Ενα από τα πιο δύσκολα σταυρόλεξα καλούνται να λύσουν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο φορολογούμενοι οι οποίοι έχουν κάνει λάθη στη συμπλήρωση του Ε9 για τα ακίνητα που κατέχουν. Από τη διόρθωση των λαθών περνά η μείωση του ΕΝΦΙΑ όπου υπολογίστηκε λάθος αλλά το σταυρόλεξο είναι δυσεπίλυτο. Η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων αναγκάστηκε να εκδώσει χθες αναλυτική εγκύκλιο 32 σελίδων με οδηγίες για την ορθή συμπλήρωση του εντύπου, κωδικό προς κωδικό.
Παράλληλα, εγκαινίασε στην Αθήνα κύκλο σεμιναρίων λογιστών ο οποίος θα επεκταθεί τις επόμενες ημέρες και σε άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας ώστε να αποκρυσταλλωθούν τα SOS και να διευκρινιστούν οι γρίφοι στη συμπλήρωση της δήλωσης στοιχείων ακινήτων. Οι λεπτομέρειες στη συμπλήρωση του Ε9 είναι καθοριστικές και τα λάθη στοιχίζουν ακριβά. Ενας κωδικός που δεν θα συμπληρωθεί σωστά μπορεί να οδηγήσει σε φόρους εκατομμυρίων, όπως συνέβη για παράδειγμα με εκκλησίες ή ιδρύματα τα οποία δικαιούνται απαλλαγών.
Εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι άλλωστε οι οποίοι δεν δήλωσαν σωστά ότι το ακίνητό τους ήταν ημιτελές ή μη ηλεκτροδοτούμενο έχασαν σε πρώτη φάση την έκπτωση 40% ή 20% αντίστοιχα στον φόρο. Τώρα, οι φορολογούμενοι καλούνται να διορθώσουν την εικόνα της περιουσιακής τους κατάστασης και τα λάθη μέχρι τις 30 Νοεμβρίου.
Αυτόματα θα εκδίδεται νέο εκκαθαριστικό ΕΝΦΙΑ. Οπως δήλωσε χθες όμως η ΓΓΔΕ Κ. Σαββαΐδου, έχει ήδη ζητήσει από την ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών να νομοθετήσει παράταση της προθεσμίας τουλάχιστον έως το τέλος του έτους ή ακόμα και έως το τέλος Ιανουαρίου 2015. Η ειδική εφαρμογή στο taxisnet για τις διορθώσεις αναμένεται καλώς εχόντων των πραγμάτων να ανοίξει αύριο Παρασκευή.
Η πρώτη σελίδα του εντύπου
Η σωστή συμπλήρωση κρίνει τον λογαριασμό
Τα βασικά στοιχεία στην πρώτη σελίδα του Ε9, όπως το ονοματεπώνυμο, ο ΑΦΜ, η διεύθυνση, είναι προσυμπληρωμένα. Αν δεν είναι σωστά, πρέπει να διορθωθούν πρώτα στο Μητρώο. Ιδίως για νομικά πρόσωπα, η σωστή συμπλήρωση της πρώτης σελίδας είναι καθοριστική, διότι ανάλογα με το είδος και την κατηγορία του νομικού προσώπου εμφανίζονται συγκεκριμένα πεδία στο εσωτερικό της δήλωσης τα οποία κρίνουν μειώσεις ή απαλλαγές από τον ΕΝΦΙΑ. Στον ειδικό χώρο που υπάρχει για σημειώσεις οι φορολογούμενοι μπορούν να διευκρινίσουν ό,τι δεν έχουν τη δυνατότητα να προσδιορίσουν αναλυτικά στις μέσα σελίδες του εντύπου. Μπορούν να γράψουν, για παράδειγμα, αν ένα κτίσμα είναι αυθαίρετο, πόσα από τα τετραγωνικά μέτρα των κυρίων χώρων αφορούν κλειστό ημιυπαίθριο ή στοιχεία για ακάλυπτους χώρους και ταράτσες και κληρονομιαία ακίνητα.
Προσόψεις και όροφοι
Κρύβουν παγίδες οι πολλοί συντελεστές
Ανάλογα με τον αριθμό των προσόψεων, ο ΕΝΦΙΑ αυξάνεται με συγκεκριμένους συντελεστές. Οι προσόψεις δηλώνονται στη στήλη 6 του πίνακα 1. Αρχικά διαγραμμίζεται υποχρεωτικά με Χ η αντίστοιχη στήλη (Π) της οδού της διεύθυνσης εφόσον το ακίνητο έχει πρόσοψη στον δρόμο αυτό. Προσόψεις ακινήτου θεωρούνται οι πλευρές οι οποίες έχουν άνοιγμα (παράθυρο, πόρτα ή προθήκη) σε δρόμο ή πλατεία.Οταν το ακίνητο δεν έχει πρόσοψη σε δρόμο αλλά αποκλειστικά σε αίθριο ή σε στοά, δεν συμπληρώνεται η στήλη 6 γιατί αυτό θεωρείται τυφλό.
Το πλήθος των προσόψεων συμπληρώνεται αθροιστικά στη στήλη 28. Οταν το ακίνητο είναι τυφλό αναγράφεται ο αριθμός 0. Ο όροφος του ακινήτου αναγράφεται στη στήλη 11 του πίνακα 1 με τους κωδικούς Υ για υπόγειο, 0 για ισόγειο ή ημιυπόγειο, 1 για πρώτο όροφο ή ημιώροφο κ.ο.κ.
Οταν δεν υπαρχουν ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΕΣ
Πώς επηρεάζεται η φορολογητέα αξία
Η στήλη 26 του πίνακα 1 είναι από τις πλέον καθοριστικές για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ. Επηρεάζει τη φορολογητέα αξία του ακινήτου, από την οποία συναρτάται το τελικό ύψος του φόρου. Λάθος σε αυτήν τη στήλη μπορεί να στείλει τον ΕΝΦΙΑ στα ύψη. Ο φορολογούμενος θα πρέπει να γράψει τον κωδικό αριθμό της κατηγορίας Αντικειμενικού Προσδιορισμού Αξίας Ακινήτων (ΑΠΑΑ) ως εξής: 1 όταν το οικόπεδο επί του οποίου βρίσκεται το κτίσμα είναι σε περιοχή εντός συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού και 2 όταν το οικόπεδο επί του οποίου βρίσκεται το κτίσμα είναι σε περιοχή εκτός συστήματος ΑΠΑΑ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα λάθη τα οποία προέκυψαν κατά τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ εξαιτίας παραλείψεων του νόμου για τα εκτός αντικειμενικού συστήματος ακίνητα διορθώθηκαν ήδη.
Τα ημιτελή κτισματα
Τα στάδια των δαπέδων και των επιχρισμάτων
Στη στήλη 10 του πίνακα 1 δηλώνονται τα ημιτελή κτίσματα γράφοντας τον κωδικό 99. Ημιτελή θεωρούνται όλα τα κτίσματα –εντός ή εκτός αντικειμενικού συστήματος προσδιορισμού της αξίας τους –μέχρι και την τοποθέτηση των δαπέδων. Ειδικά για αποθήκες και θέσεις στάθμευσης (εντός ΑΠΑΑ) ημιτελές θεωρείται ένα κτίσμα μέχρι και το στάδιο της ολοκλήρωσης των επιχρισμάτων. Κτίσμα το οποίο ηλεκτροδοτείται με μη εργοταξιακή παροχή ηλεκτρικού ρεύματος δεν θεωρείται ημιτελές, με εξαίρεση κτίσματα με μερική έλλειψη στέγης ή μη λειτουργικά (με ουσιώδεις βλάβες). Αν μεταβιβάζεται με οριστικό συμβόλαιο από τον κατασκευαστή κτίσμα ανεγειρόμενης οικοδομής σε οποιοδήποτε στάδιο (ακόμη και πριν από την έναρξη εργασιών) δηλώνεται από τον νέο κύριο ως αποπερατωμένο εφόσον υπάρχει υποχρέωση του κατασκευαστή να το αποπερατώσει! Σε αυτή την περίπτωση το ακίνητο δεν θεωρείται ημιτελές κι ας είναι στα μπετά.
TA ΚΕΝΑ ΚΑΙ TA ΗΛΕΚΤΡΟΔΟΤΟΥΜΕΝΑ
Χρειάζονται κωδικοί
σε τρεις στήλες
Στη στήλη 30 του πίνακα 1 αναγράφεται ΝΑΙ αν το ακίνητο είναι ηλεκτροδοτούμενο και ΟΧΙ αν δεν είναι. Ηλεκτροδοτούμενο θεωρείται κάθε ακίνητο στο οποίο υπάρχει παροχή ηλεκτρικού ρεύματος (μετρητής), ανεξάρτητα αν η ηλεκτροδότηση έχει διακοπεί ή το ρεύμα είναι εργοταξιακό. Αν συμπληρώσετε ΝΑΙ, στην επόμενη στήλη 31 πρέπει να αναγραφεί ο αριθμός παροχής ηλεκτρικού ρεύματος (τα πρώτα 9 ψηφία του αριθμού παροχής) ή ο αριθμός εργοταξιακής παροχής ρεύματος.
Η συνέχεια έρχεται στη στήλη 32, όπου για κενά κτίσματα θα πρέπει να αναγραφεί ο κωδικός 8. Προσοχή: δεν συμπληρώνεται η στήλη 32 αν πρόκειται για κτίσμα που έχει μεν αποπερατωθεί, αλλά αναγράφεται ως ημιτελές γιατί έχει μερική έλλειψη στέγης ή έχει υποστεί ουσιώδεις βλάβες που το καθιστούν μη λειτουργικό. Για τα κενά λοιπόν χρειάζονται κωδικοί σε τρεις στήλες.
Ειδικές κατηγορίες
Επιλέξτε τον σωστό αριθμό για τη στήλη 32
Η στήλη 32 του πίνακα 1 είναι καθοριστική για το ύψος του ΕΝΦΙΑ. Με τον κωδικό 1 περιγράφονται ακίνητα με ολική απαγόρευση χρήσης, 2 σημαίνει ακίνητο εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού με μερική απαγόρευση χρήσης, 3 κτίσμα εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού με μερική απαγόρευση χρήσης, 4 ακίνητο για το οποίο έχει διαταχθεί με αμετάκλητη δικαστική απόφαση η αποδέσμευσή του και δεν έχει εκδοθεί η σχετική πράξη της Διοίκησης, 5 ακίνητο για το οποίο έχει ορισθεί με αμετάκλητη δικαστική απόφαση ή διοικητική πράξη αποζημίωση για απαλλοτρίωση ή ρυμοτομικό βάρος ή δέσμευση κάθε είδους χωρίς να έχει καταβληθεί η αποζημίωση (ύστερα από ένα έτος από την έκδοση της απόφασης), 6 σημαίνει ιστορικό ή διατηρητέο μνημείο, 7 ακίνητο χαρακτηρισμένο ως έργο τέχνης και 8 κενό κτίσμα.
ΠΙΣΙΝΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΞΩΤΕΡΙΚΕΣ
Πρόσθεση στους κύριους και βοηθητικούς χώρους
Στη στήλη 9 του πίνακα 1 δηλώνεται η κατηγορία του ακινήτου. Με τον κωδικό 1 αναγράφονται κατοικίες ή διαμερίσματα πλην μονοκατοικιών, 2 σημαίνει μονοκατοικία, 3 επαγγελματική στέγη (αλλά και ενοικιαζόμενα δωμάτια ή διαμερίσματα με άδεια οικοδομής επαγγελματικής στέγης ή σχετική άδεια λειτουργίας), 4 οικόπεδο, 5 αποθήκες, 51 ειδικό κτίριο γεωργικής χρήσης, 52 ειδικό κτίριο κτηνοτροφικής χρήσης. Για τις πισίνες χρειάζεται λογιστής. Πισίνες οι οποίες τακτοποιήθηκαν ή νομιμοποιήθηκαν, εφόσον είναι εσωτερικές, η επιφάνειά τους προστίθεται στην επιφάνεια των κύριων χώρων (με τον κωδικό 1 για κατοικίες ή διαμερίσματα), εφόσον είναι εξωτερικές αναγράφονται ως αθλητικές εγκαταστάσεις σε ξεχωριστή γραμμή. Για μονοκατοικίες, αν δεν έχει εκδοθεί άδεια ειδικού κτιρίου, η επιφάνεια εσωτερικής πισίνας προστίθεται στους κύριους χώρους ενώ για εξωτερική πισίνα αναγράφεται στους βοηθητικούς.
Αυθαίρετα κτίσματα
Ή προσθήκες
Πρέπει να δηλώσετε την πραγματική κατάσταση
Αυθαίρετες κατασκευές ή προσθήκες οι οποίες νομιμοποιήθηκαν ή τακτοποιήθηκαν και για τις οποίες δεν υπήρχε υποχρέωση αναγραφής στις προηγούμενες δηλώσεις Ε9, από το έτος 2014 δηλώνονται στην πραγματική τους κατάσταση (είτε αναγράφονται για πρώτη φορά είτε η επιφάνειά τους προστίθεται στο ήδη υφιστάμενο κτίσμα). Σε περίπτωση δήλωσης κτισμάτων χωρίς σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας ή αυθαιρέτων κτισμάτων αναγράφεται η συνολική επιφάνεια αυτών ανά όροφο (δηλαδή προστίθενται και τα κλιμακοστάσια, οι εξωτερικοί τοίχοι, τα πλατύσκαλα κ.λπ.). Αυθαίρετη επέκταση οριζόντιας ιδιοκτησίας σε κοινόχρηστο ή κοινόκτητο χώρο προστίθεται στους κύριους χώρους. Γενικότερα, σε οικοδομή χωρίς σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, η είσοδος (το κτίσμα) σε πιλοτή (κλιμακοστάσιο, σκάλα) αναγράφεται ως κύριος ή βοηθητικός χώρος, σύμφωνα με την οικοδομική άδεια ή την πολεοδομική νομοθεσία.
