Και ξαφνικά η μεγάλη οθόνη γέμισε και πάλι με δεινόσαυρους λόγω της νέας ταινίας «Jurassic World». Ομως στην πραγματική ζωή θα μπορούσαν πραγματικά οι επιστήμονες να ξαναφέρουν στη ζωή αυτά τα τρομερά ερπετά;

Η επιστήμη της απεξαφάνισης –δηλαδή η έρευνα για το πώς θα μπορούσαμε να φέρουμε πίσω στη ζωή είδη που έχουν εξαφανισθεί –είναι ένας γοργά αναπτυσσόμενος τομέας. Η ιδέα ότι μπορούμε να αναβιώσουμε είδη χαμένα εδώ και αιώνες, όπως τα μαμούθ ή οι δεινόσαυροι, είναι συναρπαστική, γράφει στο περιοδικό «Prospect» η εξελικτική βιολόγος Μπεθ Σαπίρο. Επίσης μας επιτρέπει να διορθώσουμε τα λάθη μας.

Η Σαπίρο είναι υπεύθυνη ενός ερευνητικού κέντρου στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας που ειδικεύεται στο αρχαίο DNA. Εργάζεται στην ανάπτυξη εργαλείων που θα απομονώνουν συστοιχίες DNA από οστά, δόντια, τρίχες και άλλους ιστούς από οργανισμούς που κάποτε ήταν ζωντανοί και θα τις μελετά. Το DNA που παίρνουμε από τα απομεινάρια είναι σε άθλια κατάσταση, κάτι που δεν αποτελεί και έκπληξη καθώς είναι ηλικίας ακόμα και 700.000 ετών. «Ομως εάν μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μια συστοιχία DNA, τότε μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα ζωντανό ον» λέει η βιολόγος.

Οι επιστήμονες βρίσκονται σε καλό δρόμο. Το 2009, μια ομάδα ισπανών και γάλλων ειδικών ανακοίνωσε ότι ο κλώνος ενός εξαφανισμένου αγριοκάτσικου των Πυρηναίων γεννήθηκε από μητέρα που ήταν υβρίδιο μιας οικόσιτης κατσίκας και ενός διαφορετικού είδους αγριοκάτσικου. Χρησιμοποίησαν την ίδια τεχνολογία που είχε χρησιμοποιηθεί το 1996 για να κλωνοποιηθεί το πρόβατο Ντόλι. Ομως είχαν πάρει ζωντανά κύτταρα από το τελευταίο αγριοκάτσικο των Πυρηναίων. Το 2013, αυστραλοί επιστήμονες ανακοίνωσαν ότι έφτιαξαν επιτυχώς έμβρυα ενός εξαφανισμένου βατράχου (Lazarus) εγχύοντας πυρήνες κυττάρων ενός τέτοιου βατράχου που είχαν καταψυχθεί επί 40 χρόνια στο κύτταρο ενός βατράχου από άλλο είδος.

Αυτά τα δύο πειράματα –στα οποία δυστυχώς τα ζώα δεν επιβίωσαν –είναι ο ένας τρόπος της απεξαφάνισης. Ο άλλος είναι να κατανοήσουμε ποια μέρη του γονιδιώματος είναι σημαντικά για να μοιάζουν τα είδη που θα αναβιώσουν με τα αντίστοιχα προϊστορικά. Πρώτα όμως, λέει η Σαπίρο, πρέπει να μαθουμε τις ακριβείς διαφορές στα γονιδιώματα ενός μαμούθ και ενός ελέφαντα, ώστε να συνδυασθούν. Διότι, όπως μάθαμε από τις ταινίες, η πρακτική της λήψης αίματος δεινοσαύρων από κουνούπια που διατηρήθηκαν μέσα σε κεχριμπάρι –η οποία μπορεί πραγματικά να χρησιμοποιηθεί –έχει ανεπιθύμητα αποτελέσματα. Στα οποία βέβαια δεν περιλαμβάνονται τα 400 εκατομμύρια που κέρδισαν οι παραγωγοί του «Τζουράσικ Παρκ» και ποιος ξέρει άλλα πόσα από την καινούργια ταινία!