Από τον στρατιωτικό βοναπαρτισμό των δεκαετιών ’50 και ’60 που γνώρισε η Μέση Ανατολή μέχρι το τρομοκρατικό χτύπημα στο Παρίσι, η Ιστορία εξακολουθεί να μας εκπλήσσει. Ειδικά το φονικό στη Γαλλία υποδεικνύει ότι ο κόσμος βιώνει πλέον έναν πόλεμο που πόρρω απέχει από τη συμβατική ανάπτυξη πολέμου. Οι ασύμμετρες επιθέσεις εναντίον αμάχων συγκροτούν νέες μορφές βαρβαρότητας που, ως τέτοιες, υποκαθιστούν όλες εκείνες τις συμβατικές αρχιτεκτονικές του πολέμου και της τρομοκρατίας.

Από την άλλη, σε πλείστες ευρωπαϊκές χώρες καταγράφονται συμπτώματα υστερίας σε ό,τι αφορά την υποδοχή προσφύγων. Ταυτόχρονα όμως οι πολίτες συνειδητοποιούν το βαθύτατο έλλειμμα μιας ενιαίας ευρωπαϊκής πολιτικής επί του προσφυγικού ζητήματος, με αποτέλεσμα την εύκολη εκκόλαψη αποδιοπομπαίων τράγων αλλά και τη δαιμονοποίηση του Ισλάμ από μερίδα δυτικών αναλυτών. Προεκτείνοντας θα λέγαμε ότι κάθε σύνδεση του Προσφυγικού με τα αιματηρά γεγονότα στο Παρίσι αποτελεί μια επιπόλαιη όσο και επικίνδυνη εξίσωση, καθότι και οι δύο περιπτώσεις, ήτοι Προσφυγικό και αιματοχυσία, αποτελούν παράγωγα πολύπλοκων και πολυδιάστατων μηχανισμών. Απαιτείται, ως εκ τούτου, μια διαφορετική ανάγνωση και ερμηνεία τόσο του Προσφυγικού όσο και του τρομοκρατικού χτυπήματος.

Ερμηνεία που θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη μεταξύ άλλων α) την παράμετρο του καταμερισμού ισχύος αλλά και σφαιρών επιρροής, β) τις παρασκηνιακές (και όχι μόνο) παρεμβάσεις των «νεοταξικών» δυνάμεων, γ) τη συσσώρευση λαθών στρατηγικής για υπερέκταση που ασκεί η Δύση και που εν πολλοίς μετατρέπεται σε μπούμερανγκ και δ) την απομυθοποίηση του ISIS ως κινήματος αντίστασης. Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το ISIS, σημειώνουμε ότι αποτελεί μόρφωμα ή υβρίδιο, στρατοκρατικής σύστασης, που εκκολάφθηκε και ενισχύθηκε από ηγεμονικές χώρες της Δύσης και που, στη συνέχεια, άντλησε τεράστια έσοδα από το λαθρεμπόριο πετρελαίου και αρχαιοτήτων, έχοντας υπό τον έλεγχό του μια ολόκληρη περιοχή που αγγίζει σε έκταση εκείνη της Βρετανίας.

Είναι αξιοσημείωτο πάντως πως η Δύση, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, ουδέποτε ανέλαβε μια μεθοδική και συνάμα συντονισμένη προσπάθεια κατά του ISIS. Τουναντίον, οι περισσότερες δυτικές χώρες –κυρίως αυτές που συγκροτούν την ηγεμονία της λεγόμενης «νέας τάξης» –χρησιμοποιούν ISIS και Συρία για εξυπηρέτηση γεωπολιτικών συμφερόντων. Εν προκειμένω, οι αποκαλύψεις Πούτιν, ότι δηλαδή το ISIS χρηματοδοτείται από 40 χώρες, μεταξύ των οποίων και κάποιες που ανήκουν στο G20, είναι χαρακτηριστικές. Σε κάθε περίπτωση ο πόλεμος εισέρχεται πάλι στο καθημερινό λεξιλόγιο της Ευρώπης καθώς οι επιθέσεις εναντίον άμαχου πληθυσμού –αποκτώντας ένταση και έκταση –εκκολάπτουν μορφές σοβινισμού, ρατσισμού και ξενοφοβίας. Το αβγό του φιδιού είναι ante portas. Ηδη το ΝΑΤΟ «σκέφτεται» την ενεργοποίηση του άρθρου 5. Μολαταύτα, η απάντηση απέναντι στη σύγχρονη βαρβαρότητα δεν μπορεί να γίνεται με όρους βίας ή καταστολής δημοκρατικών κεκτημένων αλλά με όρους αλληλεγγύης, συνεργασίας, ισοπολιτείας και εμβάθυνσης της δημοκρατίας. Μόνο έτσι κατακτάται ουσιαστική και δίκαιη ειρήνη.

Ο Κώστας Γουλιάμος είναι πρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου