«ΤΑ ΝΕΑ» συνεχίζουντις αποκαλύψεις στο πλαίσιο της παγκόσμιας έρευναςτου ICIJ, της «Monde»και των μεγαλύτερων μέσων ενημέρωσης στον πλανήτη. Η εφημερίδα απέκτησε πρόσβαση στην «παγκόσμια λίστα» και επί επτά μήνες ερευνά τα στοιχεία που προσφέρουν μια σπάνια ματιά στο εσωτερικό του υπεραπόρρητου ελβετικού τραπεζικού συστήματος
Εμπειροι ελεγκτές σε Ελλάδα και εξωτερικό –κυρίως στη Γαλλία, όπου έχουν ασχοληθεί όσο κανένας άλλος με τα στοιχεία της «παγκόσμιας λίστας Λαγκάρντ» –λένε ότι ο πιο σύντομος δρόμος όταν ερευνάς οικονομικά σκάνδαλα είναι το «follow the money», δηλαδή να «ακολουθείς το χρήμα».
«ΤΑ ΝΕΑ» έκαναν ακριβώς αυτό. Ανάμεσα σε χιλιάδες αρχεία και εκατοντάδες σελίδες με σημειώσεις υπαλλήλων εντόπισαν τις μεγαλύτερες αναλήψεις μετρητών και εκδόσεις επιταγών από τα γκισέ των ελβετικών παραρτημάτων της HSBC καθώς και τις μεταφορές εκατομμυρίων δολαρίων και ευρώ. Πρόκειται για έναν θησαυρό –κυριολεκτικά και μεταφορικά –που δείχνει λεπτομέρειες για τις κινήσεις των κεφαλαίων αλλά και τις «πρωτοκοσμικές» συνήθειες των πελατών.
Σε κάποιες περιπτώσεις, φαίνεται ξεκάθαρα ότι οι μεταφορές των χρημάτων έχουν πραγματοποιηθεί για να αποφευχθεί η φορολόγηση των τόκων των καταθέσεων σε προσωπικούς λογαριασμούς.
Μέσα σε διάστημα μερικών μηνών το 2005, από καταστήματα της HSBC στην Ελβετία πραγματοποιήθηκαν από 18 πρόσωπα ελληνικού ενδιαφέροντος αναλήψεις που ξεπερνούσαν το 1,1 εκατ. ευρώ. Κάποιοι από αυτούς τα πήραν σε ευρώ, άλλοι σε δολάρια, άλλοι σε ελβετικά φράγκα και σε επιταγές σε στερλίνες. Υπήρξαν ακόμα και προτιμήσεις όσον αφορά τον αριθμό των χαρτονομισμάτων που θα κουβαλούσαν μαζί τους από το ταμείο.
ΠΩΣ ΠΕΡΑΣΑΝ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ. Ωστόσο παραμένει μυστήριο πώς κατάφεραν να περάσουν από τους ελέγχους των αεροδρομίων τα ποσά άνω των 10.000 ευρώ σε μετρητά και αν αυτά δηλώθηκαν στις τελωνειακές Αρχές, σύμφωνα πάντα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.
Από τις σημειώσεις των υπαλλήλων της HSBC όπου καταγράφονταν οι επαφές τους με τους έλληνες πελάτες της τράπεζας, φαίνεται ότι το αμερικανικό δολάριο και το ευρώ ήταν τα πλέον συχνά χρησιμοποιούμενα νομίσματα κατά τις αναλήψεις και τις εκδόσεις επιταγών. Περισσότερα από 758.000 δολάρια κατέληξαν σε τέσσερις πελάτες. Από αυτά τα 700.000 δόθηκαν σε μορφή επιταγής την οποία παρέλαβε ζεύγος που δηλώνει κατοικία σε Φιλοθέη για να «αγοράσει ένα αυτοκίνητο αντίκα, μια Bugatti» ανέφεραν στις σημειώσεις τους οι υπάλληλοι της HSBC. Για να καλυφθεί το συγκεκριμένο ποσό είχαν λάβει εντολή να πωλήσουν χρυσό που διέθετε η πελάτις καθώς και να μην ανανεώσουν μια προθεσμιακή κατάθεσή της.
Επιπλέον περίπου 322.000 ευρώ εκταμιεύτηκαν κατά το υπό εξέταση χρονικό διάστημα, ενώ ακολουθούσαν οι αναλήψεις σε ελβετικά φράγκα (92.000). Για να αναληφθούν τα χρήματα αυτά οι περισσότεροι πελάτες βρέθηκαν στα γραφεία των ελβετικών παραρτημάτων.
Οπως όμως φάνηκε στις σημειώσεις των υπαλλήλων, υπήρχε και άλλος τρόπος να μεταφερθούν τα χρήματα χωρίς να αφήσουν ίχνη και να μην μπουν απαραίτητα σε σακ βουαγιάζ: ένας πελάτης ζήτησε και έλαβε τρεις επιταγές των 5.000 στερλινών με κούριερ σε διεύθυνση που είχε δηλώσει.
ΣΕ ΕΥΡΩ ΚΑΙ ΕΛΒΕΤΙΚΑ ΦΡΑΓΚΑ. Μεγάλο ποσό είχε ζητήσει μετρητά σε ευρώ Ελληνας που ταξίδεψε στη Γενεύη και, όπως ανέφεραν οι υπάλληλοι της HSBC, έπρεπε να νοσηλευθεί σε νοσοκομείο λόγω καρδιακών προβλημάτων. Ο εν λόγω επιχειρηματίας εμφανιζόταν να συνδέεται το 2005 με επτά οφσόρ με έδρα σε Βρετανικές Παρθένους Νήσους, Παναμά, Λιβερία καθώς και με εταιρεία στην Ιρλανδία.
«Ο πελάτης θα προσγειωθεί στη Γενεύη αργά την Τρίτη και θα εισαχθεί νωρίς το πρωί της Τετάρτης στο νοσοκομείο. Θα πρέπει να βγει το Σάββατο ή την Κυριακή και θα ταξιδέψει στη Νότια Γαλλία, όπου και θα παραμείνει για να αναρρώσει. Για αυτό τον λόγο θα χρειαστεί από εμάς 50.000 ευρώ σε μετρητά –45.000 σε 500άρικα και 5.000 σε 50άρικα –και 10.000 ελβετικά φράγκα για νοσοκομειακά έξοδα» έχει καταγραφτεί στο αναλυτικό αρχείο για τον λογαριασμό του έλληνα πελάτη, το οποίο απέσπασε μαζί με δεκάδες χιλιάδες άλλα ο πρώην υπάλληλος της HSBC Γενεύης Ερβέ Φαλσιανί από τους υπολογιστές της τράπεζας.
«Ο τραπεζικός σύμβουλός μας έχει επιβεβαιώσει ότι συνήθως λαμβάνει τα μετρητά από την τοπική τράπεζα, αλλά λόγω της απρόβλεπτης κατάστασης δεν ήταν σε θέση να ταξιδέψει στον τόπο του» σημείωνε ο υπάλληλος.
Σε άλλη περίπτωση τον Νοέμβριο του 2005 φαίνεται πως μητέρα και κόρη προχώρησαν σε ανάληψη 30.000 δολαρίων από τα γκισέ ελβετικού παραρτήματος της HSBC. H επίσκεψη πραγματοποιήθηκε μαζί με τον διαχειριστή του εταιρικού λογαριασμού που είχαν ανοίξει έτσι ώστε να μην καταβάλλουν φόρους επί των τόκων των καταθέσεων. Εγραφε ο υπάλληλος της τράπεζας: «Πρώτη επαφή… Οι πελάτες είχαν προσωπικούς λογαριασμούς και για λόγους ευρωπαϊκής οδηγίας φορολόγησης των τόκων άνοιξαν έναν νέο εταιρικό λογαριασμό και μετέφεραν εκεί τα κεφάλαιά τους. Οι πελάτες έχουν σχέσεις με την τράπεζα εδώ και πολλά χρόνια και δηλώνουν πολύ ικανοποιημένοι».
Στον λογαριασμό τους εμφανίζονταν να συνδέονται με παναμέζικη offshore, ενώ τη διαχείριση του τραπεζικού λογαριασμού έκανε άλλη εταιρεία με έδρα στη Γενεύη και παράρτημα στο Λουγκάνο. Ως υπεύθυνος της εταιρείας διαχείρισης εμφανιζόταν Ελληνας.
Η ΕΞΑΙΡΕΣΗ. Ανάμεσα στις δεκάδες περιπτώσεις αποφυγής καταβολής φόρων μέσω offshore και απόκρυψης περιουσιακών στοιχείων σε υπεραπόρρητους λογαριασμούς που αντί για ονόματα συνδέονται με αριθμούς, υπάρχει και μία εξαίρεση: πελάτης της HSBC στην Ελβετία δήλωσε στους υπαλλήλους ότι έπρεπε να προχωρήσει σε ανάληψη 70.000 ευρώ για να πληρώσει τους φόρους για την απόκτηση γης στην Ελλάδα –εννοώντας προφανώς τον φόρο μεταβίβασης. Πρόκειται για τη μοναδική περίπτωση φορολογικής ευσυνειδησίας που εντοπίστηκε έπειτα από καθημερινό ψάξιμο της παγκόσμιας λίστας Λαγκάρντ τους τελευταίους επτά μήνες.
Σχόλια
