[Αγιογραφίες] Μεσαίωνας

ΣΕ καιρούς κακούς ούτε να πεθάνει σαν άνθρωπος δεν μπορεί κανείς. Η πρόσφατη φωτογραφική επικαιρότητα περιλαμβάνει εικόνες από νεκρά παιδιά στη Συρία, αλλά και τον Μιχάλη Ασλάνη. Τα παιδάκια είναι θύματα του αερίου σαρίν. Τον σχεδιαστή μόδας που ταυτίστηκε με το γκλάμουρ της Μυκόνου είναι σαν να τον έσπρωξε έξω από τη ζωή η κρίση.

ΛΕΝΕ ότι ένας θάνατος αποτελεί τραγωδία, ενώ μερικές εκατοντάδες νεκροί αποτελούν στατιστική. Ωστόσο ακόμη και ο κυνισμός του παρελθόντος δεν αντέχει στο παρόν. Ο Ασλάνης θα μπορούσε να είναι και αυτός μιας τάσης εθελουσίας εξόδου από τα εγκόσμια που έχει αναπτυχθεί στα χρόνια του Μνημονίου. Τα παιδιά της Συρίας εικονογραφούν με τα χλωμά αγγελικά πρόσωπά τους την κτηνωδία χωρίς όριο μιας εμφύλιας σύγκρουσης χωρίς τέλος.

ΜΟΝΟ που τα παιδάκια θεωρούνται φωτορεπορτάζ. Ενώ η εισβολή στην οικία του Ασλάνη και οι φωτογραφίες της σορού του αποτελούν προσβολή της προσωπικότητας του νεκρού και παραπέμπουν σε κίτρινες στιγμές της ιστορίας των ΜΜΕ. Εκδηλη είναι η ωμότητα μιας αναισθητοποίησης που περνιέται –ή μάλλον ποζάρει –ως αποκαλυπτική δημοσιογραφία.

ΔΕΝ υπάρχει αμφιβολία ότι διανύουμε μια εποχή βαρβαρότητας. Αλλωστε, τόσο η εξαίρεση των παιδιών από τους πολέμους όσο και ο σεβασμός των νεκρών είναι ενδείξεις πολιτισμού. Ή, τέλος πάντων, μιας προσπάθειας να προστατευθεί η αθωότητα της παιδικής ηλικίας και η ανθρώπινη προσωπικότητα σε έναν ελάχιστο βαθμό.

ΠΟΥ πάμε από εδώ; Σίγουρα όχι πολύ μακριά και σίγουρα πολύ πιο κάτω. Αρχίζοντας από τις φωτογραφίες του απελθόντος μόδιστρου, αυτές ανεβοκατέβηκαν σε μία ώρα στον ιστότοπο που τις δημοσιοποίησε, αλλά αυτό δεν τις εμπόδισε να κάνουν τον γύρο του Διαδικτύου ή να γίνουν κίτρινο πρωτοσέλιδο. Κάτι ο ανταγωνισμός, κάτι η συλλογική απενοχοποίηση των ΜΜΕ, κάτι το δικαίωμα στην «ενημέρωση» και ο νεκρός σκυλεύτηκε από έναν ψηφιακό όχλο. Με τις φωτογραφίες των παιδιών από τη Συρία τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Ομπάμα και Κάμερον, Μέρκελ και Ολάντ αναζητούν νομική βάση όχι για επέμβαση, αλλά για ανθρωπιστική τιμωρία της Συρίας. Διότι η ειρωνεία είναι ότι η Δύση μπορεί να σιχαίνεται τον Ασαντ, αλλά δεν θέλει να ανατρέψει το καθεστώς του οποίου αυτός ηγείται.

ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΗ – ή, τέλος πάντων, παράλληλη –ειρωνεία είναι ότι η ελευθερία πληροφόρησης του Διαδικτύου μπορεί σε ένα κλάσμα του δευτερολέπτου να μετατραπεί σε μια ασυδοσία που σοκάρει· είτε πρόκειται για την ανταλλαγή ύβρεων στα πολυδιαφημισμένα social media είτε για τη δημοσιοποίηση προσβλητικών στιγμιοτύπων. Ενας μιντιακός Μεσαίωνας όπου δεν υπάρχει κεντρική εξουσία ή διαχείριση, αλλά αναρίθμητες ομάδες που κινούνται χωρίς Θεό και χωρίς πίστη σε τίποτε.

ΜΕ άλλα λόγια, ζούμε σε μια εποχή όπου το άτομο είναι απροστάτευτο και αφημένο στο έλεος των πάσης φύσεως ανταγωνισμών. Μια εποχή που δεν δείχνει ότι πρόκειται να τελειώσει σύντομα, καθώς φαίνεται ότι τα πράγματα θα χειροτερεύσουν προτού βελτιωθούν.