Η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που μπήκε σε πρόγραμμα βοήθειας και η τελευταία που έχει απομείνει σε πρόγραμμα. Οσο εύλογο είναι να επιθυμεί την έξοδο από τα Μνημόνια άλλο τόσο δύσκολο είναι σήμερα να πειστούν οι εταίροι να χορηγήσουν νέα βοήθεια στην Ελλάδα εφόσον χρειαστεί. Ακόμη δυσκολότερο είναι στην περίπτωση της Γερμανίας όπου τις αποφάσεις για τα προγράμματα βοήθειας παίρνει η Μπούντεσταγκ (Ομοσπονδιακή Βουλή). Στη νέα Μπούντεσταγκ η Ανγκελα Μέρκελ επανεξελέγη καγκελάριος την προηγούμενη εβδομάδα με πλειοψηφία μόλις εννέα βουλευτών και τουλάχιστον 35 διαρροές από το κυβερνητικό στρατόπεδο. Εχει λοιπόν κάθε λόγο να μην επιθυμεί μία κοινοβουλευτική περιπέτεια εξαιτίας της Ελλάδας, και μάλιστα με αξιωματική αντιπολίτευση το ακροδεξιό AfD. Ο Κλέμενς Φούεστ, διευθυντής του οικονομικού ινστιτούτου του Μονάχου ifo, θέλει την απεξάρτηση της Ελλάδας από τους εταίρους και αμφιβάλλει εάν η νέα κυβέρνηση μεγάλου συνασπισμού CDU/CSU-SPD θα βρει πλειοψηφία στην Ομοσποσπονδιακή Βουλή αν η Ελλάδα χρειαστεί νέα βοήθεια. Ο Φούεστ, διάδοχος στο ifo του Χανς-Βέρνερ Ζιν, του γνωστότερου γερμανού οικονομολόγου που υποστήριζε ένθερμα την έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη, θεωρεί απίθανο να υπάρξει περαιτέρω ελάφρυνση χρέους καθώς η χώρα έχει ήδη ευνοϊκότερους όρους αποπληρωμής, π.χ. από τους Πορτογάλους.

Κύριε Φούεστ, τον Αύγουστο τελειώνει το τρίτο πρόγραμμα για την Ελλάδα. Πώς βλέπετε να εξελίσσεται η πορεία της χώρας;

Είναι σημαντικό να τελειώσουν τα προγράμματα βοήθειας και να σταματήσει ο έλεγχος της Ελλάδας από την τρόικα. Προϋπόθεση βεβαίως είναι να υλοποιήσει πλήρως τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες έχει συμφωνήσει. Η Ελλάδα πρέπει και πάλι να είναι σε θέση να διαμορφώσει εκ νέου τη μελλοντική οικονομική και δημοσιονομική της πολιτική με δική της ευθύνη, να πάψει να εξαρτάται από άλλες χώρες.

Με το τέλος του τρίτου προγράμματος θα χρειαστεί για την έξοδό της στις αγορές περαιτέρω υποστήριξη μέσω προληπτικής γραμμής πίστωσης;

Ελπίζω όχι, διότι αυτή η προληπτική γραμμή πίστωσης θα πρέπει να συνδεθεί με νέες προϋποθέσεις και όρους για την ελληνική οικονομική και δημοσιονομική πολιτική.

Από την άλλη, θα είναι και δύσκολο να κερδίσει κανείς τις χώρες-μέλη της ευρωζώνης για να εγκρίνουν κάτι τέτοιο. Θεωρώ ότι δεν είναι καθόλου βέβαιο πως η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γερμανίας θα μπορέσει να διασφαλίσει στη Βουλή μία πλειοψηφία για τη χορήγηση περαιτέρω βοήθειας στην Ελλάδα.

Οι εταίροι της ΕΕ έχουν δεσμευτεί ότι με το τέλος του προγράμματος θα ρυθμίσουν και το ζήτημα του χρέους της Ελλάδας. Μπορεί η Αθήνα να ελπίζει σε ελάφρυνση χρέους;

Δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα υπάρξουν περαιτέρω ελαφρύνσεις χρέους. Η Ελλάδα έχει ελαφρυνθεί σημαντικά από το βάρος του χρέους της, καθώς έχει ήδη διασφαλίσει εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια ενώ επιμηκύνθηκαν σε μεγάλο βάθος χρόνου τα όρια αποπληρωμής. Η επιβάρυνση της Ελλάδας από τους τόκους και τα χρεολύσια είναι σήμερα πολύ χαμηλότερη από την επιβάρυνση π.χ. της Πορτογαλίας. Με αυτό το δεδομένο, γιατί θα πρέπει οι πορτογάλοι φορολογούμενοι να χρηματοδοτούν πρόσθετη βοήθεια για την Ελλάδα;

Η ελληνική κυβέρνηση θέλει να απαλλαγεί επιτέλους από την επιτήρηση των πιστωτών. Σημαίνει το τέλος του προγράμματος και το τέλος του ελέγχου των πιστωτών για την πορεία που ακολουθεί η χώρα;

Αυτό θα ήταν ευχής έργον. Αλλά ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί εάν η Ελλάδα δεν υποβάλει στον ESM αίτηση για νέα γραμμή βοήθειας. Σε περίπτωση που χρειαστεί ξανά βοήθεια θα συνεχιστεί και η επιτήρηση. Κατά την άποψή μου, καθοριστικό για την πορεία της Ελλάδας θα αποβεί το κατά πόσο η ελληνική οικονομική πολιτική θα ακολουθήσει μία αξιόπιστη αναπτυξιακή γραμμή, η οποία θα είναι πειστική έναντι των ελλήνων και ξένων επενδυτών, για να μπορέσει έτσι να οδηγήσει σε αύξηση των επενδύσεων στην Ελλάδα, ώστε να δημιουργηθούν και νέες θέσεις εργασίας. Μόνον όταν θα το επιτύχει αυτό η Ελλάδα θα μπορέσει να επανακτήσει την οικονομική και πολιτική ανεξαρτησία της.