες που θα προκαλέσουν αναταραχή στην περιοχή, ωστόσο «ελπίζουμε ο Ερντογάν στο μέλλον να φερθεί πιο λογικά».

Ο παράγοντας Τουρκία και η ένταση παραμένουν ισχυρά εμπόδια και οι εταιρείες σίγουρα δεν μπορούν να προστατεύσουν την Κύπρο. Η γεώτρηση του Οκτωβρίου της Exxon αναδεικνύεται σε ορόσημο για την Κύπρο, που επιχειρεί όπως φαίνεται να δελεάσει και το Ισραήλ μέσω αυτής. Ωστόσο οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ παραμένουν ισχυρές παρά τις όποιες δηλώσεις, ενώ στο προσκήνιο παραμένει και η κρίση με το Ιράν. Σε κάθε περίπτωση ισχυρά αποτελέσματα στον τομέα των υδρογονανθράκων επηρεάζουν και το Κυπριακό και συνολικότερα το μέλλον του νησιού εάν τελικά η Κύπρος αναδειχθεί –ή καλύτερα της επιτρέψουν να αναδειχθεί –σε ενεργειακό κόμβο της περιοχής.