Η Νέα Υόρκη είναι μια πόλη με κορυφαίο διεθνές όνομα στην οικονομία. Φιλοξενεί το αμερικανικό χρηματιστήριο, μεγάλες διεθνείς επιχειρήσεις και τα κεντρικά τους γραφεία. Είναι μια πυκνά κτισμένη πόλη, με το κόστος της γης και της στέγης από τα υψηλότερα διεθνώς. Κι όμως αυτή η οικονομικά ισχυρή πόλη προωθεί μια κολοσσιαία προσπάθεια να προσελκύσει τις μικρές καινοτόμες νεοφυείς επιχειρήσεις έντασης γνώσης (spin-offs, start-ups). Το πρόγραμμα START-UP ΝΥ βοηθά τις νέες και επεκτεινόμενες επιχειρήσεις τεχνολογίας μέσω επιθετικών φορολογικών κινήτρων και καινοτόμων ακαδημαϊκών συνεργασιών. Προσφέρει στις νέες και επεκτεινόμενες επιχειρήσεις καινοτομίας την ευκαιρία να λειτουργούν χωρίς να πληρώνουν φόρους για 10 χρόνια κοντά ή και μέσα στα πανεπιστήμια ή στα κολέγια και τις πανεπιστημιουπόλεις της ευρύτερης περιοχής της Νέας Υόρκης. Η συνεργασία με αυτά τα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα δίνει στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις άμεση πρόσβαση σε προηγμένα ερευνητικά εργαστήρια, σε καινοτόμες επιστημονικές ιδέες και σε κορυφαίους εμπειρογνώμονες σε βασικούς κλάδους της τεχνολογίας, όπως η πληροφορική, η βιοτεχνολογία και τα νέα υλικά.

Για να συμμετάσχει στη START-UP NY, μια εταιρεία που ενδιαφέρεται να δραστηριοποιηθεί στη Νέα Υόρκη πρέπει να πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

n Να είναι μια νέα ή μια προϋπάρχουσα επιχείρηση στην περιοχή της Νέας Υόρκης. Να είναι μια εταιρεία που μεταφέρεται ή επεκτείνεται εντός της πόλης.

n Να έχει επιστημονικούς εταίρους και συνεργάτες σε κολέγια ή πανεπιστήμια της πόλης.

n Να προωθεί την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και να συμβάλλει στην εν γένει οικονομική ανάπτυξη της τοπικής κοινωνίας.

Δυο μεγάλες κατασκευαστικές εταιρείες ακινήτων έχουν ανακοινώσει τα σχέδιά τους για να δημιουργήσουν στη δυτική πλευρά του Μανχάταν χώρο κατ’ αρχάς 100.000 τετραγωνικών μέτρων εγκατάστασης εργαστηρίων βιοτεχνολογίας και πληροφορικής. Οι δυο κατασκευαστικές εταιρείες έχουν αποφασίσει να επενδύσουν 20 εκατομμύρια δολάρια για τη διαμόρφωση του χώρου και έχουν ανακοινώσει ότι θα χρεώνουν ελάχιστα δολάρια ανά τετραγωνικό μέτρο ως ενοίκιο, σε πολύ χαμηλή δηλαδή τιμή για τα πανάκριβα δεδομένα της Νέας Υόρκης. Η διαφορά κόστους στέγης θα καλύπτεται με τη συμμετοχή τους ως μετόχων στις νέες καινοτόμες εταιρείες.

Η Αθήνα θα μπορούσε να μιμηθεί αυτήν την προσπάθεια. Εχει σημαντικά ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα με εξαιρετικούς επιστήμονες, έχει σε αντίθεση με τη Νέα Υόρκη και μετά την κρίση φτηνό και άνετο χώρο για την κατασκευή υποδομών στέγασης των καινοτόμων επιχειρήσεων. Η κυβέρνηση ας προχωρήσει στην πλήρη απαλλαγή φόρων και στην επιδότηση ενοικίου ή αγοράς των εγκαταστάσεων. Αυτή η πολιτική της θα υποστηρίξει πολλαπλασιαστικά την πρόσφατη απόφασή της για χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ με 397 εκατ. ευρώ (υπουργείο Ερευνας & Καινοτομίας, Πρόγραμμα Ερευνώ-Καινοτομώ) της σύμπραξης ελληνικών καινοτόμων επιχειρήσεων και ακαδημαϊκών και ερευνητικών ιδρυμάτων. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και τα εγχώρια και διεθνή Venture Capitals που χρηματοδοτεί, τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα με τα κληροδοτήματα και την περιουσία τους, οι εγχώριες εταιρείες φαρμάκων, διατροφής, πληροφορικής, ναυτιλίας, τουρισμού θα ήταν πιθανοί σοβαροί χρηματοδότες και επενδυτές του εγχειρήματος START-UP ΑΘΗΝΑ. Η πόλη έχει δυνατότητες να μετατραπεί σε έναν διεθνή πόλο (hub) τεχνολογίας, τουρισμού και αναψυχής επιστημόνων από όλον το κόσμο.

Ο Αχιλλέας Γραβάνης είναι καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης, ερευνητής ΙΤΕ