Μετά την ονομαζόμενη απόπειρα πραξικοπήματος που έγινε τον περασμένο χρόνο, η δημόσια ζωή στην Τουρκία άλλαξε γρήγορα και δραματικά. Οι πολιτικοί μηχανισμοί εξουσίας που υπάρχουν στη χώρα όχι μόνο κήρυξαν πόλεμο ενάντια στους γκιουλενιστές και στην οργάνωσή τους (FETO), αλλά άρχισαν να συμπεριφέρονται παρανοϊκά, έγιναν εξωφρενικά εσωστρεφείς. Kάπως έτσι ξεκίνησε ένα κυνήγι μαγισσών το οποίο ακόμα δεν έχει τελειώσει. Οποιος δεν υποστηρίζει τυφλά τον πρόεδρο Ερντογάν βρίσκεται διαρκώς κάτω από ενδελεχή έλεγχο των Αρχών. Ως εκ τούτου, από τη μέρα της απόπειρας ζούμε σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, η οποία, για να είμαι ειλικρινής, δεν πιστεύω ότι θα τελειώσει σύντομα –o κ. Ερντογάν φαίνεται να την απολαμβάνει. Πλέον οι πολίτες είναι αντιμέτωποι με την εξουσία ενός μόνο ανθρώπου, χωρίς την προστασία που μπορεί να τους παρέχει η νομοθεσία, χωρίς κανόνες δικαίου.

Αναγκάστηκα να παραιτηθώ από το προηγούμενο πόστο μου λόγω πιέσεων από τον ίδιο τον κ. Ερντογάν. Εγώ και άλλοι άνθρωποι σαν κι εμένα είμαστε αντιδραστικά σύμβολα για το AKP και την πολιτική εξουσία στην Τουρκία. Είμαι μια ανύπαντρη γυναίκα, αθλήτρια του τριάθλου, η οποία εργάζεται ως δημοσιογράφος –ένα τυπικό παράδειγμα ανθρώπου που ο Ερντογάν και οι δικοί του απεχθάνονται. Μια γυναίκα για εκείνους θα έπρεπε να εργάζεται μόνο σε ελάσσονα πόστα, να παντρεύεται νωρίς και να γεννά περίπου πέντε παιδιά. Αυτή είναι η «ιδανική γυναίκα» του συστήματος. Οπότε, προφανώς, όσοι δεν εμπίπτουμε σ’ αυτούς τους κανόνες βρισκόμαστε συχνά υπό πίεση ή, ακόμα χειρότερα, εκτοπιζόμαστε.

Πώς είναι να είσαι κοσμική γυναίκα στην Τουρκία; Φυσικά, γίνεσαι στόχος απειλών. Γι’ αυτές, όμως, δεν δίνω δεκάρα. Πιστεύω πως όσο πιο φοβισμένη δείχνεις τόσο πιο εύκολο είναι να σου επιτεθούν. Γι’ αυτό κάνω ακριβώς το αντίθετο: δεν φοβάμαι καθόλου. Προφανώς το να είσαι ελεύθερη και χειραγωγημένη αυτήν την εποχή, υπ’ αυτές τις συνθήκες, είναι δύσκολο, όμως κανένα απολυταρχικό καθεστώς δεν είναι ισχυρότερο από τους ανθρώπους που είναι αφοσιωμένοι στα ιδανικά τους.

Είναι πολλοί οι συνάδελφοί μου που κάθε μέρα αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα, ίσως ακόμα και εκατοντάδες. Οι καθημερινές οχλήσεις, δε, δεν μένουν στο παρασκήνιο, αλλά είναι δημόσιες –αυτό είναι το σύνηθες. Εχουμε όμως περάσει πλέον το σημείο που τέτοια περιστατικά συζητιούνται ή προκαλούν εντύπωση. Ειλικρινά δεν ενδιαφέρεται κανείς. Ολα, όμως, αυτά τα προβλήματα, επιστρέφουν στο βασικό πολιτικό πρόβλημα που υπάρχει στην Τουρκία και αυτό κατά τη γνώμη μου είναι η παντελής απουσία κράτους δικαίου.

Μέσα από τη δουλειά μου έχω παρακολουθήσει στενά τις δίκες των «οπαδών του Γκιουλέν». Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι τα υψηλόβαθμα στελέχη αυτής της φονταμενταλιστικής οργάνωσης εγκατέλειψαν νωρίς την Τουρκία. Οι υπόλοιποι, αυτοί που παρέμειναν δηλαδή, είναι αυτοί που μέχρι και σήμερα δικάζονται –φυσικά, πολλές φορές αυτό γίνεται καταχρηστικά. Υπάρχει, θα έλεγε κανείς, κατάχρηση εξουσίας και κατάχρηση της νομοθεσίας: είναι χαρακτηριστικό πως στα τουρκικά δικαστήρια όλοι μπαίνουν στο ίδιο τσουβάλι και έτσι μπορείς να δεις να δικάζονται μαζί, για τις ίδιες υποθέσεις, οπαδοί του Γκιουλέν και άλλοι πολίτες οι οποίοι ποτέ δεν υποστήριξαν την οργάνωση. Μπορεί να επαναλαμβάνομαι αλλά, δυστυχώς, η απουσία των νόμων είναι πια εμφανής στην Τουρκία.

Η χώρα διαμορφώθηκε μέσα από τη διαμάχη δύο διαφορετικών μορφών φονταμενταλισμού: η μία εκπροσωπείται από το AKP και η άλλη από τους γκιουλενιστές. Και οι δύο αντιδρούν με πάθος ενάντια στους κοσμικούς θεσμούς και στις βασικές αρχές της τουρκικής Δημοκρατίας. Η μεταξύ τους πάλη, όμως, έφερε τα δικά της αποτελέσματα: Στο εσωτερικό της Τουρκίας το AKP έχει κερδίσει τον άτυπο πόλεμο και πλέον προσπαθεί να δημιουργήσει μια νέα χώρα, να εγκαθιδρύσει ένα νέο καθεστώς –το οποίο κάποιος θα μπορούσε να αποκαλέσει ημιισλαμικό, αλλά νομίζω πως συνοψίζεται καλύτερα ως ερντογανικό. Το χειρότερο είναι πως το εκπαιδευτικό σύστημα αλλάζει μέρα με τη μέρα και η νέα γενιά είναι αυτή που θα υποφέρει πολύ, γιατί θα είναι μια γενιά που κατά κύριο λόγο θα έχει χάσει την επαφή της με τη Δύση.

Μπορεί να φανεί παράξενο, όμως ακόμα δεν έχω απελπιστεί. Πιστεύω ότι μπορεί να υπάρξει πολιτική αλλαγή στη χώρα. Ολο αυτό που ζούμε είναι παροδικό, είναι μια φάση. Και ως τέτοια θέλω να πιστεύω πως θα περάσει. Θα μπορούσε η Ευρωπαϊκή Ενωση να βοηθήσει σε κάτι τέτοιο ή θα ήταν καλύτερο να κόψει όλες τις γέφυρες με την Τουρκία; Δεν είμαι εγώ αρμόδια να απαντήσω. Τα μέσα που μπορεί να χρησιμοποιήσει η Ευρώπη για να βοηθήσει να αλλάξουν τα πράγματα τα γνωρίζουν καλύτεροι οι πολιτικοί και οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι.