Αναζήτηση
Η περίπτωση Στουρνάρα δεν έτυχε της δέουσας προσοχής και ανάλυσης. Γιατί ο κ. Στουρνάρας δεν ήταν απλώς ένας τεχνοκράτης, αλλά ένας «πολιτικός» υπό την έννοια της επιρροής. Δίχως να διεκδικήσει ποτέ την ψήφο των πολιτών, κατόρθωσε κάτι που ελάχιστοι πολιτικοί καριέρας και τεχνοκράτες πέτυχαν: να ασκήσει επιρροή στην οικονομική πολιτική της χώρας επί δεκαετίες, να συμμετάσχει σε διαφορετικά κυβερνητικά σχήματα, να επιβιώνει παρά το γεγονός ότι αναλάμβανε κρίσιμους ρόλους και ανεξάρτητα από την τύχη της κυβέρνησης που υπηρετούσε.
Ποια είναι, λοιπόν, τα διδάγματα για πολιτικούς ή τεχνοκράτες – πολιτευομένους που ανήκουν στα δύο μεγαλύτερα κόμματα ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ ή τα προσεγγίζουν; Αποτελεί ο κ. Στουρνάρας παράδειγμα προς μίμηση ή τεκμηριώνει τις διαχρονικές αδυναμίες των κομμάτων και του πολιτικού προσωπικού;
Το μέτρο της πολιτικής επιτυχίας του κ. Στουρνάρα δεν είναι η ορθότητα της οικονομικής πολιτικής, κάτι το οποίο θα αξιολογηθεί πολιτικά και ερευνητικά στο προσεχές διάστημα. Η περίπτωσή του είναι ενδιαφέρουσα γιατί δείχνει ικανότητες επιβίωσης σε ένα πολιτικό σύστημα με πολλές μεταπτώσεις και περιδινήσεις. Δεν χρειάζεται να απαριθμήσουμε τους πολιτικούς και τεχνοκράτες που θυσιάστηκαν στον βωμό των μεταρρυθμίσεων και των μεγάλων εθνικών στόχων. Ο ίδιος όμως φαίνεται ότι επένδυσε στη γνώση, διεκδίκησε την πολιτική εμπειρία και τα δύσκολα εγχειρήματα. Ταυτόχρονα, έκανε πάντοτε μια καλή διάγνωση του πολιτικού πλαισίου και των διαθέσιμων ευκαιριών. Το σημαντικότερο είναι ότι δεν κυριεύτηκε από την αλαζονεία και την υπέρμετρη φιλοδοξία που καταλαμβάνει όσους βρεθούν στον κύκλο της πολιτικής εξουσίας.
Στο τέλος της δεκαετίας του 1970 έλαβε το πρώτο πτυχίο του από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, αλλά δεν τον παρέσυρε η έντονη πολιτικοποίηση της περιόδου. Συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές και εργασία στην Οξφόρδη. Η εμπλοκή του στα δημόσια πράγματα ξεκινά το 1985 σε θέση συμβούλου στο υπουργείο Οικονομικών, σε μια εποχή που η πλοήγηση της οικονομικής πολιτικής καθοδηγούνταν μάλλον από τις εκλογικές προτεραιότητες του κόμματος. Ωστόσο, απέφυγε τις περιδινήσεις του πολιτικού συστήματος της περιόδου 1989-1990 στα ασφαλή ύδατα του πανεπιστημίου και της Τραπέζης της Ελλάδος.
Την περίοδο 1994-2000, από τη θέση του προέδρου του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών βρέθηκε στο επίκεντρο της μεγάλης εθνικής προσπάθειας για τη συμμετοχή στην ΟΝΕ.
Παρά το γεγονός ότι βρέθηκε στον πυρήνα της κυβερνητικής δραστηριότητας, δεν του μεταδόθηκε ο ιός της πολιτικής καριέρας. Αντιθέτως, επέλεξε τη θέση του διοικητή της Εμπορικής Τράπεζας. Ασκησε τα πρώτα κυβερνητικά καθήκοντα επί κυβερνήσεως Παπαδήμου στο υπουργείο Ανάπτυξης. Επειτα από καραμπόλες αποδέχθηκε τις ευθύνες του υπουργού Οικονομικών στην κυβέρνηση Σαμαρά τον Ιούνιο 2012, σε μια εποχή που το συγκεκριμένο αξίωμα έμοιαζε περισσότερο με άσκηση ελεύθερης πτώσης τύπου bungee jumping.
Δύο χρόνια μετά γνωρίζουμε ότι κατάφερε να επιβιώσει και από τη δοκιμασία αυτή, ενώ ο ίδιος ισχυρίζεται ότι έχει καταγράψει σημαντική επιτυχία για τη διάσωση της χώρας και την επιστροφή της στην ανάπτυξη. Κατάφερε να ασκήσει τα καθήκοντά του στο πλαίσιο μιας δικομματικής κυβέρνησης με ρευστή κοινοβουλευτική στήριξη, απέναντι σε ένα δυναμικό αντιμνημονιακό μπλοκ και μια κοινωνία δίχως αποθέματα συναίνεσης και υπομονής, απέναντι σε θεσμούς και πρόσωπα της ευρωπαϊκής και διεθνούς κοινότητας που ήταν στην καλύτερη περίπτωση καχύποπτα, αν όχι ευθέως επικριτικά.
Οι προκάτοχοί του ως άλλοι μονομάχοι κατασπαράχθηκαν από τα θηρία της πολιτικής ζωής, αλλά εκείνος απέσπασε την έγκριση της Επιτροπής της Βουλής για την τοποθέτησή του σε άλλη μία θέση κορυφαίας επιρροής, στην Τράπεζα της Ελλάδος. Για άλλη μία φορά δεν παρασύρθηκε από τις σειρήνες της πολιτικής, ούτε από τη χίμαιρα μιας πολιτικής σταδιοδρομίας, όπως θα μπορούσε να κάνει ιδρύοντας και ο ίδιος τον δικό του πολιτικό φορέα.
Ο κ. Στουρνάρας πέτυχε μια προσωπική πολιτική πορεία, γιατί είχε καλύτερες δεξιότητες από πολλούς προβεβλημένους και ισχυρούς που στελέχωσαν κόμματα και κυβερνήσεις και οι οποίοι σήμερα βιώνουν την αποδοκιμασία των πολιτών και έχουν τεθεί στο περιθώριο. Ο κ. Στουρνάρας πλέον μπορεί να ασκεί επιρροή στην οικονομία και να θωρακίζει την ανεξαρτησία του από τα κόμματα μέσω της θεσμικής προστασίας που του παρέχει το πλαίσιο λειτουργίας της κεντρικής τράπεζας.
Ο Μάνος Γ. Παπάζογλου είναι λέκτορας Πολιτικών Συστημάτων στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
