[Εντός και εκτός] Φράχτες

Λένε ότι τα μόνα όρια στη ζωή είναι αυτά που βάζεις εσύ ο ίδιος. Σε επίπεδο έθνους-κράτους, τα πράγματα είναι λίγο πιο περίπλοκα. Υπάρχουν σύνορα, χερσαία και θαλάσσια. Κι ας τα αψηφούν οι απεγνωσμένοι πρόσφυγες και μετανάστες για να βρουν μια θέση στην Ευρώπη.

Το αν φταίει η πολιτική της περιστρεφόμενης πόρτας που εφάρμοσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επί των ημερών της Τασίας Χριστοδουλοπούλου και η οποία συμπυκνώθηκε στο μότο «τους αφήνω να μπουν στη χώρα και μετά τους προωθώ με συνοπτικές διαδικασίες εκτός των συνόρων μου» μοιάζει

πλέον με συζήτηση για το αν η κότα έκανε το αβγό ή το αβγό την κότα. Πιο ελκυστική για της γης τους κολασμένους από την υπόσχεση της Τασίας για ηλιοθεραπεία στην Ομόνοια ήταν σίγουρα η υπόσχεση της Ανγκελα Μέρκελ ότι θα δεχόταν ένα εκατομμύριο Σύρους σε γερμανικό έδαφος.

Ομως, όπως λέει η βρετανική παροιμία, οι καλοί φράχτες κάνουν τους καλούς γείτονες. Ακόμη και ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έκανε νέα παρέμβαση για το Προσφυγικό, προειδοποιώντας ότι αν η Ευρώπη θέλει να διασώσει την ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων εντός των συνόρων της, πρέπει να ανακτήσει τον έλεγχο των εξωτερικών της συνόρων.

Τα σύνορα είναι το νέο ευρωπαϊκό φετίχ. Στην πραγματικότητα, προκειμένου να διασωθεί το Ιερό Δισκοπότηρο της ευρωπαϊκής ενοποίησης, το Σένγκεν –το οποίο τουλάχιστον οι Ούγγροι θα ήθελαν να το καταργήσουν για την Ελλάδα –το βάρος πρέπει να μεταφερθεί αναγκαστικά στη φύλαξη των ευρωπαϊκών συνόρων.

Για ποιον χτυπά η καμπάνα; Για το Αιγαίο. Τα καλά νέα είναι πως μαζί με την αναγνώριση ότι υπάρχουν ευρωπαϊκά σύνορα, μπορεί να έρθει η αναγνώριση ότι το Αιγαίο είναι σύνορο της Ευρώπης. Τα κακά νέα είναι ότι η Ελλάδα, σε αντίθεση με την Τουρκία, είναι μέλος της ΕΕ και άρα από αυτήν περιμένουν τα περισσότερα οι Ευρωπαίοι.

Εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Παρότι οι σκληροί πιέζουν, στόχος των Ευρωπαίων δεν είναι οι κοινές ελληνοτουρκικές περιπολίες αλλά ο καλύτερος συντονισμός των δύο χωρών. Εξάλλου, βασική επιδίωξη του Γιούνκερ είναι η δημιουργία μέχρι τα τέλη του χρόνου μιας ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής.

Τι σημαίνει αυτό; Τη δημιουργία μιας υπηρεσίας που δεν θα έχει καμία σχέση με τη «λάιτ» Frontex. Πληροφορίες από τις Βρυξέλλες κάνουν λόγο για μια υπηρεσία που θα έχει πολύ μεγαλύτερες επιχειρησιακές δυνατότητες από τη Frontex και θα στελεχώνεται από αξιωματικούς των κρατών-μελών, δηλαδή από στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων. Οπως το έθετε κοινοτική πηγή, «θα ήταν αδιανόητο να σκεφτεί κανείς μια ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή στο Αιγαίο στην οποία δεν θα μετείχαν στελέχη του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού».

Το εγχείρημα δεν είναι ούτε εύκολο ούτε αθώο. Ηδη παρουσιάζονται νομικά κωλύματα. Οι πιο καχύποπτοι μένουν στην αμυντική διάσταση, καθώς εκτιμούν ότι η ευρωπαϊκή Ακτοφυλακή και Συνοριοφυλακή θα λειτουργούσε ως προπομπός ενός ευρωπαϊκού στρατού. Εννοείται ότι αυτό δεν θα αρέσει καθόλου ούτε στο ΝΑΤΟ ούτε στους Αμερικανούς.

Αν σχηματιστεί, θα είναι απάντηση στο πρόβλημα με περισσότερη Ευρώπη. Θα απαιτήσει όμως και νέα μεταβίβαση εθνικής κυριαρχίας σε επίπεδο Ενωσης. Μένει να φανεί ποιος μπορεί να την αντέξει.