Αποδεικνύεται καθημερινά ότι η σύγχρονη ελληνική ιστορία εξελίσσεται σε μια ιστορία συνεχών, μικρών και μεγάλων παρεξηγήσεων. Παρεξηγήσεων που δεν οφείλονται σε παρανοήσεις αλλά σε βολικές ερμηνείες προσαρμοσμένες στην εικονική μας πραγματικότητα. Ετσι κι αλλιώς οι παρεξηγήσεις είναι μέχρις ενός σημείου χωρίς κόστος. Τα προβλήματα αρχίζουν από τη μέρα εκείνη που η χώρα δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα μόνη της. Από τότε δηλαδή που δεν σηκώνει πια άλλες παρεξηγήσεις.

Μια κρίσιμη παρεξήγηση δημιουργήθηκε σχετικά με την «υποχρέωση» του κράτους να πληρώνει για τα πάντα, απροϋπόθετα. Προφανώς θεωρήθηκε ότι η κρατική μηχανή είναι μια μηχανή εκτύπωσης χρημάτων. Η παρεξήγηση αυτή, που αποδείχτηκε μοιραία για το σύγχρονο ελληνικό κράτος, συνεχίστηκε και μετά τις σχετικές προειδοποιήσεις που έστειλε η κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού.

Ταυτόχρονα, παρεξηγήθηκε ο ρόλος και η αποστολή του δημόσιου τομέα. Η μεγάλη πλειοψηφία θεώρησε –και θεωρεί ακόμα –ότι το Δημόσιο υπάρχει για να υπάρχουν οι δημόσιοι υπάλληλοι και όχι για να προσφέρει αποτελεσματικά τις υπηρεσίες του στους πολίτες της χώρας.

Οι σκόπιμες αυτές και πολλές άλλες παρανοήσεις έχουν τη βάση τους σε μια θεμελιώδη και τραγική όπως αποδείχτηκε παρεξήγηση. Οι νόμοι δίνουν σε όλους τους πολίτες δικαιώματα χωρίς να δημιουργούν υποχρεώσεις σε κανέναν. Η εφαρμογή τους είναι απολύτως προαιρετική ενώ η ανυπακοή είναι πράξη επαναστατική που ανταμείβεται ακόμα και με κυβερνητικά αξιώματα, όπως αυτά που κέρδισαν οι πρωτοπόροι του κινήματος «δεν πληρώνω».

Κάπως έτσι φτάσαμε και στην «πρώτη φορά αριστερά» παρεξήγηση. Δεν πρόκειται μόνο για το αλήστου μνήμης πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης και τις ιδεολογικές αυταπάτες που επικυρώθηκαν στις εκλογές του Γενάρη του ’15 και επιβραβεύτηκαν τον Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου. Πρόκειται για τις παρεξηγήσεις που συνεχίζουν να δημιουργούνται σχετικά με την εικονική ελάφρυνση του χρέους, την αναβαλλόμενη έξοδο στις αγορές, τη δήθεν επερχόμενη επενδυτική θύελλα, το υποτιθέμενο τέλος της κρίσης και την αναπτυξιακή φαντασίωση.

Οι κίνδυνοι που συνεχίζουν να απειλούν τη χώρα, την ευρωπαϊκή της πορεία και την οικονομική της διάσωση επιβάλλουν να μπει ένα τέλος σε όλες αυτές τις «μικρές» παρεξηγήσεις, που οδήγησαν τελικά στη μεγάλη: ότι μπορεί η Ελλάδα να συνεχίσει να επιβιώνει διατηρώντας τα «κεκτημένα» της χωρίς ν’ αλλάξει απολύτως τίποτα στη νοοτροπία και τις συνήθειές της. Με τη συνειδητή απαξίωση των θεσμών, το κομματικό πελατειακό σύστημα, την απέραντη γραφειοκρατία, τη βαθιά περιφρόνηση της αξιοκρατίας και την υποβάθμιση της παιδείας, ενώ βρίσκεται βουτηγμένη στη συνωμοσιολογία, τον λαϊκισμό και την παρακμή.

Η ξέφρενη αυτή καταστροφική πορεία μπορεί και πρέπει να σταματήσει στις κάλπες της επόμενης εκλογικής αναμέτρησης. Απαραίτητη προϋπόθεση, ωστόσο, είναι να υπάρξει μια ισχυρή και αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση εξουσίας, ένα ρεαλιστικό σχέδιο εξόδου από την κρίση και πολιτικές δυνάμεις αποφασισμένες να αναλάβουν την ευθύνη και το πολιτικό κόστος της άρσης της μεγάλης παρεξήγησης.

Ο Γιάννης Μεϊμάρογλου είναι μέλος των ΜΕΤΑρρυθμιστών και της Επιτροπής Διαλόγου στο Ποτάμι