Πώς κάνεις μια προοδευτική φωνή να σιγάσει; Με δύο τρόπους: τη σωματική απειλή από τη μια πλευρά, την ηθική απαξίωση από την άλλη. Η πρώτη στηρίζει τη δεύτερη. Και αυτό ακριβώς συμβαίνει με τον συγγραφέα Καμέλ Νταούντ: στην Αλγερία, ένας σαλαφιστής ιμάμης εξέδωσε εναντίον του το 2015 φετφά που αξιώνει την εκτέλεσή του. Στο Παρίσι, μια ομάδα ιστορικών και κοινωνιολόγων τον κατηγορεί, με αφορμή την ανάγνωση που έκανε στα γεγονότα της Κολωνίας, τις σεξουαλικές επιθέσεις της 31ης Δεκεμβρίου του 2015, ως φορέα «ισλαμόφοβων κλισέ».
Στην πραγματικότητα, σε ένα άρθρο του στη «Μοντ» στις 5 Φεβρουαρίου, ο Νταούντ αναφέρθηκε στην παθολογική σχέση που διατηρούν με τη σεξουαλικότητα πολλές μουσουλμανικές χώρες και στο πολιτισμικό σοκ που νιώθουν κάποιοι νέοι με καταγωγή από το Μάγρεμπ στη θέα γυναικών που κυκλοφορούν ελεύθερα στον δρόμο. Δεν είναι ο πρώτος που προτείνει μια τέτοια ανάγνωση: από τον Τζαχάρ Μπεν Τζελούν στον Φατί Μπενσλαμά, πολλοί συγγραφείς ή ψυχαναλυτές με καταγωγή από τη Βόρεια Αφρική έχουν αναδείξει τη σεξουαλική δυστυχία, τον υποβιβασμό των γυναικών σε δεύτερη μοίρα, την απαγόρευση της ομοφυλοφιλίας στον αραβικό κόσμο.
Αλλά ο Καμέλ Νταούντ είναι ο μόνος που εφάρμοσε την ανάλυση αυτή στα γεγονότα της Κολωνίας. Και σκοπός των ιστορικών και κοινωνιολόγων που του απάντησαν μέσω κοινού τους άρθρου στη «Μοντ» στις 12 Φεβρουαρίου δεν ήταν να εκφράσουν τη διαφωνία τους ή να απαλύνουν την άποψη του Νταούντ, ο οποίος αποφάσισε εξαιτίας αυτής της επίθεσης να αποσυρθεί από τη δημόσια συζήτηση. Σκοπός ήταν να του κλείσουν το στόμα κατηγορώντας τον για ρατσισμό. Το άρθρο τους δεν εντάσσεται στο πλαίσιο της πνευματικής συζήτησης, που είναι απολύτως θεμιτή, αλλά σε εκείνο της δαιμονοποίησης. Τα γεγονότα της Κολωνίας είναι τόσο σοβαρά που δεν πρέπει να μιλάμε για αυτά. Δεν έχουν άλλωστε τίποτε να πουν για αυτά: πέραν του ότι δεν πρέπει να λέμε τίποτε γι’ αυτά, ειδάλλως υποκύπτουμε στην «ευκολία του ρατσιστικού λόγου».
Να λοιπόν που ο όρος «ισλαμοφοβία», αυτή η λέξη που προέρχεται από το αποικιακό λεξιλόγιο του 19ου αιώνα και μετατράπηκε σε ιδεολογικό όπλο από τους μουλάδες της Τεχεράνης το 1979, χρησιμοποιείται εκ νέου ως εργαλείο λογοκρισίας. Τι σημαίνει αυτή η λέξη; Οτι κάθε κριτική του Ισλάμ είναι ρατσιστική. Το θέμα είναι να επιβληθεί η σιωπή σε εκείνους τους μουσουλμάνους διανοουμένους ή ιερωμένους, άνδρες και γυναίκες, που τολμούν να ασκήσουν κριτική στο ίδιο τους το δόγμα, να καταγγείλουν τον ολοκληρωτισμό του, να αξιώσουν μια θεολογική μεταρρύθμιση, την ισότητα μεταξύ των φύλων.
Αν κάποια μαντρόσκυλα του φετφά, μεταμφιεσμένα σε ερευνητές, σε κοινωνιολόγους, μπορούν να αποθαρρύνουν έτσι έναν σπουδαίο συγγραφέα όπως ο Καμέλ Νταούντ, υπάρχει κίνδυνος να αποθαρρύνουν όλα τα ελεύθερα πνεύματα που προέρχονται από τον μουσουλμανικό κόσμο. Τίποτα λοιπόν δεν επείγει περισσότερο, αν θέλουμε να οικοδομήσουμε ένα μετριοπαθές Ισλάμ στο εσωτερικό των συνόρων μας, από το να στηρίξουμε αυτές τις παρεκκλίνουσες φωνές, να τις αγκαλιάσουμε, να τις προστατεύσουμε.
Ο Πασκάλ Μπρικνέρ είναι γάλλος συγγραφέας. Πολλά από τα βιβλία του κυκλοφορούν στα ελληνικά, το τελευταίο «Ενας καλός γιος», από τις εκδ. Πατάκη
