Οι Ελληνες είναι ένας μεγάλος λαός, αλλά η Ελλάδα δεν είναι κράτος. Το ελληνικό πρόβλημα ή, μάλλον, το ελληνικό «παράδοξο», σε τρεις λέξεις που καρφώνονται σαν πρόκες στην καρδιά του ελληνικού πολιτικού συστήματος.

Οσο κι αν λατρεύουμε να μισούμε τον Σόιμπλε, συνεργάστηκε με όλες τις μνημονιακές κυβερνήσεις από το 2010 μέχρι σήμερα. Γνωρίζει λεπτομέρειες που πολλοί θα ήθελαν να ξεχάσουν. Η εμπειρία του από τον συγχρωτισμό με τους πολιτικούς παίκτες στην Ελλάδα ενίσχυσε την πεποίθησή του ότι το εγχώριο πολιτικό σύστημα δεν θέλει και δεν μπορεί να εφαρμόσει τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και να εκσυγχρονίσει τις κρατικές δομές επειδή θα είναι σαν να πυροβολεί και τα δυο του πόδια.

Αυτό που λέει ο Σόιμπλε δημοσίως δεν είναι παρά η αποτύπωση της εικόνας που έχουν για την Ελλάδα πολλές ξένες πρωτεύουσες: μια χώρας που αρνείται να προσαρμοστεί στα δυτικά πρότυπα.

Η προσαρμογή αυτή ήταν η βασική φιλοσοφία του «άλλου» Μνημονίου. Ηταν το παράλληλο πλαίσιο μεταρρύθμισης της κρατικής μηχανής που είχε θέσει εξαρχής η τρόικα πέρα και πάνω από τους δημοσιονομικούς στόχους. Ηταν ίσως το μόνο καλό του Μνημονίου. Ηταν το μόνο που επιχείρησαν να παρακάμψουν διαδοχικές μνημονιακές κυβερνήσεις, παρότι απεδείχθησαν πρώτες μαθήτριες στις περικοπές δαπανών και στο πετσόκομμα μισθών και συντάξεων. Και ήταν αυτό που σύστησε την Task Force του Χορστ Ράιχενμπαχ και την ανεξάρτητη Αρχή της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων.

Δεν σφάξανε… Η κρατική μηχανή και γραφειοκρατία ίσως να αλλάζει πιο εύκολα με λοβοτομή ή, έστω, με πρόγραμμα ελέγχου του νου. Δεν μπορείς να αλλάξεις κάποιον ερήμην του, ειδικά όταν το πολιτικό σύστημα σαμποτάρει τις αλλαγές. Η ιστορία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων ίσως στο μέλλον αποτελέσει case study. Οι θητείες των επικεφαλής της είναι πιο σύντομες και από αυτές των ελλήνων πρωθυπουργών!

Μέσα σε 16 μήνες έχουν «παραιτηθεί» δύο επικεφαλής της ανεξάρτητης Αρχής. Η περίπτωση Θεοχάρη, ο οποίος εξαναγκάστηκε σε παραίτηση με αφορμή κάποια τιτιβίσματα και υποτιθέμενα λάθη στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό επιβεβαίωσε στα μάτια πολλών ξένων την πεποίθηση ότι το πολιτικό σύστημα έχει αλλεργία στις ανεξάρτητες Αρχές.

Η Σαββαΐδου δεν είναι Θεοχάρης. Σε εκείνον δεν χρεώθηκαν πειθαρχικά παραπτώματα ούτε εκκρεμότητα με τη Δικαιοσύνη. Συν τοις άλλοις, η «παραιτημένη» από το Υπουργικό Συμβούλιο δεν ήταν και η αγαπημένη της νυν κυβέρνησης λόγω των σχέσεών της με την προηγούμενη. Φαίνεται όμως ότι δεν ήταν ούτε αγαπημένη της τρόικας, για λόγους που συνδέονται με την αποτελεσματικότητα του φοροεισπρακτικού μηχανισμού.

Ωστόσο αυτό δεν δίνει συγχωροχάρτι στην κυβέρνηση να τη μετατρέψει σε νέο Θεοχάρη.

Η ειρωνεία είναι ότι η περίπτωση της Σαββαΐδου καταρρίπτει όλα τα επιχειρήματα του ρεπερτορίου που χρησιμοποιούσε ο ΣΥΡΙΖΑ περί «εγκαθέτων» της τρόικας τους οποίους καμιά κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να καθαιρέσει. Η μέχρι στιγμής χλιαρή αντίδραση των θεσμών φαίνεται ότι διευκόλυνε το νομικίστικο εύρημα της επίσημης αποκαθήλωσής της. Μένει να φανεί ποια θα είναι τα καινούργια ρούχα του αυτοκράτορα. Ή αν απλώς θα μείνει γυμνός.