Ενα βήμα εμπρός και δύο πίσω κάνει το πολυνομοσχέδιο στα ΑΕΙ. Εκσυγχρονίζει τον αναχρονισμό της οικογενειοκρατίας. Προοδεύει στην οπισθοδρόμηση των πελατειακών σχέσεων και καταργεί την κοινωνική λογοδοσία του πανεπιστημίου.

Ενα θετικό βήμα προς τα εμπρός είναι ότι επανέρχεται στην ευθύνη των τμημάτων, πλειοψηφικά έστω (αν και όχι αποκλειστικά), η εξέλιξη των μελών ΔΕΠ. Ενα επταμελές σώμα εκλεκτόρων με την ψήφο τεσσάρων μόνο μελών του και μάλιστα εκτός σχολής ή ΑΕΙ αναδείκνυε τους πανεπιστημιακούς με συνοπτικές διαδικασίες, συντεχνιακό τρόπο και αδιαφανή μεθόδευση.

Οι εξωτερικοί εκλέκτορες άλλου τμήματος ή ΑΕΙ ημεδαπής και αλλοδαπής πλειοψηφούσαν έναντι των εσωτερικών. Ετσι τα τμήματα αλλοτριώνονταν και τα μέλη ΔΕΠ αποξενώνονταν από το οικείο περιβάλλον. Τα μέλη της επταμελούς επιτροπής συνήθως συνεργάζονταν με τους υποψηφίους εκδοτικά, επιχειρηματικά ή ερευνητικά σε χρυσοφόρα προγράμματα. Η εξέλιξη μέλους ΔΕΠ μπορεί έτσι να προαποφασιζόταν σε εξωπανεπιστημιακά κέντρα.

Πρώτο αρνητικό βήμα προς τα πίσω είναι η κατάργηση του Συμβουλίου Ιδρύματος. Η λειτουργία του δεν παρακώλυε σε τίποτε τα ΑΕΙ και η ύπαρξή του ήταν εγγύηση αριστείας. Τα μέλη του αναδεικνύονταν με αδιάβλητη ψηφοφορία από τους πανεπιστημιακούς μας και ήταν οι πλέον διακεκριμένοι παγκοσμίως συνάδελφοί μας.

Ο κοινωνικός έλεγχος του ΑΕΙ και η λογοδοσία των οργάνων του ενώπιον όλων μας διασφαλιζόταν με το Συμβούλιο Ιδρύματος. Τώρα πια οι εκλογές των οργάνων επαφίενται στον «πατριωτισμό» της ανεξέλεγκτης οικογενειοκρατίας και στο «φιλότιμο» της ασύδοτης κομματοκρατίας των τελευταίων δεκαετιών. Το Συμβούλιο Ιδρύματος είναι το έμβλημα της αριστείας στα ΑΕΙ, γι’ αυτό ίσως «όφειλε» να αφανισθεί!

Αλλο βήμα προς τα πίσω είναι η μαζική επαναφορά φοιτητών και υπαλλήλων στη συνδιαχείριση του ΑΕΙ. Παρότι φαντάζει σαν δήθεν «δημοκρατικό», ωστόσο γνωρίζουμε ότι λειτούργησε ολιγαρχικά και οχλοκρατικά (κλοπή κάλπης για ματαίωση ψηφοφορίας, καταλήψεις κτιρίων, εκφοβισμός από «δυναμικές» μειοψηφίες κ.λπ.).

Το δημόσιο πανεπιστήμιο αυτοαμαυρώθηκε από τέτοια περιθωριακά κρούσματα. Αυτά όλα επανέρχονται με το πολυνομοσχέδιο. Αν αυτό δεν είναι παλινόρθωση και αντεπανάσταση, τότε τι άλλο είναι; Δεν αρκεί το mea culpa του 1990 που αναφώνησαν οι συντάκτες του νόμου – πλαισίου του 1982;

Ο Μάριος Π. Μπέγζος είναι κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθηγητής Συγκριτικής Φιλοσοφίας της Θρησκείας