Ηταν αρχές του 2011. Οι εικόνες από τις πρώτες εξεγέρσεις της Αραβικής Ανοιξης είχαν ήδη κάνει τον γύρο του κόσμου. Η Ευρώπη παραληρούσε από ενθουσιασμό για τα λαϊκά κινήματα που σάρωναν τον αραβικό κόσμο. Σε ενημέρωση δημοσιογράφων στην Αθήνα ανώτερος διπλωμάτης του ισραηλινού υπουργείου Εξωτερικών είχε μιλήσει τότε για «αραβικό (ή ισλαμικό) χειμώνα».

Οσο παράταιρη ακουγόταν εκείνη την περίοδο η ανάλυση, άλλο τόσο προφητική μοιάζει σήμερα, ειδικά μετά τα γεγονότα στο Παρίσι. Το παράταιρο σήμερα είναι ότι ούτε οι κατ’ εξοχήν ειδικοί στο χάος και στην αταξία της Μέσης Ανατολής έχουν απαντήσεις για την επόμενη μέρα.

Η περιοχή βρίσκεται σε έναν δρόμο χωρίς επιστροφή. Ολόκληρες χώρες διαλύονται. Τα σύνορα που χαράχτηκαν στη Μέση Ανατολή κατά τη μοιρασιά των εδαφών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με τη Συμφωνία Σάικς – Πικό δεν είναι βέβαιο ότι θα επανέλθουν αν και όταν μπει τελεία στη σεκταριστική βία. Ηδη τέσσερα κράτη (Συρία, Ιράκ, Λίβανος, Υεμένη) δεν είναι πλέον κράτη.

Αλλά οι χώρες δεν είναι παζλ για να ξανακολλήσουν τα κομμάτια τους και να συνεχίσουν σαν να μη συνέβη τίποτα. Το τι θα τις αντικαταστήσει μοιάζει για την ώρα με βήμα προς την άβυσσο. Η ειρωνεία είναι ότι το Παλαιστινιακό είναι το μόνο ζήτημα που δεν κινείται αυτή την περίοδο στην περιοχή. Και παραδόξως, ο καθένας για τους λόγους του, ούτε οι μεν ούτε οι δε συνδέουν τις επιθέσεις στο Παρίσι με τον εξτρεμισμό των τζιχαντιστών.

Οι Ισραηλινοί πιστεύουν ότι θα χρειαστεί μια ολόκληρη γενιά για να ξανασχηματιστεί η Μέση Ανατολή. Δεν είναι το μόνο. Θεωρούν ότι οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι πρέπει να λειτουργήσουν ως αφύπνιση των Ευρωπαίων από την αθωότητα. Τι εννοούν; Εμμέσως πλην σαφώς, ότι η Ευρώπη ίσως το παράκανε με την ανεκτικότητα και ότι αν θέλει να προστατεύσει τους πολίτες της από την παράνοια των τζιχαντιστών θα πρέπει να κάνει εκπτώσεις σε βασικές της αρχές, όπως το να βάλει την ασφάλεια πάνω από τα τα δικαιώματα. Και φυσικά να μην είναι τόσο γενναιόδωρη με την υποδοχή προσφύγων και μεταναστών.

Εξάλλου, το Ισραήλ έχει αυτή τη στιγμή την πιο δεξιά κυβέρνηση στην ιστορία του. Γι’ αυτό και μιλούν για την ανάγκη να υπάρξει στη Μέση Ανατολή αλλαγή παραδείγματος που θα προκρίνει τη σταθερότητα έναντι της δημοκρατίας. Οπως έκαναν οι Ισραηλινοί συμμαχώντας με «μετριοπαθείς» (σε σύγκριση με τη βαρβαρότητα του ISIS) χώρες, όπως η Αίγυπτος, η Ιορδανία και οι χώρες του Κόλπου.

Από το περασμένο Σάββατο στους δρόμους της Ιερουσαλήμ δεν δεσπόζει το άστρο του Δαβίδ, αλλά οι γαλλικές σημαίες. Οπως έλεγε άλλος Ισραηλινός: «Εδώ κάθε μέρα είναι ένα μικρό Παρίσι, κάθε φορά που ένας νεαρός βγαίνει στον δρόμο για να μαχαιρώσει». Βέβαια, το από ποια πλευρά των συνόρων βλέπεις τη θέα κρίνει και το πώς στέκεσαι.

«Αν δεν κουμαντάρεις τη σύγκρουση, θα κουμαντάρει η σύγκρουση εσένα» λέει μια βουλευτής των ισραηλινών Εργατικών. Ακριβώς η περιγραφή του σημείου μηδέν στο οποίο βρίσκονται σήμερα τα πράγματα.