Το δικαίωμα του υψούν
Ο γρίφος που λύνεται και ως… οικόπεδο
Το δικαίωμα του υψούν υπό προϋποθέσεις θεωρείται οικόπεδο. Στη στήλη 9 όπου δηλώνεται η κατηγορία ακινήτου με τον κωδικό 4 των οικοπέδων πρέπει να δηλωθεί και το δικαίωμα υψούν που έχει δημιουργηθεί με συμβολαιογραφικό έγγραφο. Προσοχή όμως: αναγράφεται ως οικόπεδο με το ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του όλου οικοπέδου, χωρίς να συμπληρώνεται η συνολική επιφάνεια των κτισμάτων που υπάρχουν στο οικόπεδο.
Σε περίπτωση κατά την οποία υπάρχει ως αυτοτελής ιδιοκτησία, δικαίωμα υψούν που αντιστοιχεί σε συγκεκριμένη επιφάνεια κτίσματος και έχει κτισθεί μόνο ένα μέρος αυτής –εκκρεμεί η ανέγερση του υπόλοιπου κτίσματος –δηλώνεται το υφιστάμενο κτίσμα και στην ίδια γραμμή δηλώνεται το οικόπεδο, με ποσοστό συνιδιοκτησίας το ποσοστό επί του οικοπέδου που αντιστοιχεί στο δικαίωμα του υψούν και στο εμπράγματο δικαίωμα επ’ αυτού. Ο απόλυτος γρίφος.
Γεωτρήσεις και πηγάδια
Τι αναγράφεται και
σε ποιους κωδικούς
Μαντριά και βοηθητικοί χώροι γεωργών και κτηνοτρόφων έχουν εξαιρεθεί από τον ΕΝΦΙΑ. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν δηλώνονται όλοι οι βοηθητικοί χώροι για την άσκηση του αγροτικού επαγγέλματος στο Ε9. Με τον κωδικό 51 δηλώνονται στον πίνακα 1 στήλη 9 τα ειδικά κτίρια γεωργικής χρήσης, με τον κωδικό 52 τα ειδικά κτίρια κτηνοτροφικής χρήσης. Πηγάδι νερού δεν αναγράφεται στο Ε9, όπως επίσης και οι ανοιχτές υδατοδεξαμενές (στέρνες). Δεν ισχύει το ίδιο για τις γεωτρήσεις. «Οικίσκος στέγασης αντλητικού συγκροτήματος σε γεώτρηση δεν αναγράφεται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων εφόσον πρόκειται για απόληξη γεώτρησης μικρής επιφανείας μη δυνάμενη να αποτελέσει χώρο επαγγελματικής ή άλλης δραστηριότητας ή χρήσης (π.χ. αποθήκη). Γίνεται αποδεκτό ότι εφόσον η επιφάνεια του οικίσκου δεν υπερβαίνει τα πέντε τετραγωνικά μέτρα, δεν απαιτείται η αναγραφή αυτού».
ιδιωτικοί χώροι στάθμευσης
Πότε θεωρείται ότι
η επιφάνεια είναι 20 τ.μ.
Οι θέσεις στάθμευσης δηλώνονται με τον κωδικό 6 στη στήλη 9 του πίνακα 1. Θέση στάθμευσης είναι –κατά την Εφορία –ο ιδιωτικός χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων, όπως προσδιορίζεται είτε από την οικοδομική άδεια είτε από τον τίτλο κτήσης, που αποτελεί αυτοτελή οριζόντια ιδιοκτησία. Εφόσον η θέση στάθμευσης δεν αποτελεί αυτοτελή οριζόντια ιδιοκτησία αναγράφεται ως βοηθητικός χώρος (με τον κωδικό 5 προσδιορίζονται αποθήκες – βοηθητικοί χώροι). Προσοχή: Αν δεν προκύπτει η επιφάνεια της θέσης στάθμευσης από την οικοδομική άδεια ή τον τίτλο αυτής, η επιφάνεια θεωρείται ότι είναι 20 τ.μ., εκτός αν η πραγματική επιφάνεια είναι μεγαλύτερη. Οι βοηθητικοί χώροι/θέσεις στάθμευσης που δεν αποτελούν αυτοτελείς οριζόντιες ιδιοκτησίες, βρίσκονται στους κοινόχρηστους ή κοινόκτητους χώρους πολυκατοικίας και δεν ανήκουν, ως παρακολούθημα, σε οριζόντια ιδιοκτησία της πολυκατοικίας δεν αναγράφονται στο Ε9.
