Η πρόσφατη ομιλία του προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι στην ετήσια συνάντηση των επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών στο Γουαϊόμινγκ έχει προκαλέσει μεγάλο ενδιαφέρον, όμως οι επιπτώσεις των δηλώσεών του είναι ακόμα πιο εντυπωσιακές από ό,τι αρχικά έγινε αντιληπτό. Εάν θέλουμε να αποφύγουμε τη διάλυση της ευρωζώνης, η διαφυγή από τη διαρκή ύφεση θα απαιτήσει αυξημένα δημοσιονομικά ελλείμματα, στηριγμένα στο χρήμα της ΕΚΤ. Το μοναδικό ερώτημα είναι αν θα παραδεχθούμε την πραγματικότητα.

Τα τελευταία οικονομικά στοιχεία έχουν αναγκάσει τους ηγέτες της ευρωζώνης να αντιμετωπίσουν τους σοβαρούς αποπληθωριστικούς κινδύνους που ήταν εμφανείς τα τελευταία δύο χρόνια. Ο πληθωρισμός είναι κάτω του 2% που αποτελεί τον ετήσιο στόχο της ΕΚΤ και η ανάπτυξη του ΑΕΠ έχει σταματήσει. Χωρίς ισχυρή πολιτική δράση, η ευρωζώνη, όπως η Ιαπωνία από τη δεκαετία του 1990, αντιμετωπίζει μια χαμένη δεκαετία –ή ακόμα και δύο –οδυνηρά αργής ανάπτυξης.

Μέχρι τον περασμένο μήνα, η ανησυχία δεν είχε γεννήσει σοβαρές προτάσεις. Ο Γενς Βάιντμαν μάς έδωσε την άνευ προηγουμένου εικόνα ενός προέδρου της Μπούντεσμπανκ που ζητά αύξηση των μισθών. Ομως αυτό δεν θα συμβεί χωρίς πολιτικά κίνητρα. Ο Ντράγκι θέλει ισοτιμία του ευρώ που να ευνοεί την ανταγωνιστικότητα. Ομως το ίδιο επιθυμούν η Ιαπωνία και η Κίνα για να ενισχύσουν τις εξαγωγές τους. Το γερμανικό μοντέλο ανάπτυξης που βασίζεται στις εξαγωγές δεν έχει αποτέλεσμα για την ευρωζώνη συνολικά. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σίγουρα χρειάζονται σε κάποιες χώρες για να αυξηθεί μακροπρόθεσμα η αναπτυξιακή τους δυναμική. Ομως οι επιπτώσεις των αλλαγών αυτών στη βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη συχνά είναι αρνητικές.

Η ευρωζώνη χρειάζεται μεγαλύτερη εσωτερική ζήτηση για να ξεφύγει από τα χρέη που δημιούργησαν οι, προ της κρίσης, υπερβολές. Σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ιρλανδία το ιδιωτικό χρέος έχει φθάσει σε υπερβολικά επίπεδα. Σε άλλες, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, είναι υψηλό το δημόσιο χρέος. Η κατανάλωση των νοικοκυριών, οι επιχειρηματικές επενδύσεις και οι δημόσιες δαπάνες έχουν περικοπεί σε μια προσπάθεια να περιοριστεί το χρέος.

Ομως οι προσπάθειες περιορισμού του δημόσιου και του ιδιωτικού χρέους αναπόφευκτα θα συμπιέσουν τη ζήτηση και την ανάπτυξη. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο η δημοσιονομική λιτότητα στην ευρωζώνη δημιουργεί προβλήματα. Δολίως ή όχι, ο Ντράγκι προχώρησε την κουβέντα ένα βήμα παραπέρα. Χωρίς δυνατότητα δημοσιονομικής πολιτικής, η ευρωζώνη θα αντιμετωπίσει είτε τη συνεχιζόμενη αργή ανάπτυξη ή τελικά τη διάλυση.

Ο Αντέρ Τέρνερ είναι μέλος της Επιτροπής Οικονομικής Πολιτικής της Βρετανίας και της Βουλής των Λόρδων