Ο Βλαντίμιρ Πούτιν εμφανίσθηκε πριν από λίγες ημέρες στην ετήσια μαραθώνια συνέντευξή του όπου απαντά σε ερωτήσεις όσων καλούν στο τηλέφωνο από όλη τη Ρωσία. Η τετράωρη εκπομπή «Σε ζωντανή σύνδεση με τον Πούτιν» ήταν φυσικά έτσι διαμορφωμένη ώστε να μη φέρει σε δύσκολη θέση τον ρώσο πρόεδρο. Το σόου αυτό αποτελεί παράδοση από το 2001, όταν και ξεκίνησε. Γιατί προτιμά ο Πούτιν αυτή τη διαδικασία; «Είναι η πιο έγκυρη και δυνατή δημοσκόπηση» εξηγεί ο ίδιος. «Εκατομμύρια ερωτήσεις υποβάλλονται από διάφορες πλατφόρμες, γεγονός που μας δίνει μια πραγματική αίσθηση για τις ανησυχίες του κόσμου».

Η σημερινή Ρωσία μπορεί να μην αποτελεί την ιδανική εικόνα μιας δημοκρατίας, η ηγεσία της όμως ενδιαφέρεται πολύ για την κοινή γνώμη. Η πολιτική του Κρεμλίνου διαμορφώνεται από συνεχείς δημοσκοπήσεις και ποιοτικές μελέτες ομάδων πολιτών. Αυτό μπορεί να εξηγεί και το πώς κάποιες εμφανώς απρόσεκτες κινήσεις του Κρεμλίνου γίνονται δεκτές με θεαματικά ποσοστά από τους Ρώσους.

Τον Ιανουάριο του 2014, η δημοφιλία του Πούτιν άγγιζε το «χαμηλό» ποσοστό του 65% (ένα ποσοστό που για οποιονδήποτε άλλο ηγέτη διεθνώς θα ήταν λόγος να ανοίξει σαμπάνιες). Ολα αυτά άλλαξαν εν μία νυκτί με την κατάληψη της Κριμαίας. Η δημοτικότητά του εκτοξεύθηκε στο 88% και έκτοτε παραμένει περίπου εκεί. «Υπολόγιζαν σε κάποια ενίσχυση, όμως αυτό το αποτέλεσμα εξέπληξε τους πάντες, ακόμα και τον Βλαντίμιρ» λέει ο Γκλεμπ Παβλόφσκι, σύμβουλος εσωτερικής πολιτικής του ρώσου προέδρου από το 1999 έως το 2011.

Εναν χρόνο αργότερα τα ποσοστά παραμένουν υψηλά, όμως τώρα οι Ρώσοι ανησυχούν ιδιαίτερα για την οικονομική κατάσταση, τις οικονομικές κυρώσεις από τη Δύση, την πτώση του ρουβλίου και την πτώση της τιμής του πετρελαίου. Ο Λεβ Γκουντκόφ, επικεφαλής της εταιρείας δημοσκοπήσεων Levada, προβλέπει ότι είναι μόνο θέμα χρόνου να πέσει και η δημοτικότητα του Πούτιν. «Η φούσκα του ιδεολογικού πατριωτισμού είναι αδύναμη πια. Εάν υπάρξει σχετική ηρεμία στη σύγκρουση με την Ουκρανία, θα ξεσπάσει ο κόσμος στη Ρωσία» υποστηρίζει ο Γκουντκόφ. Πιστεύει ότι ο Πούτιν θα χρειασθεί σύντομα μια νέα κλιμάκωση για να αποφύγει τη διάλυση της φρέσκιας ενότητας.

Ομως κάτι τέτοιο πλέον δεν θα μπορούσε να έρθει απέξω. «Το σύστημα θα πιεστεί να εφεύρει μια νέα κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, όμως αυτή τη φορά μέσα στη χώρα» θεωρεί ο Παβλόφσκι. Ισως ο νέος στόχος να είναι όλοι εκείνοι που θεωρούνται πράκτορες του εξωτερικού εχθρού: το μικρό αλλά θορυβώδες κομμάτι της κοινωνίας που ασπάζεται φιλελεύθερες αξίες και θέλει την προσέγγιση με τη Δύση. Ολοι αυτοί που ήδη το Κρεμλίνο αποκαλεί «πέμπτη φάλαγγα» ή εκείνοι που κατηγορούνται ότι έβαλαν πρόσφατα μεγάλες φωτιές στη Σιβηρία καταστρέφοντας δεκάδες χωριά στην περιοχή. Οι βάρβαροι είναι πάντα απαραίτητοι.