Αρκετοί το τελευταίο διάστημα, κυρίως από την Κεντροαριστερά, όταν ψέγουν τον ΣΥΡΙΖΑ τον χαρακτηρίζουν συνεταίρο του Πάνου Καμμένου. Το επιχείρημα αυτό μπορεί να έχει ένα νόημα σε συγκεκριμένες περιστάσεις –όταν π.χ. τολμάει ο ΣΥΡΙΖΑ, παραβλέποντας τις δικές του συνεργασίες, να επικρίνει την άνοδο της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη, έχει νόημα δηλαδή ως επιχείρημα σε μια λογική «κοίτα ποιος μιλάει» -, αλλά μπορεί να προδίδει αρκετά άλλα πράγματα. Είναι σαν να λέει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ από μόνος του είναι εντάξει παρά τα λάθη πολιτικής, αλλά παραστράτησε συνεργαζόμενος με τον Καμμένο και τους ΑΝΕΛ. Οπότε –πιθανόν να υπονοείται -, αν ο ΣΥΡΙΖΑ απαλλαγεί με κάποιον τρόπο από τη συνεργασία με τον Πάνο Καμμένο, περίπου θα εξαγνιστεί και καθαρός πλέον μπορεί να αποδοθεί στην κοινωνία για κάθε είδους συνεταιρισμό. Η στάση αυτή περαιτέρω υπονοεί ότι υπάρχει μία προπατορική άβυσσος που χωρίζει τη συντήρηση και τη Δεξιά από τη μια μεριά από την πρόοδο και την Αριστερά από την άλλη και ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αυτονοήτως ο φυσικός σύμμαχος σε μια προοδευτική πορεία. Εκανε κάποια λάθη, υπό το κράτος της πίεσης και των περιστάσεων, αλλά θα ωριμάσει και θα μπορεί πλέον να μετέχει σε φυσιολογικές και όχι «αφύσικες» συμμαχίες.

Η στάση αυτή αξιολογεί τον ΣΥΡΙΖΑ ερήμην της φυσιογνωμίας και της πολιτικής του επί μεγάλο χρονικό διάστημα, με κριτήρια που διασφαλίζουν εκ των προτέρων την προαποφασισμένη και επιθυμητή απάντηση. Δεν βλέπει ότι συμμάχησε με τον Καμμένο, όχι από ανάγκη, αλλά από καθαρή επιλογή. Οχι για λόγους συμβιβασμού, αλλά για λόγους πολλαπλασιασμού του μηνύματός του. Το μήνυμα ήταν του ΣΥΡΙΖΑ, ο Καμμένος κάνει δεύτερη φωνή. Ο ΣΥΡΙΖΑ κήρυττε το μίσος, ο ΣΥΡΙΖΑ έλεγε ψέματα, ο ΣΥΡΙΖΑ παραπλανούσε, ο ΣΥΡΙΖΑ συκοφαντούσε, ο ΣΥΡΙΖΑ φούσκωνε τα κύματα λαϊκισμού. Ο Καμμένος ήταν της προσκολλήσεως, οι πολιτευτές του τακτοποιούσαν τον εαυτό τους.

Η ευθύνη της πολιτικής ήταν και είναι του ΣΥΡΙΖΑ. Κι αυτή η πολιτική, από μόνη της, χωρίς τον Καμμένο, κάθε άλλο παρά είναι προοδευτική. Οι διακρίσεις Αριστερά – Δεξιά, πρόοδος – συντήρηση μπορεί να μην έχουν τη σαφήνεια που είχαν παλαιά αλλά δεν έχουν αδειάσει και από το οποιοδήποτε νόημά τους. Είναι κατ’ αντιδιαστολή η πολιτική του συντηρητική; Υπό μία έννοια, ναι. Εχει ενσωματώσει πλήρως στοιχεία του παλαιού συστήματος και αγωνίζεται να διασώσει τις πιο απεχθείς πλευρές του. Αλλά αυτό από μόνο του δεν θα ήταν σοβαρό πρόβλημα. Σε όλες τις δημοκρατίες υπάρχουν συντηρητικά κόμματα διαφόρων αποχρώσεων και μετέχουν σε διάφορες συμμαχίες. Το πρόβλημα με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι η συντήρηση ή η έλλειψη προοδευτισμού. Είναι ότι η πολιτική του είναι μία πολιτική της «αρπαχτής», προσωπικής και κομματικής, που δεν σέβεται και δεν διστάζει να υποσκάψει τους θεσμούς της δημοκρατίας στην οποία μετέχει. Είναι μια πολιτική ό,τι να ‘ναι που πασχίζει να κρατηθεί λίγο ακόμη στον αφρό ενός κύματος που φούσκωσε με φερτά υλικά και τώρα ήρθε η ώρα να σκάσει.

Η Βάσω Κιντή είναι καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο ΕΚΠΑ