Οικόπεδα με κλίση
Πώς γίνεται πολύπλοκος ο υπολογισμός ορόφων
Αν το κτίσμα βρίσκεται σε οικόπεδο χωρίς κλίση, ο όροφος δεν μπορεί να μετρηθεί λάθος. Τι γίνεται όμως όταν το οικόπεδο έχει κλίση και από τη μία πλευρά το υπόγειο φαίνεται σαν ισόγειο; Η εγκύκλιος απαντά και σε αυτό το ζήτημα. Οταν κτίριο βρίσκεται σε οικόπεδο με κλίση, το οποίο έχει πρόσοψη σε έναν δρόμο, ο καθορισμός των ορόφων των οριζοντίων ιδιοκτησιών γίνεται με αφετηρία μέτρησης των ορόφων στον δρόμο αυτό. Τα πράγματα μπερδεύονται ακόμη περισσότερο όταν το κτίριο βρίσκεται σε οικόπεδο με κλίση, το οποίο έχει προσόψεις σε δύο δρόμους. Σε αυτήν την περίπτωση, ο καθορισμός των ορόφων των οριζόντιων ιδιοκτησιών που έχουν πρόσοψη και στους δύο δρόμους γίνεται με βάση την αφετηρία μέτρησης των ορόφων στον δρόμο με τη χαμηλότερη στάθμη.
Εντοπίστε το στον χάρτη
Δηλώστε το τετράγωνο και τη γεωγραφική θέση
Δεν είναι παιχνίδι. Ο φορολογούμενος πρέπει να τσεκάρει και τον χάρτη του υπουργείου Οικονομικών για τον γεωγραφικό εντοπισμό του ακινήτου του. Αν διαπιστώσει ότι ο χάρτης του υπουργείου δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, επιλέγει το τετράγωνο στο οποίο θεωρεί ότι βρίσκεται το ακίνητό του ή αλλιώς το πλησιέστερο (ως προς το ακίνητό του) τετράγωνο στον χάρτη, το αποδέχεται (κάνοντας κλικ), στην επόμενη οθόνη διαγράφει τις ενδείξεις που έχουν συμπληρωθεί ως προσόψεις του ακινήτου και στην τελική οθόνη με τα στοιχεία του ακινήτου στο πεδίο «Ονομασία οδού ακινήτου» αναγράφει τη διεύθυνση του ακινήτου, χωρίς να μεταβάλει τους υπόλοιπους δρόμους που έχουν αναγραφεί και εμφανίζονται αυτόματα. Τέλος, στη στήλη με τον αριθμό προσόψεων, αναγράφει το πλήθος των προσόψεων του ακινήτου.
Πατάρια και βοηθητικοί χώροι
Το κλειδί βρίσκεται στη λειτουργική ενότητα
Κύριοι και βοηθητικοί χώροι αναγράφονται ως προς την επιφάνειά τους στις στήλες 12 και 13 (αντίστοιχα) του πίνακα 1. Το πατάρι αποτελεί μπέρδεμα. Εφόσον έχει λειτουργική ενότητα με το λοιπό κτίσμα προσαυξάνει την επιφάνεια του κύριου ή του βοηθητικού χώρου, ανάλογα με τη χρήση του. Πατάρια – κύριοι χώροι δηλώνονται ως προς τα τετραγωνικά τους στη στήλη 12, πατάρια – βοηθητικοί χώροι δηλώνονται στη στήλη 13.
Κύριοι και βοηθητικοί χώροι πάντως καταγράφονται σε τετραγωνικά μέτρα σε ακέραιο αριθμό και προαιρετικά μέχρι δύο δεκαδικά ψηφία.
Σημειώνεται ότι σε περίπτωση όπου στο συμβολαιογραφικό έγγραφο αναγράφεται μόνο η μεικτή επιφάνεια της οριζόντιας ιδιοκτησίας (συμπεριλαμβάνονται δηλαδή και κοινόχρηστοι χώροι) για να προσδιοριστεί η καθαρή επιφάνεια των κύριων χώρων που θα αναγραφεί στη δήλωση αφαιρείται ένα ποσοστό 10% της μεικτής επιφάνειας.